مرحله بندى سرطان خون (لوسمى) لنفوئیدى مزمن CLL:

(Staging)

براى اغلب سرطان ها، مرحله بندى فرايند تخمين ميزان گسترش آن مى باشد. مرحله بندى ها اغلب سودمند هستند زيرا به كمك آن ها مى توان درمان را هدايت کرد و چشم انداز آينده افراد را بر اساس آن سنجيد. اگر چه غالب سرطان ها بر اساس اندازه تومور، ميزان گسترش و شدت آن مرحله بندى مى شود، اما در لوسمى لنفوئیدى مزمن مطلقاً توده هاى تومورى ايجاد نمى شوند و هنگام تشخيص در مغز استخوان، خون و در بسيارى موارد در كبد، طحال و غدد لنفاوى وجود دارد. برآورد پیش آگهی حيات بيمار تنها بستگى به اطلاعاتى از قبيل نتايج آزمايشگاهى و تصاوير خواهد داشت.

يك سيستم مرحله بندى، روش استاندارد و نظام يافته براى كلاسه نمودن اطلاعات ميزان گسترش سرطان مى باشد. دو روش متفاوت در مرحله بندى "CLL" به كار گرفته مى شود:

‏سيستم "رای" Rai system: در ايالات متحده امريكا به كار مى رود .

‏سيستم "باى نت" Binet system: در كشورهاى اروپايى به كار مى رود.

• سيستم مرحله بندى "راى" در CLL:

اين روش در سال ١٩٦٨ در امريكا ابداع شد. در آن موقع تنها مبناى تشخيص "CLL"، "لنفوسيتوز" (شمارش بالاى لنفوسيت ها در هر ميلى متر مكعب خون يا مغز استخوان) بدون هيچ دليل شناخته شده (مثلاً عفونت ها)، به شمار مى آمد (يعنى وجود بيش از ١٥/٠٠٠ لنفوسيت در هر ميلى متر مكعب خون، يا وجود حداقل ٤٠ درصد لنفوسيت در مغز استخوان). در حال حاضر، براى تشخيص "CLL" بيمار باید حداقل ٥/٠٠٠ عدد از يك رده لنفوسيت را (لنفوسيتوز مونوكولونال) در هر سى سى (يك ميلى متر مكعب) از خون خود داشته باشد. هر چند احتياجى نيست كه تعداد کل لنفوسيت ها بر روى هم عدد بالايى باشد. "مونوكولونال" به معناى اين است كه تمامى سلول ها از يك سلول منشا گرفته اند. در نتيجه حتماً بايد الگوى شيميايى خاصی را در آزمايشات از خود بروز دهند. در صورت وجود این مشخصه شما مى توانيد تشخيص لوسمى لنفوسيتى مزمن (تشكيل شده از يك نوع سلول) را جايگزين لنفوسيتوز نماييد.

سيستم "راى" لوسمى لنفوسيتى مزمن را به پنج مرحله تقسیم مى نمايد:

• مرحله 0 CLL:

لنفوسيتوز وجود دارد. اما هـيچ يك از غددلنفاوى متورم نشده، طحال و كبد بزرگ نشده، و شمارش گلبول هاى قرمز و پلاكت هاى خون تقريباً نزديك به ميزان طبيعى است.

• مرحله يك CLL:

لنفوسيتوز بعلاوه غدد لنفاوى متورم وجود دارد. اما طحال و كبد بزرگ نشده، و شمارش گلبول هاى قرمز و پلاكت هاى خون تقريباً نزديك به ميزان طبيعى است.

• مرحله دو CLL:

لنفوسيتوز بعلاوه طحال (و شايد كبد بزرگ)، با، يا بدون غدد لنفاوى متورم وجود دارد. اما شمارش گلبول هاى قرمز و پلاكت هاى خون تقريباً نزديك به ميزان طبيعى است.

• مرحله سه CLL:

لنفوسيتوز همراه با كم خونى (تعداد اندك گلبول هاى قرمز خون)، با، يا بدون غدد لنفاوى متورم و نيز، با، يا بدون طحال و كبد بزرگ وجود دارد. اما شمارش پلاكت هاى خون تقريباً نزديك به ميزان عادى و طبيعى است.

• مرحله چهار CLL:

لنفوسيتوز همراه با ترومبوسيتوپنی (تعداد بسيار كم پلاكت هاى خون)، با، يا بدون كم خونى (كمبود شديد گلبول هاى قرمز خون)، همچنين بعلاوه غددلنفاوى متورم و نيز كبد و طحال بزرگ، همگى وجود دارند.

پزشكان در هنگام تصميم گيرى براى انتخاب گزينه هاى در مانى اين پنج مرحله را به سه دسته "پایین، متوسط، بالا" تقسيم مى نمايند:

مرحله صفر: ريسك پایین تلقى مى گردد.

مرحله يك و دو: ريسك متوسط تلقى مى گردد.

مرحله سه و چهار: ريسك بالا تلقى مى گردد.

• سيستم مرحله بندى "باى نت" در CLL:

در اين روش، لوسمى مزمن لنفوئیدى بر اساس گروه بافت هاى لنفوئيدى (گره هاى لنفاوى ناحيه گردن، كشاله ران، زير بغل ها، ... طحال و كبد) كه تحت تاثير سرطان (لوسمى) قرار گرفته اند، و نيز، بر اساس اين كه بيمار كم خونى حاد دارد يا خير، و همچنين بر اساس وجود ترومبوسيتوپنی (كمبود شديد پلاكت) ... مرحله بندى در سه دسته انجام می شود: 

• مرحله CLL A:

كمتر از سه ناحيه بافت لنفاوى متورم شده است و هيچ كم خونى (آنمی) و يا كمبود پلاكت (ترومبوسيتوپنی) ديده نمى شود.

• مرحله CLL B:

سه ناحيه و يا بيشتر از نواحى بافت لنفوئيدى متورم شده است، اما هنوز هيچ كم خونى و يا كمبود پلاكت وجود ندارد.

• مرحله CLL C:

كم خونى حاد و كمبود شديد پلاكت خون وجود دارد.

هردو اين سيستم ها مدت ها هست كه به كار مى روند و از جهات مختلف کمک کننده اند. اما فاكتورهاى ديگرى نيز در "تخمين پيش آگهى حيات فرد" كمك دهنده اند. فاكتورهای دیگر، قسمتى از يك سيستم مرحله بندى رسمى محسوب نمى شوند، اما اطلاعات خوبى را در دسترس قرار مي دهند.

"اگر سوالی دارید، بپرسید."