مقدمه سرطان با منشا ناشناخته (CUP)

Introduction to Cancer of Unknown Primary (CUP)

هنگامى كه سلول ها شروع به رشد و نمو خارج از كنترل مى نمايند، سرطان آغاز شده است. سلول های تقريباً تمامى نقاط بدن مى توانند سرطانى شوند و به ديگر نقاط انتشار يابند. سرطان ها، غالباً، از هر مکانی كه برخاسته باشند، به يك يا چند مکان ديگر در بدن گسترش (متاستاز) مى يابند. نام گذارى سرطان ها بر اساس اولين محل پیدایش آن ها مى باشد (بدون توجه به موضع متاستاز داده) مثلاً سرطان ريه اى كه به كبد گسترش يافته، سرطان ريه ناميده مى شود. گاهى مشخص نيست آغاز سرطان از كدام اندام بوده است. هنگامیكه سرطان در يك يا چند مکان (متاستاز دیده) ظهور مى کند، اما خاستگاه اوليه آن قابل تشخيص نيست، به آن سرطان با منشأ ناشناخته، ‏Cancer of Unknown Primary (CUP) مى گويند،  كه كسر كوچكى از سرطان ها را شامل مى شود.

مثلاً فردى داراى گره لنفاوى متورم در يك طرف گردن مى باشد و پس از خارج سازى مشخص مى شود كه سرطانى است، اما در زير ميكروسكوپ سلول هاى آن شبيه به ديگر سرطان هاى با منشا غدد لنفاوى، نيستند در اين موقع مى توان آن را سرطانى با منشأ ناشناخته نامید.

ممكنست شكل سلول سرطانى در زير ميكروسكوپ نشان دهد سرطان از دهان، حلق يا حنجره آغاز شده است، و پس از معاينه اين اندام ها ممكنست سرطانى كوچك، مثلاً در حنجره کشف شود که از آن پس مى گويند بيمار سرطان حنجره دارد. در بسيارى از موارد منبع سرطان هيچگاه مشخص و معين نمى شود و دقيق ترين و گسترده ترين تحقيقات و آزمايشات هم ممكن است نتوانند منشا اوليه را تشخيص دهند. حتى، هنگام تشريح اجساد اشخاصى كه بر اثر سرطان هاى با منشأ ناشناخته فوت كرده اند، نيز اغلب نمى توان محل اوليه سرطان را با قاطعيّت مشخص نمود.

مهمترين دليل اهميتِ كشف مكان اوليه بروز هر سرطان با منشأ ناشناخته، انتخاب بهترين گزينه درمانى مى باشد. چون درمان هر سرطان بستگی به خاستگاه آن دارد، دانستن محل اوليه پديدارى، براى انتخاب نوع درمان، نكته ارزشمندى تلقى مى گردد. (خصوصاً، سرطان هایی كه به بعضى از شيمى درمانى ها يا هورمون درمانى هاى خاص پاسخ بسيار خوب مى دهند).

برخی موارد، زمانیکه با آزمايشات مختلف مشخص شد که این نوع سرطان پاسخ خوبى به درمان مى دهد، ديگر تعيين محل دقيق اوليه پیدایش اهميت چندانى نخواهد داشت. به هر صورت اگر مکان اوليه پىدایش مشخص نشود، درمان ها باز مى توانند موفق باشند. شِكل ظاهرى سلول ها در زير ميكروسكوپ، نتايج آزمايشات، و اطلاعاتى در مورد محل گسترش بيمارى هم مى تواند راهنماى خوبى براى انتخاب گزينه هاى مطلوب درمانى باشند. (براى اطلاعات بيشتر به بخش "انواع اصلی سرطان" در وبسايت سنين مراجعه فرماييد).

انواع سرطان با منشا ناشناخته (CUP)

Cancer of Unknown Primary (CUP) Types

دسته بندى عمومى سرطان ها:

ًسرطان ها را بر اساس موضع اوليه پديدارى دسته بندى مى نمايند:

همچنين بر اساس نوع سلول هاى موجود در آن ها و شكل ظاهرى سلول ها (در زير ميكروسكوپ)، و نيز، نتايج تست ها و آزمايشات گروه بندى مى شوند (شايد دانستن نوع سلول، نشانه اى باشد كه بر اساس آن پزشكان بتوانند محل شروع اوليه را حدس بزنند). هنگامى كه سلول هاى سرطانى شباهت زیادی به سلول هاى اندامى كه سرطان از آن جا آغاز شده، دارند، سرطان "با تمايز خوب" "well diferentiated" شناخته مى شود، اما هنگامى كه سلول شباهت چندانى با سلول هاى طبيعى بافت ندارد، سرطان "با تمايز ضعيف" "poor diferentiated" ناميده مى شود، كه غالب سرطان هاى با منشأ ناشناخته در گروه آخر قرار مى گيرند.

• ‏كارسينوما:

به بروز سرطان در سلول هاى غشاء داخلى و يا خارجى اندام هاى داخلى بدن "كارسينوما" اطلاق شده و به اين سلول ها پوششى مى گويند. بر اساس شكل ظاهرى سلول هاى سرطانى در زير ميكروسكوپ، انواع مختلفى از كارسينوما وجود دارد كه بيشترين تعداد را "كارسينوماى سلول هاى سنگفرشى" و "اَدنوكارسينوما" ها تشكيل مى دهند.

• ‏سرطان سلول هاى سنگفرشى (Squamous cell cancer):

به سرطانى كه در سلول هاى مسطح و يكدست پوشاننده سطح پوست يا غشاء اندام هاى مشخصى از بدن (سلول هاى سنگفرشى) پديدار مى شود، كارسينوما (سرطان) سلول هاى سنگفرشى گفته مى شود. اولين بروز آن می تواند در دهان، حلق، مرى، ريه، مقعد، دهانه رحم، واژن ... و چند موضع ديگر در بدن باشد.

• ‏آدنوكارسينوما:

به سرطانى كه از سلول هاى غدد ترشح كننده آغاز مى شود "آدنوكارسينوما" مى گويند. این سلول ها در بسيارى از اندام ها وجود دارند، و شامل آن هايى كه معمولاً غده هم محسوب نمى شوند مى شوند. به عنوان مثال، اكثر سرطان هاى پديدار شده در معده، روده كوچك و كولون (روده بزرگ)، آدنوكارسينوما مى باشند. از هر ١٠ سرطان ريه، ٤ عدد آن آدنوكارسينوما مى باشد (البته، آدنوكارسينوما در بعضى اندام هاى ديگر هم بروز مى نمايد).

• ساير انواع سرطان:

سرطان هاى كمتر شايعى هستند كه مى توانند در ساير انواع سلول ها پديدار مى گردند.

• ‏لنفوما: كه در سلول هاى سيستم ايمنى موجود در گره هاى لنفى و چند عضو ديگر مانند طحال، پديدار مى شوند.
• ‏ملانوما: كه ازسلول هاى قهوه اى شده پوست بدن (برنزه و آفتاب خورده) آغاز مى شوند.
• ‏ساركوما: كه در سلول هاى بافت رابط و متصل كننده كه معمولاً در تاندون ها (زردپى)، رباط ها، ماهيچه ها، چربى، استخوان ها، غضروف و بافت هاى مرتبط وجود دارند، پديدار مى شوند.
• ‏تومورهای ژرم سل: سرطان سلول هاى "ژِرم"، كه در اندام هاى جنسى همچون بيضه مردان يا تخمدان زنان، و ديگر قسمت هاى بدن كه اين اعضا در دوران جنينى از آن جا منشأ گرفته اند، پديدار مى شوند.

(ليست بالا شامل تمامى سرطان ها نيست، و فقط از شايع ترين ها نام برده شده است.)

دسته بندى سرطان هاى با منشأ ناشناخته:

بعد از آزمايشات متعدد، پاتولوژيست ها، سرطان با منشأ نا شناخته را در يكى از پنج گروه اصلى زير دسته بندى مى نمايند:

• آدنو كارسينوما
• كارسينوم با تمايز ضعيف "Poorly differentiated carcinoma"
• كار سينوم سلول سنگفرشى "Squamous cell cancer"
• كارسينوم نورواندوكرين
• نئوپلاسم بدخيم با تمايز ضعيف "Poorly differentiated malignant neoplasm"

در اولين بررسى هاى ميكروسكوپى، پزشكان طيف وسيع سرطان های با منشأ ناشناخته را در يكى از پنج دسته مجزای زیر دسته بندی مى نمايند:

• ‏آدنوكارسينوما:

در سلول هاى ترشح كننده ظهور مى کنند و شش مورد از هر ده مورد سرطان با منشأ ناشناخته را تشكيل مى دهد.

• ‏ كارسينوم با تمايز ضعيف:

تشخیص كارسينوما با بررسی جزئيات فراوان در زير ميكروسكوپ گذاشته می شود. هنگامى كه سلول ها بیش از حد غير عادى هستند و تفكيك بيشتر آن ها عملى نیست، "کارسینوم با تمايز ضعيف" نامیده می شود. از هر ده مورد سرطان با منشأ ناشناخته، سه مورد در اين دسته قرار مى گيرد. با بررسى هاى بیشتر، ده درصد از اینها در دسته لنفوم، ملانوم، یا ساركوم قرار می گیرند.

• ‏کارسینوم سلول هاى سنگفرشى:

سلول هاى اين سرطان ها، شبيه سلول هاى مسطح و يكدست روى سطح پوست و يا غشاء بعضى از اندام هاى مشخص مى باشند.

• ‏نئوپلاسم بدخيم با تمايز ضعيف:

اين موارد به وضوح سرطان مى باشند، اما سلول ها، چنان غير عادى و ناهنجار هستند كه پزشكان قادر نيستند دريابند از كدام سلول ها منشأ گرفته اند، و اغلب آن ها بعد مشخص مى شود كه لنفوم، ملانوما و يا ساركوما هستند. گاهی در آزمايشات بعدی در رده كارسينوما دسته بندى مى شوند.

• ‏كارسينوم نورواندوكرين:

اين سرطان هاى نادر، در سيستم "گسترده نوراندوكرين" ظهور مى کنند. اين سيستم سلول هايى دارد كه از يك طرف شبيه به سلول هاى سيستم عصبى هستند و از نظر ديگر مشابه سلول هاى هورمون ساز غدد درون ريز مى باشند. اين سلول ها، يك اندام حقيقى و كامل مانند غده تيروئيد و يا غددفوق كليوى تشكيل نمى دهند، بلكه در تمامى بافت ساير اندام ها، مانند معده، مرى، روده ها، لوزالمعده و ريه پراكنده مى باشند و بروز سرطان در آن ها، كسر كوچكى از موار دسرطان با منشأ ناشناخته را تشكيل مى دهد (در آزمايشات بيشتر و گسترده تر، روی بعضى از سرطان هايى كه به دشوارى قابل تفكيك بودند، بعداً مشخص شده كه كارسينوماى نوراندوكرين بوده اند).

هنگامى كه پزشكان نمى توانند دريابند سرطان از كجا آغاز شده است، باز هم بهترين تلاش خود را براى دسته بندى و يافتن نوع سرطان انجام مى دهند، (زيرا اين كار كمك بزرگى براى انتخاب نوع درمان مى باشد). همان گونه كه گفتيم، شناخت و تفكيك هر چه بهتر سرطان اهميت بالايى دارد زيرا برخى از اين سرطان ها به برخى درمان هاى مشخص پاسخ خوبى مى دهند. بهترين نتيجه را از دقت در مشاهدات ميكروسكوپى و انجام صحيح تست هاى آزمايشگاهى مى توان به دست آورد.

• ‏انواع ديگر:

اغلب موارد، مشخص نيست كه لنفوما از كجا نشأت گرفته است، اما يك سرطان با منشأ ناشناخته هم محسوب نمى شوند. اگر چه منشأ اوليه يك سرطان ملانوم ممكنست ناشناخته باشد، با اين وجود چنانچه تشخیص ملانوما داشته باشد، ديگر يك سرطان با منشأ ناشناخته محسوب نمى گردد.