درمان سرطان تیروئید
Thyroid Cancer Treatment
چه پزشكانی، "سرطان تیروئید" را درمان می کنند؟
بسته به نوع تومور تیروئید، ممكنست چندين پزشك متخصص با هماهنگى يكديگر، در يك تیم درمانى، به تصميم گيرى براى انتخاب گزينه هاى درمانى مشغول باشند. مثلاً:
- متخصص جراحی گوش و حلق و بینی: پزشک متخصص درمان بیماریهای گوش و حلق و بینی و گردن با جراحی.
- فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی: پزشک فوق تخصص درمان سرطان با داروهای شیمی درمانی، تارگت تراپی و ایمونوتراپی و پیوند مغز استخوان که برنامه درمان را طرح ریزی می کند.
- فوق تخصص غدد و متابولیسم: پزشک فوق تخصص تشخیص بیماریهای تیروئید و درمان آن بیماریها با دارو.
- متخصص پزشکی هسته ای: پزشک متخصص تشخیص و درمان بیماری ها با کمک مواد رادیواکتیو.
- متخصص رادیوتراپی آنکولوژی: پزشک متخصص درمان سرطان با پرتودرمانی.
ممکنست شما سایر تخصص ها را نیز در تیم درمان سرطان خود ببینید، مانند: پزشک دستیار، پرستار، متخصص تغذیه، روانشناس، مددکار اجتماعی و ... .
بعد از تعیین نوع سرطان تیرویید توسط پاتولوژیست (پاپیلاری، فولیکولار، مخلوط پارافولیکولار، مدولاری و یا آناپلاستیک)، تصمیم درمانی توسط تیم درمانی (اندوکرینولوژیست و جراح و متخصص پزشکی هسته ای و...) گرفته می شود. تصمیم گیری در مورد درمان بسته به نوع و مرحله سرطان تیروئید، شما ممکن است بیش از یک نوع درمان نیاز داشته باشید. گزینه های درمانی برای سرطان تیروئید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- جراحی
- درمان با ید رادیو اکتیو
- درمان هورمون تیروئید
- پرتودرمانی خارجی
- شیمی درمانی
- درمان هدفمند
اغلب 2 یا بیشتر از این درمانها همراه با هم به کار گرفته می‌شوند.
بیشتر سرطانهای تیروئید قابل درمان هستند، به خصوص اگر در نواحی دور از دسترس بدن پخش نشده باشند. اگر سرطان قابل درمان نباشد، هدف از درمان ممکن است حذف و یا نابودکردن سرطان تا حد امکان و ممانعت از رشد، گسترش، و یا بازگشت آن تا طولانی‌ترین زمان ممکن باشد. گاهی اوقات هدف از درمان است بهبود (تسکین) علائم مانند درد یا مشکلات تنفسی و بلعی است.
معمولا کل تیروئید طی عمل جراحی برداشته می‌شود، گاهی اوقات این کار در خلال همان عمل بیوپسی که صورت می‌گیرد،
اتفاق می‌افتد. بهتر است در همان زمان جراح، غدد لنفاوی گردن را نیز از نظر ضرورت برداشتن آن، مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در مورد سرطان تیروئید آناپلاستیک، پزشک در اخذ این تصمیم که تراکئوستومی انجام شود یا نه، به کمک بیمار می‌آید. خوشبختانه امروزه با ابداع روشهای نوین جراحی سعی شده تا کمترین عوارض و همچنین کمترین اثری از زخم بعد از عمل در ناحیه گردن ایجاد شود.
-
درمان با ید رادیو اکتییو 131 در سرطان تیروئید:
درواقع، سلول‌های تیرویید در میان تمام سلول‌های بدن انسان دارای ویژگی های منحصربه فرد هستند، این سلول‌ها تنها سلول‌هایی هستند که قادر به جذب ید می‌باشند. به طوری‌که این سلول‌ها ید را از جریان خون می‌گیرند و آن را در سلول تغلیظ می‌کنند تا برای تولید هورمون مورد استفاده قرار دهند. در سرطان های تیروئید تمایز یافته (سرطان هایی که بافت بدخیم همچنان مانند تیروئید سالم می تواند ید را جذب نماید) اکثر سلول‌های سرطانی تیروئید این توانایی جذب و تغلیظ ید را حفظ می‌کنند، و این امر درمان با ید رادیو اکتیو را ممکن می کند.
پس از جراحی کامل سرطان با روش توتال تیروئیدکتومی (در آوردن کل تیروئید)، به بیماران مبتلا به سرطان تیروئید ید رادیواکتیو داده می‌شود تا بقایای احتمالی سرطان، تحت ید درمانی با ید 131 قرار گیرد. در صورت وجود هر سلول سرطانی تیروئیدی که توانایی جذب ید را حفظ کرده باشد، این سلول‌ها ید "سمی" رادیواکتیو را جذب و تغلیظ می‌کنند. از آنجا که سلول‌های دیگر بدن ما نمی‌توانند ید سمی را جذب کنند، در نتیجه آسیبی به آن‌ها نمی‌رسد. با این حال، سلول‌های سرطانی تیروئید، سم را درون خود تغلیظ می‌کنند و رادیواکتیویته، سلول را بدون عارضه ریزش مو، تهوع، اسهال و یا درد از بین می‌برد بیشتر مبتلایان به سرطان تیروئید اما نه همه آن‌ها، بعد از عمل جراحی به درمان با "ید" رادیواکتیو نیاز دارند. دانستن این مطلب مهم است که اگر بهبودی کامل بیماری مدنظر باشد، تقریباً تمام بیماران باید با "ید" تحت درمان قرار گیرند. بیماران مبتلا به سرطان مدولاری تیروئید معموالا به درمان با "ید" نیاز ندارند، زیرا سرطان مدولاری تقریباً هرگز ید رادیواکتیو را جذب نمی‌کند. حدود 4 تا 6 هفته بعد از برداشتن غده تیروئید، بیمار تحت درمان با "ید" رادیواکتیو قرار خواهد گرفت. این کار، بسیار ساده و شامل مصرف یک قرص در یک دوز واحد است که منحصرا برای شخص بیمار محاسبه شده است. بیمار لازم است به مدت چند روز از تماس با دیگران پرهیز کند تا آن‌ها در معرض مواد رادیواکتیو قرار نگیرند. به این منظور دریافت ید رادیو اکتیو با اقامت بیماران در یک بخش بستری با حفاظ سازی مناسب از نظر اشعه انجام می شود. زمانی که رادیواکتیویته بدن بیمار به سطح مشخصی می رسد وی از بیمارستان مرخص می شود.
- یک یا دو هفته بعد از درمان با "ید" رادیواکتیو، بیمار باید مصرف قرص هورمون تیروئید را شروع کند. هیچکس نمی‌تواند بدون هورمون تیروئید زندگی کند و اگر تیروئید نداشته باشد، نیاز دارد که برای بقیه عمر خود لووتیروکسین (معمولًا یک قرص در روز) مصرف نماید. این دارو بسیار معمول است (نمونه‌هایی از نام‌های تجاری شامل Synthroid و Levoxyl می‌باشد).
- هر 6 تا 12 ماه، بیمار باید توسط متخصص غدد معاینه شود و آزمایش‌های خون را برای مشخص شدن میزان دوز دارو و اطمینان از عدم عود سرطان تیروئید، انجام دهد. تعداد این پیگیری تا حد زیادی از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت خواهد بود. ویزیت منظم برای طولانی مدت، توسط فوق تخصص غدد لازم است.
"اگر سوالی دارید، بپرسید."
گردآورنده: سید رضا کسایی، فوق تخصص غدد و متابولیسم