سندرم لینچ (Lynch):

سرطان کولورکتال (روده بزرگ و راست روده) چیست؟

سرطان روده سومین سرطان شایع در خانم ها و آقایان محسوب می شود. در سرطان کولورکتال سلول های جداره روده بزرگ یا رکتوم (بخش انتهایی روده بزرگ) تغییر می کند. این تغییر و رشد سلولی می تواند باعث ایجاد یک پولیپ (رشد غیرطبیعی توده مانند در جدار اعضای بدن) غیر سرطانی گردد که به مرور زمان سرطانی می شود.

سندرم لینچ چیست؟

اکثر سرطان های کولورکتال ماهیت غیرارثی دارند اما تومورهای سرطانی روده که تحت تاثیر توارث ژنی هستند به دو دسته سندرم لینچ (Lynch syndrome) و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی )FAP) تقسیم می شوند. در سندرم لینچ برخلاف پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی، معمولاً تعداد کمی پولیپ در روده وجود دارد که ممکنست در طول زمان سرطانی شوند.

علت سندرم لینچ، ژن معیوبی است که فرزند از یکی والدین به ارث می برد. این ژن، کنترل چگونگی تقسیم سلولی در مخاط روده را بر عهده دارد که در نتیجه معیوب بودن آن، احتمال سرطان روده در فرد افزایش می یابد. چهار ژن که نقص آن ها در سرطان روده دیده شده است شامل MSH6، MSH2،MLH1 و PMS2 می باشند. لازم به ذکر است نقص در این ژن ها الزاماً سبب ایجاد سرطان در تمام افراد نمی شود بلکه شانس ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. زنان مبتلا به سندرم لینچ، ریسک بالای ابتلا به سرطان رحم و تخمدان نیز دارند.

غربالگری از نظر سندرم لینچ:

بررسی ژنتیکی افراد از نظر وجود یا عدم وجود ژن های معیوب، تنها زمانی توصیه می شود که در خانواده وی، سابقه ابتلا فرد یا افراد به سرطان رحم یا کولورکتال به دلیل نقص در این ژن ها وجود داشته باشد. در صورتی که در خانواده شخص، سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد اما علت آن نامشخص است بعد از مشورت و در صورت صلاحدید پزشک این تست قابل انجام است.

علایمی که می توانند به تشخیص سریع سرطان روده کمک کنند عبارتند از: خونریزی از مقعد که علت آن بواسیر نباشد، تغییر در عادت های روده از قبیل اسهال یا یبوست دایمی، احساس تخلیه نشدن روده به طور کامل، درد طولانی مدت یا احساس ناراحتی در شکم.

انجام تست ژنتیک Lynch چه کمکی می کند؟

در مشاوره ژنتیک، پزشک با کسب اطلاعاتی از فرد، شجره نامه خانوادگی را ترسیم می کند. سپس با استفاده از این شجره نامه، احتمال ابتلا یا ناقل بودن فرد را محاسبه می نماید. براساس میزان احتمالات محاسبه شده، پزشک مشاور، آزمایش های ژنتیکی مورد نظر را درخواست می کند. در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش و اثبات ناقل بودن فرد، توصیه های پیشگیرانه برای ابتلا به سرطان کولون صورت گرفته و اقدامات لازم برای غربالگری منظم انجام می شود. این کار سبب خواهد شد که خطر ابتلا به  سرطان کولون در افراد 77% کاهش یابد.

پیشگیری از سرطان در مبتلایان به سندرم لینچ:

هرفرد با اصلاح سبک زندگی خود مانند پرهیز از مصرف زیاد الکل و غذاهای فراوری شده مانند ژامبون و به جای آن استفاده از میوه و سبزیجات تازه و همچنین غذاهایی که حاوی ترکیبات ضدسرطان روده هستند شامل سیب زمینی پخته شده سرد، ذرت هندی، نخود فرنگی وموز نارس می تواند خطر ابتلا به این سرطان را در خود کاهش دهد. مصرف آسپرین هم خطر ابتلا به سرطان های مرتبط با سندرم لینچ را کاهش می دهد که در صورت تایید پزشک می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

میوه و سبزیجات حاوی ترکیبات ضدسرطان، خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش می دهند.