تشخیص سرطان رحم

Uterus Cancer Diagnosis

سرطان آندومتر اغلب پس‌ از اینکه زن به خاطر علایم به دکتر مراجعه می­ کند تشخیص داده می‌شود.

اگر احتمال سرطان آندومتر وجود داشته باشد، باید یک متخصص زنان، (پزشک متخصص برای تشخیص و درمان بیماری‌های سیستم تولیدمثل زنان) معاینه را انجام دهد. متخصصین زنان می‌توانند سرطان آندومتر را تشخیص دهند و همچنین برخی از موارد ابتدایی را درمان کنند. متخصصین درمان سرطان‌های آندومتر و سایر اندام‌های تولید مثل زنان به نام جراح آنکولوژی (سرطان) زنان شناخته می‌شوند. این پزشکان هر دو مورد ابتدایی و پیشرفته سرطان آندومتر را درمان می­ کنند.

شرح حال پزشکی و معاینه:

اگر علائم سرطان آندومتر دارید (به علائم و نشانه‌های سرطان آندومتر مراجعه کنید)، باید به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک در مورد علایم، عوامل خطر و سابقه پزشکی شما سؤال خواهد کرد. پزشک همچنین یک معاینه بدن و یک معاینه لگن انجام می­ دهد.

سونوگرافی رحم:

سونوگرافی اغلب یکی از اولین آزمایش‌هایی است که برای بررسی رحم، تخمدان‌ها ولوله‌های فالوپ در زنان با مشکل احتمالی زنان و زایمان انجام می‌شود. در سونوگرافی برای تهیه تصاویر بدن از امواج صوتی استفاده می‌کنند. یک وسیله کوچک به نام مبدل یا پروب امواج صوتی را به بدن می­فرستند و انعکاس­های امواج صوتی یا اکوی اندام­ها را جمع­ آوری می کند. یک رایانه اکوها را به تصاویر تبدیل می‌کند.

برای سونو لگن، مبدل بر روی پوست قسمت پایین شکم قرار می‌گیرد. اغلب برای گرفتن عکس‌های خوب از رحم، تخمدان‌ها ولوله‌های فالوپ، مثانه نیاز به پر شدن دارد. به همین دلیل است که از زنان می­خواهند قبل از سونو لگن، مقدار زیادی آب بنوشند.

برای دیدن رحم سونوگرافی ترانس واژینال (TVUS) اغلب ترجیح داده می‌شود. برای این تصویربرداری پروب  TVUS (که همانند مبدل التراسوند عمل می‌کند) در واژن قرار می‌گیرد. تصاویر TVUS می‌تواند برای دیدن توده رحم (تومور) یا ضخامت بیش از معمول اندومتر مورد استفاده قرار گیرد. همچنین می‌تواند به بررسی اینکه آیا سرطان به لایه ­های ماهیچه رحم رسیده است کمک کند (میومتر).

ممکنست قبل از سونوگرافی آب‌ نمک (سالین) از طریق یک لوله کوچک به رحم تزریق شود تا پزشک بتواند واضح‌تر قشر رحم را ببیند. این روش سونوگرافی تزریق سالین یا هیستروسونوگرام نامیده می­شود. (اولتراسوند نام دیگر سونوگرافی است). درصورتیکه روش‌های دیگر تومور را تشخیص ندهند ممکنست سونوگرافی به پزشک کمک کند تا مکان موردنظر برای نمونه­ برداری را مشخص کنند.

نمونه‌ برداری از بافت آندومتر:

برای پیدا کردن اینکه آیا هیپرپلازی آندومتر یا سرطان آندومتر وجود دارد، پزشک باید بخشی از بافت را بردارد تا بتوان با میکروسکوپ آن را مشاهده کرد. بافت آندومتر با نمونه ­برداری آندومتر یا اتساع و کورتاژ (D&C) یا بدون هیستروسکوپی به دست می‌آید. معمولاً یک متخصص مانند متخصص بیماری‌های زنان این نمونه برداری را به شرح زیر انجام می­دهند.

• نمونه­ برداری آندومتر:

نمونه ­برداری آندومتر معمولاً رایج­ترین آزمایشی است که برای سرطان آندومتر انجام می­شود و در زنان یائسه بسیار دقیق است. این آزمایش را می‌توان در مطب دکتر انجام داد. در این روش یک لوله انعطاف‌پذیر بسیار نازک از طریق دهانه رحم، وارد رحم می‌شود، سپس با استفاده از مکش، مقدار کمی آندومتر برداشته می­شود. ساکشن حدود یک دقیقه یا کمتر طول می‌کشد. دردی شبیه به گرفتگی عضلات در قاعدگی است و می‌تواند از طریق مصرف داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن قبل از عمل تسکین یابد. بعضی‌ اوقات برای کاهش درد قبل از انجام این روش داروهای بی‌حس‌ کننده (بی‌حسی موضعی) به داخل دهانه رحم تزریق می‌شود.

• هیستروسکوپی:

برای این روش پزشکان یک تلسکوپ کوچک (حدود یک­ششم اینچ) را از طریق دهانه رحم در رحم قرار می­دهند. برای مشاهده بهتر درون رحم، رحم با آب‌شور (سالین) پر می‌شود. این به پزشک اجازه می‌دهد که هر چیز غیرطبیعی را ببیند و مانند یک سرطان یا پولیپ نمونه ­برداری کند. این معمولاً با استفاده از بیهوشی موضعی که بیمار بیدار است انجام می­شود.

• اتساع و کورتاژ (D&C):

اگر نمونه­ برداری آندومتر، بافت کافی فراهم نکند یا نمونه ­برداری سرطان را نشان دهد و نتایج نامعلوم باشد، باید D&C انجام شود. در این روش سرپایی، دهانه رحم بزرگ می‌شود (گسترش‌ یافته) و برای تخلیه بافت داخل رحم از یک وسیله خاص استفاده می‌شود. این ممکن است با هیستروسکوپی یا بدون هیستروسکوپی انجام شود.

این روش حدود یک ساعت طول می‌کشد و ممکنست نیاز به بیهوشی کامل باشد (در این بیهوشی کامل خواب هستید) یا تنها آرام بخش می گیرید (برای ایجاد خواب‌آلودگی دارو وریدی داده می­شود) یا برای بی حسی موضعی ماده بی حسی به رحم یا ستون فقرات (اپیدورال) تزریق می­شود. معمولاًD&C   در بخش جراحی سرپایی یک کلینیک یا بیمارستان انجام می‌شود. بیشتر زنان پس‌ از این روش درد کمی دارند.

آزمایش نمونه‌های بافت آندومتر:

نمونه‌های بافت آندومتر که توسط D&Cبرداشته می­شوند، برای بررسی وجود سرطان، با میکروسکوپ بررسی می­شوند. اگر سرطان یافت شود، گزارش آزمایشگاه نشان می‌دهد که چه نوع سرطان آندومتر (اندومتروئید یا سلول روشن) و با چه درجه ­ای است.

سرطان آندومتر بر اساس اینکه نمونه چه میزان شبیه آندومتر طبیعی است با نمره 1 تا 3 درجه بندی می­شود. زنان مبتلابه سرطان­های درجه پایین­تر با احتمال کمتری بیماری پیشرفته یا عودکننده دارند.

اگر پزشک به سرطان کولون غیر پولیپوز ارثی) (HNPCC) بعنوان علت اصلی سرطان آندومتر) مشکوک باشد، بافت تومور را می‌توان برای تغییرات پروتئین یا تغییرات DNA (به نام MSI) آزمایش کرد. اگر این پروتئین یا تغییرات  DNA وجود داشته باشد، ممکنست پزشک توصیه کند برای ژن‌های عامل HNPCC یک آزمایش ژنتیک را مد نظر قرار دهید. آزمایش میزان MSI اغلب در زنان با سابقه خانوادگی سرطان آندومتر یا سرطان کولون و در سنین پایین­تر از سن معمول انجام می­شود.

سایر آزمایش ­­ها برای جستجوی سرطان رحم (اندومتر):

اگر پزشک متقاعد شود که سرطان شما پیشرفته است، احتمالاً باید آزمایش‌های دیگری برای بررسی سرطان انجام دهید.

• عکس­برداری قفسه سینه با اشعه ایکس:

ممکن است از قفسه سینه­ تان عکس گرفته شود تا ببینید آیا سرطان به ریه شما گسترش‌یافته است یا خیر.

• CT برای سرطان رحم:

CT یک تصویربرداری با اشعه ایکس است که عکس­های دقیق و یکپارچه از بدن ایجاد می‌کند. برای اسکن CT، روی میز دراز می­کشید و اشعه ایکس عکس­برداری می‌کند. بجای عکس گرفتن مانند اشعه ایکس استاندارد، اسکنر CT درحالی‌که دوربین اطراف شما می­چرخد، عکس­های زیادی را می­گیرد.

دستگاه از قطعاتی از بدن شما که باید بررسی شود، عکس­های فراوانی می‌گیرد. پس از عکس­برداری کامپیوتر این عکس­ها را ترکیب می‌کند و به یک عکس از بدن شما تبدیل میکند.

سی‌تی‌اسکن برای تشخیص سرطان آندومتر مورداستفاده قرار نمی‌گیرد؛ اما ممکن است برای دیدن اینکه آیا سرطان به سایر اعضای بدن گسترش‌ یافته یا خیر، مفید باشد و اینکه آیا سرطان بعد از درمان دوباره برگشته است یا نه.

• MRI برای سرطان رحم:

اسکن­­هایMRI  به‌جای اشعه ایکس از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی استفاده می‌کنند. انرژی امواج رادیویی جذب بافت می‌شود و سپس در یک الگوی شکل یافته توسط بافت مربوطه و بیماری‌ آن آزاد می‌شود. رایانه الگوی امواج رادیویی که توسط بافت‌ها ارائه می‌شود را به یک تصویر بسیار دقیق از قسمت‌های بدن تبدیل می‌کند. این باعث می‌شود مانند تصاویر سی تی اسکن، برش­های عرضی و همچنین برش‌های موازی با طول بدن ایجاد شود.

اسکن­های MRI به‌ ویژه در بررسی مغز و نخاع کمک می‌کنند. بعضی از پزشکان فکر می‌کنند MRI یک‌راه خوب برای تعیین رشد سرطان آندومتر به داخل رحم است.  MRI(با تکنیک خاصی که از ذرات بسیار کوچکی از اکسید آهن استفاده می‌کنند)  ممکنست همچنین به پیدا کردن گره‌های لنفوئید بزرگ کمک کند. این ذرات اکسید آهن به داخل یک ورید تزریق می­شود و در گره‌های لنفاوی قرار می‌گیرند که می‌توانند توسط MRI تشخیص داده شوند.

• PET اسکن برای سرطان رحم:

در این تصویر برداری، برای جستجوی سلول‌های سرطانی گلوکز رادیواکتیو (قند) تزریق می­شود؛ زیرا سرطان‌ها نسبت به بافت‌های طبیعی از میزان گلوکز (قند) بیشتری استفاده می‌کنند. رادیواکتیو تمایل دارد در سرطان متمرکز شود و اسکنر می‌تواند رسوبات رادیواکتیو را تشخیص دهد. این آزمایش می‌تواند برای تشخیص مجموعه‌های کوچک سلول‌های سرطانی مفید باشد. برای جمع بندی دقیق­تر مناطق گسترش سرطان اسکنرهای ویژه، اسکن PET را با یک  CT اسکنترکیب می‌کنند. اسکن‌های PET برای بررسی اولیه سرطان آندومتر استفاده نمی شوند، اما ممکنست برای موارد پیشرفته­ تر مورد استفاده قرار گیرند.

• سیستوسکوپی و پروکتوسکوپی برای سرطان رحم:

اگر یک زن دارای علایم دال بر انتشار سرطان به مثانه یا راست‌ روده باشد، احتمالاً داخل این اندام‌ها بوسیله یک دوربین دیده می‌شود. در سیستوسکوپی لوله از طریق مجرای ادرار در داخل مثانه قرار می‌گیرد. در پروکتوسکوپی، لوله در رکتوم قرار می‌گیرد. این آزمایش­ها به پزشک اجازه می‌دهد تا سرطان‌ احتمالی را جستجو کند. نمونه‌های  کوچک بافت نیز می‌توانند در طی این روش‌ها برای یک آزمایش پاتولوژیک (میکروسکوپی) برداشته شوند. این آزمایش­ها می‌توانند با یک بیهوشی موضعی انجام شود اما ممکنست برخی بیماران نیاز به بیهوشی کامل داشته باشند. پزشک به شما اجازه می­دهد بدانید که قبل و بعد از عمل چه اتفاقی می­افتد. این روش‌ها اغلب درگذشته استفاده می­شدند اما در حال حاضر بندرت بخشی از مرحله شناسایی سرطان آندومتر است.

آزمایش­های خون برای سرطان رحم:

• شمارش خون کامل:

شمارش کامل خون (CBC) یک آزمایش است که سلول‌های مختلف خون، مانند گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را اندازه‌ می‌گیرد. سرطان آندومتر باعث خونریزی می‌شود که می‌تواند سبب کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون شود.

• آزمایش CA-125 خون:

CA-125 ماده ایست که توسط بسیاری از سرطان­های آندومتر و تخمدان (اما نه همه آن­ها) به جریان خون آزاد می شود. در یک زن مبتلا به سرطان آندومتر، CA-125 خون بسیار نشان می‌دهد که سرطان احتمالاً به خارج از رحم گسترش‌یافته است. برخی از پزشکان قبل از عمل جراحی و یا درمان‌های دیگر، سطح CA-125 را بررسی می‌کنند، اگر مقدار آن­ بالا باشد، می‌توان آن‌ را دوباره بررسی کرد تا ببینند که درمان چقدر موثر بوده است (بعنوان‌مثال، پس از جراحی، اگر تمام سرطان حذف شود سطوح CA-125 پایین خواهد آمد).

برای تشخیص سرطان آندومتر به سطح CA-125 نیاز نیست، بنابراین این آزمایش برای تمام بیماران تجویز نمی­شود.