موسسه سنین CNIN Institute

علت شناسی سرطان دهانه رحم

Uterus Cervix Cancer Etiology

 

عوامل خطر سرطان دهانه رحم:

عامل خطر چیزی است که شانس ابتلا به بیماری مانند سرطان را تغییر می‌دهد. سرطان‌های مختلف دارای عوامل خطر مختلف هستند. برای مثال، قرار گرفتن پوست در برابر نور خورشید عامل خطر قوی برای سرطان پوست است. سیگار کشیدن برای بسیاری از سرطان‌ها یک عامل خطر است؛ اما داشتن یک عامل خطر یا حتی چندین عوامل خطر به این معنی نیست که شما سرطان خواهید گرفت.

بسیاری از عوامل خطر احتمال شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند. زنان بدون هیچ‌ یک از این عوامل خطر  بندرت به سرطان دهانه رحم مبتلا می­شوند. اگرچه این عوامل خطر احتمال شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد، در بسیاری از زنان با این عوامل خطر این بیماری بروز نمی­ کند.  هنگامیکه در یک زن سرطان دهانه رحم بروز می­ کند یا تغییرات پیش سرطانی ایجاد می شود ممکنست نتوان گفت که یک عامل خطر خاص دلیل این گسترش یا تغییرات بوده است.

توجه به عوامل خطر تغییر پذیر و تمرکز روی آن­ها به شما کمک می­ کند، بتوانید آنها را تغییر دهید یا از آن اجتناب کنید (مانند سیگار کشیدن و آلودگی با ویروس پاپیلومای انسانی). شناختن عوامل خطر غیر قابل‌ تغییر (مانند سن و سابقه خانوادگی) هم مهم است، زیرا زنان دارای این عوامل خطر باید آزمایش‌ Pap را برای تشخیص سرطان دهانه رحم بطور زودرس انجام دهند.

 

  • ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی (HPV) مهم‌ ترین عامل خطر برای سرطان دهانه رحم است. HPV یک گروه با بیش از 150 ویروس مرتبط است. بعضی از این ویروس­ها باعث رشد نوعی پاپیلوم می‌شوند که معمولاً بعنوان زگیل شناخته می‌شوند.

  •  HPV می‌تواند سلول‌های روی سطح پوست و قشر اندام‌های تناسلی، مقعد، دهان و گلو را آلوده کند اما خون و یا اندام‌های داخلی مانند قلب و ریه را آلوده نمی­کند.
  •  HPV می‌تواند طی تماس پوستی از یک فرد به فرد دیگر گسترش یابد. یکی از راه‌های گسترش HPV از طریق فعالیت جنسی ازجمله واژینال، مقعد و حتی رابطه جنسی دهانی است.
  • انواع مختلف HPV موجب زگیل در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود، برخی باعث زگیل‌های معمولی بر روی دست‌ و پاها می‌شود.

برخی انواع HPV ممکن است موجب زگیل در داخل یا اطراف اندام‌های تناسلی زن و مرد و در ناحیه مقعد شوند. این‌ها انواع کم‌خطر HPV نامیده می‌شود زیرا به‌ ندرت با سرطان ارتباط دارند.

انواع دیگر HPV بعنوان نوع پر خطر شناخته می‌شوند، زیرا بشدت با سرطان­هایی از قبیل سرطان دهانه رحم، دهان و مهبل در زنان، سرطان آلت تناسلی مردان و سرطان‌های مقعد، دهان و گلو در مردان و زنان ارتباط دارند.

عفونت با HPV شایع است و در اکثر افراد بدن می‌تواند این عفونت را بطور خودبخود برطرف کند. گاهی اوقات عفونت از بین نمی‌رود و مزمن می‌شود. عفونت مزمن، به‌ ویژه هنگامیکه از نوع خاصی HPV از  باشد، می‌تواند درنهایت منجر به سرطان­هایی از قبیل سرطان دهانه رحم شود.

اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای عفونت HPV وجود ندارد، راه‌هایی برای درمان زگیل‌ها و رشد سلول‌های غیرطبیعی که علت آن­ها HPV است وجود دارد.

 

  • سیگار و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

هنگامیکه فردی سیگار می‌کشد، خودش و اطرافیانش، در معرض بسیاری از سرطان‌ها هستند. این بخاطر مواد شیمیایی است که بر اندام‌هایی غیر از ریه تأثیر می‌گذارد. این مواد مضر از طریق ریه‌ها جذب می‌شوند و با جریان خون در سراسر بدن پخش می­شوند.

در زنان سیگاری  احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در مقایسه با افراد غیر سیگاری حدود دو برابر بیشتر است. محصولات جانبی تنباکو در مخاط دهانه رحم زنان سیگاری یافت شده است. محققان بر این باورند که این مواد به DNA سلول‌های دهانه رحم آسیب می‌رسانند و ممکنست در ایجاد سرطان دهانه رحم نقش داشته باشند. سیگار همچنین سیستم ایمنی بدن را در مبارزه با عفونت های HPV کمتر می­کند.

 

  • سیستم ایمنی ضعیف و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

ویروس نقص ایمنی انسانی (ویروس اچ آی وی)، ویروسی است که باعث ایدز می‌شود، سیستم ایمنی بدن زن را تخریب میکند و بدن را در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های HPV قرار می­دهد.

سیستم ایمنی بدن در از بین بردن سلول‌های سرطانی مهم است و رشد و گسترش آن‌ها را کاهش می‌دهد. در زنان مبتلا به HIV، ممکنست یک پیش سرطان دهانه رحم سریع‌تر از حد معمول به سرطان تهاجمی تبدیل شود.

گروه دیگری از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، افرادی هستند که داروهایی را برای سرکوب واکنش ایمنی بدنشان استفاده می­کنند، نظیر کسانی که دچار بیماری خود ایمنی هستند (که در آنها سیستم ایمنی بدن، بافت­های خود بدن را به عنوان خارجی می­ بیند و به آن‌ها حمله می‌کند) یا کسانی که پیوند عضو شده ­اند.

 

  • عفونت کلامیدیا و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

کلامیدیا یک نوع نسبتاً شایع از باکتری است که می‌تواند سیستم تولیدمثل را آلوده کند. این بیماری از طریق تماس جنسی گسترش می‌یابد. عفونت کلامیدیا می‌تواند باعث التهاب لگن شود و منجر به ناباروری شود.

برخی مطالعات روی زنان با عفونت کلامیدیائی قدیمی یا جدید (از روی آزمایش خون و مخاط دهانه رحم) خطر بالاتر ابتلا به سرطان دهانه رحم را نشان داده اند. زنانی که به عفونت کلامیدیا مبتلا هستند اغلب هیچ علامتی ندارند. درواقع آن‌ها ممکن است ندانند که مبتلابه عفونت هستند مگر اینکه در طی معاینه لگن برای عفونت کلامیدیا آزمایش دهند.

 

  • رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات کم و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

ممکنست در زنانی که رژیم غذایی آن‌ها شامل میوه و سبزی‌ کافی نیست، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم افزایش یابد.

 

  • چاقی و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

در زنان دارای اضافه‌ وزن آدنوکارسینومای دهانه رحم با احتمال بیشتری ایجاد می­ شود.

 

  • مصرف طولانی‌مدت قرص‌های ضدبارداری خوراکی و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

شواهدی وجود دارد که مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری (OCPs) برای مدت‌ طولانی خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد. تحقیقات پیشنهاد می­کنند که خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنانی که OCPs مصرف می­کنند بیشتر است اما خطر بعد از قطع OCPs دوباره کاهش می‌یابد و حدود 10 سال بعد از توقف مصرف OCPs، به حالت طبیعی برمی­گردد.

انجمن سرطان آمریکا معتقد است که فرد باید با دکترش درباره اینکه آیا مزایای استفاده از OCP بیش از خطرات بالقوه آن است، صحبت کند.

 

  • دستگاه داخل رحم :و سرطان دهانه رحم (گردن رحم) (IUD)

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که زنانی که همیشه از دستگاه داخل رحمی (IUD) استفاده کرده ­اند خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم کمتری دارند. این تأثیر بر روی خطر حتی در زنانی که کمتر از 10 سال IUD استفاده کرده ­اند دیده‌ شده است و اثر محافظتی بعدازاینکه IUD برداشته‌ می شد هم باقی‌ بود.

استفاده از IUD همچنین ممکنست خطر ابتلا به سرطان آندومتر (رحم) را کاهش دهد. بااین‌حال، IUDها دارای برخی خطرات هستند. زنی که علاقه‌ مند به استفاده از IUDاست باید ابتدا درباره خطرات و مزایای احتمالی آن با پزشک خود صحبت کند. همچنین، زنانی که شرکای جنسی متعدد دارند باید از برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های جنسی بدون توجه به استفاده از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری از کاندوم استفاده کند.

 

  • حاملگی‌های کامل متعدد و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

زنانی که 3 بار یا بیشتر بارداری کامل داشته‌اند، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم بیشتری دارند. دلیل این امر مشخص نیست.

همچنین مطالعات نشان داده است که تغییرات هورمونی در دوران بارداری به‌ احتمال‌ زیاد باعث ایجاد حساسیت بیشتر به عفونت HPV یا رشد سرطان در زنان می‌شود. یکی دیگر از دلایل این امر این است که ممکنست زنان باردار سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند که باعث عفونت HPV و رشد سرطان می‌شود.

 

  • اولین بارداری کامل قبل از 17 سالگی و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

در زنانی که اولین حاملگی کامل آنها قبل از 17 سالگی بوده است نسبت به زنانی که بارداری آن­ها در 25 سالگی یا بعدازآن بوده است، ابتلا به سرطان دهانه رحم 2 برابر بیشتر گزارش شده است.

 

  • وضعیت اقتصادی و سرطان دهانه رحم (گردن رحم):

بسیاری از زنان کم‌ درآمد دسترسی آسان به خدمات مراقبت‌های بهداشتی مناسب، ازجمله آزمایش‌ها Pap را ندارند، این به این یعنی که آن‌ها ممکنست برای پیش سرطان رحم غربالگری نشوند یا مورد درمان قرار نگیرند.

 

  •  :و سرطان دهانه رحم (گردن رحم) Diethylstilbestrol (DES)

 DES یک داروی هورمونی است که در سالهای 1940 و 1971 برای جلوگیری از سقط‌ جنین به تعدادی از زنان داده‌ شده است. زنانی که مادرانشان DES (هنگام بارداری آن‌ها) دریافت کرده بودند آدنوکارسینوم سلول روشن واژن یا دهانه رحم بیش از حد انتظار داشتند. تقریباً از هر 1000 زن که مادران آن‌ها طی دوران بارداری از DES مصرف میکردند 1 مورد دچار آدنوکارسینوم سلول روشن واژن یا دهانه رحم  می شد. یعنی حدود 99.9٪ از دخترانی که مادران آن­ها از DES استفاده کرده ­اند به این سرطان­ها مبتلا نمی­ شوند. این نوع سرطان بسیار بندرت در زنانی که در معرض DES قرار نگرفته‌اند ایجاد می شود.

آدنوکارسینوم سلول‌های روشن مرتبط با DES در واژن نسبت به دهانه رحم شایع­تر است. خطر ابتلا به این بیماری در خانم‌هایی که مادرانشان در طول 16 هفته اول بارداری خود DES مصرف کرده‌اند، بیشتر است. میانگین سن زنان مبتلابه DES مرتبط به آدنوکارسینوم سلول روشن، 19 سال است. ازآنجا که استفاده از DES در دوران بارداری توسط FDA در سال 1971 متوقف شد، حتی جوان‌ترین دختران DES بیشتر از 40 سال سن دارند که از سنی که خطر در آن بالا است گذشته ­اند. بااین‌حال سنی وجود ندارد که این زنان از ابتلا به سرطان مرتبط با DES در امان باشند. پزشکان دقیقا نمی دانند چه مدت این زنان در معرض خطر قرار دارند.

دختران DES ممکنست در معرض خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma) و پیش سرطان‌های دهانه رحم بانیز HPV باشند.

 

  • داشتن سابقه فامیلی سرطان دهانه رحم:

ممکنست سرطان دهانه رحم در برخی از خانواده‌ها وجود داشته باشد. اگر مادر یا خواهر شما سرطان دهانه رحم داشته باشد، شانس ابتلا به این بیماری نسبت به فرد با سابقه خانوادگی منفی بالاتر است. برخی محققان معتقدند که مقداری از این گرایش خانوادگی ناشی از یک بیماری ارثی است که باعث می‌شود بعضی از زنان کمتر قادر به مبارزه با عفونت HPV نسبت به دیگران باشند. در موارد دیگر، زنان این خانواده ها به احتمال بیشتری عوامل خطر غیر ژنتیکی (که قبلاً در این بخش توضیح داده‌ شده است) را دارند.

 

دلایل پیدایش سرطان دهانه رحم:

در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی در فهمیدن اینکه وقتی‌که سرطان ایجاد می‌شود چه اتفاقی در سلول‌های دهانه رحم رخ می‌دهد صورت گرفته است. علاوه بر این، چندین عامل خطر شناسایی‌ شده‌اند که باعث افزایش شانس ابتلای زنان به سرطان دهانه رحم می‌شوند.

نمو سلول‌های طبیعی انسان عمدتاً به اطلاعات موجود در DNA سلول بستگی دارد.DNA در سلول‌هایمان بخش شیمیایی است که ژن­هایمان را تشکیل می­دهد و کار سلول­ها را کنترل می­کند. ما به پدر و مادرمان شبیه هستیم زیرا آن‌ها منبع DNA ما هستند اما DNA تأثیر بیشتری ازآنچه ما چقدر شبیه هستیم دارد.

تعدادی از ژن­ها رشد، تقسیم و مرگ سلولی را کنترل می­ کنند:

  • ژن‌هایی که به رشد، تقسیم وزنده ماندن سلول­ها کمک می‌کنند، آنکوژن ها نامیده می‌شوند.
  • ژن‌هایی رشد سلول­ها را کنترل می‌کنند یا موجب مرگ سلول در زمان مناسب می­شوند، ژن‌های سرکوب‌کننده تومور نامیده می‌شوند.

سرطان‌ها می‌توانند ناشی از جهش‌های DNA (نقص ژن) ای باشند که آنکوژن ها را روشن می‌کنند یا ژن‌های سرکوبگر تومور را خاموش می‌کنند.

ویروس­های پاپیلومای انسانی (HPV) باعث تولید دو پروتئین شناخته‌شده به‌عنوان E6 و E7 می‌شوند که برخی از ژن‌های سرکوب‌کننده تومور را خاموش می‌کنند. این ممکن است اجازه دهد که سلول‌های پوشش دهانه رحم بیش‌ازحد رشد کند و تغییراتی را در ژن‌های اضافی ایجاد کنند که در بعضی موارد منجر به سرطان می ­شوند.

اما HPV تنها علت سرطان دهانه رحم نیست. اکثر زنان مبتلابه HPV مبتلابه سرطان دهانه نمی­شوند. برخی عوامل خطر دیگر مانند سیگار کشیدن و عفونت  HIV نیز زنان را در معرض HPV قرار می­دهند و به این وسیله احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند.

 
 
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی
سرطان های اعضای بدن
اخبار مرتبط

سرطان در اثر تغییرات ژنتیکی ایجاد می شود. این تغییرات منجربه رشد کنترل نشده سلول ها می شود. اغلب این تغییرات ژنتیکی غیر خانوادگی (تک گیر) است نه ارثی و خانوادگی. عامل بروز این تغییرات ژنتیکی فاکتورهای محیطی است. فاکتور محیطی یعنی هر عامل خارج از بدن انسان که بر بدن انسان تاثیر می گذارد که شامل فاکتورهای فیزیکی (آلودگی هوا، نور خورشید، ...) و شیوه زندگی (بی تحرکی، ...) و رفتارهای ما (تغذیه، ...) می شود. به دلیل ابهامات مطالعات علت شناسی، سرطانزایی اغلب فاکتورهای محیطی مورد تردید است.
طراحی سایت : شرکت فنی مهندسی ساین