درمان سرطان لوزالمعده (پانکراس):

چه پزشكانی، "سرطان لوزالمعده (پانکراس)" را درمان می کنند؟

بسته به مرحله سرطان لوزالمعده (گستردگى، مكان و شدت)، ممكنست چندين پزشك متخصص با هماهنگى يكديگر، در يك تیم درمانى، به تصميم گيرى براى انتخاب گزينه هاى درمانى مشغول باشند. مثلاً:

• متخصص جراحی عمومی: پزشک متخصص درمان بیماریهای دستگاه گوارش با جراحی.
• فلوشیپ جراحی سرطان: پزشک متخصص جراحی عمومی که دوره تکمیلی (فلوشیپ) جراحی سرطان را طی کرده و سرطان های لوزالمعده را با جراحی و درآوردن بافت سرطانی درمان می کند.
• فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی: پزشک فوق تخصص درمان سرطان با داروهای شیمی درمانی، تارگت تراپی و ایمونوتراپی و پیوند مغز استخوان، که کل برنامه درمان را طرح ریزی می کند.
• فوق تخصص گوارش: پزشک فوق تخصص تشخیص بیماریهای دستگاه گوارش و درمان آن بیماریها با دارو.
• متخصص پزشکی هسته ای: پزشک متخصص تشخیص و درمان بیماری ها با کمک مواد رادیواکتیو.
• متخصص رادیوتراپی آنکولوژی: پزشک متخصص درمان سرطان با پرتودرمانی.

ممکنست شما سایر تخصص ها را نیز در تیم درمان سرطان خود ببینید، مانند: پزشک دستیار، پرستار، متخصص تغذیه، روانشناس، مددکار اجتماعی و ... .

سرطان پانکراس با درمانی منفرد یا ترکیبی معالجه می‌شود:

• جراحی
• شیمی‌ درمانی
• پرتودرمانی
• مراقبت تسکینی

معمولاً جراحی برای درمان سرطان پانکراس انجام می‌شود، اما ممکنست برای کاهش یا جلوگیری از بروز علایم نیز انجام شود. شیمی درمانی و پرتودرمانی در اغلب موارد قبل یا پس از جراحی و حتی بدون عمل جراحی، برای کاهش رشد سرطان پانکراس انجام می­شود. مراقبت تسکینی برای کاهش درد و ناراحتی افرادی که سرطان پانکراس آن­ها قابل‌ درمان نیست به کار گرفته می شود.

بهترین درمان سرطان پانکراس بستگی دارد به اینکه چه میزان گسترش یافته باشد یا در چه مرحله stage باشد. درک مرحله بندی سرطان پانکراس آسان است. آنچه دشوار است تلاش جهت مرحله بندی سرطان پانکراس بدون انجام جراحی است. در عمل پزشکان نوع درمان سرطان پانکراس را بر اساس مطالعات تصویربرداری، یافته های جراحی و وضعیت جسمی کلی بیمار انتخاب مینمایند.

درمان سرطان پانکراس قابل رزکشن (خارج سازی):

اگر سرطان پانکراس قابل رزکشن باشد، جراحی و سپس شیمی درمانی یا رادیوتراپی یا هر دو با هم میتواند طول عمر را افزایش دهد. در افرادیکه سرطان پانکراس آنها قابل رزکشن بنظر می رسد ممکنست یکی از سه جراحی زیر برایشان  انجام شود:

• عمل ویپل (پانکراتیکو دئودنکتومی):

جراح سر پانکراس و گاهی تنه آنرا و بخشی از معده و روده باریک و برخی غدد لنفاوی و کیسه صفرا و مجرای صفراوی مشترک را بر می دارد. اعضای باقیمانده مجدد برای امکانپذیر بودن فرایند هضم باقی گذاشته می شوند. عمل ویپل جراحی مشکل و پیچیده ایست. جراحان و بیمارستان هایی که جراحی های بیشتری انجام می دهند بهترین نتایج را دارند. در نیمی از موارد، زمانیکه جراح داخل شکم را میبیند، بدلیل مشاهده گسترش تومور، سرطان پانکراس قابل رزکشن را غیر قابل رزکشن تشخیص میدهد. عمل ویپل در این موارد تکمیل نمی شود.

• عمل پانکراتکتومی دیستال:

دم و/یا بخشی از تنه پانکراس بغیر از سر خارج می شود. این جراحی ناشایع است، زیرا اغلب تومورهای برخاسته از تنه یا دم غیر قابل رزکشن هستند.

• پانکراتکتومی کامل:

کل پانکراس و طحال با جراحی خارج میشوند. اگرچه زمانی مفید بنظر می رسید، این عمل امروزه شایع نیست.

• شیمی درمانی یا پرتو درمانی یا هردو:

می توانند در کنار جراحی برای سرطان لوزالمعده قابل یا غیر قابل خارج سازی استفاده شوند تا:

• سرطان پانکراس را قبل از جراحی کوچک نموده و شانس خارج سازی کامل را بهبود بخشند (درمان نئو ادجوان).
•  از عود کنسر پانکراس پس از جراحی جلوگیری کنند یا آنرا به تاخیر اندازند (درمان ادجوان).

شیمی درمانی شامل داروهایی میشود که از طریق رگها به سراسر بدن مهاجرت می نمایند. شیمی درمانی (شیمی) سلولهای سرطان پانکراس در تومور اصلی را به اندازه سلولهای پخش شده در سراسر بدن می کشد. داروهای مورد استفاده عبارتند از:

• 5FU یا کپسیتابین
• جمسیتابین

5FU  و جمسیتابین بصورت وریدی هنگام ویزیت آنکولوژیست (پزشک سرطان داده می شود). داروی خوراکی، کپسیتابین ممکنست جایگزین 5FU شود (بخصوص همراه پرتو درمانی).

در پرتو درمانی یک ماشین پرتوهای X پرانرژی را به پانکراس می تاباند تا سلولهای سرطان پانکراس را بکشد. رادیوتراپی بصورت روزانه (همراه یا بدون سایر درمانها) و معمولا طی هفته ها انجام میشود.

شیمی درمانی و پرتو درمانی هر دو به برخی سلولهای نرمال مانند سلولهای سرطانی آسیب میزنند. عوارض می تواند شامل تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، کاهش وزن، خستگی و نیز ایجاد سمیت برای سلولهای خونی باشد. معمولا علایم طی چند هفته بعد از پایان پرتو درمانی متوقف میشود.

درمان سرطان لوزالمعده با پیشرفت موضعی (غیر قابل خارج سازی):

در سرطان پانکراس با پیشرفت موضعی، جراحی نمیتواند کل تومور را خارج سازد. و  جراحی خارج کننده تنها بخشی از سرطان پانکراس کمک کننده نیست و درمانهای غیر جراحی بهترین درمانند. درمان در این موارد شامل شیمی درمانی با یا بدون پرتو درمانی است. یا 5FU   یا جمسیتابین میتوانند طول عمر را در افراد با سرطان لوزالمعده با پیشرفت موضعی زیاد نمایند.

درمان سرطان پانکراس متاستاتیک:

در سرطان پانکراس متاستاتیک، جراحی تنها برای کنترل علایم (درد، زردی، انسدادخروجی معده) استفاده میشود. پرتودرمانی ممکنست برای کنترل علایم نیز بکار رود.

شیمی درمانی هم میتواند موجب بهبود علایم سرطان پانکراس و طول عمر شود.

• جمسیتابین بیشترین شیمی درمانی استفاده شده برای درمان سرطان پانکراس متاستاتیک است.
• سایر داروها شامل جمسیتابین با ارلوتینیب، جمسیتابین با کپسیتابین، جمسیتابین با سیس پلاتین و جمسیتابین با نب-پکلیتاکسل است.
• اگر وضع سلامت شما خوب باشد، ممکنست رژیم FOLFIRINOX (5FU، لوکوورین، اگزالیپلاتین، ایرینوتکان) بگیرید.
• سایر ترکیبات شامل جمسیتابین تنها، یا با سایر داروها (نب-پکلیتاکسل یا کپسیتابین) می شود.
• ترکیب دارویی خط بعدی برای درمان سرطان پانکراس عبارتست از: اگزالی پلاتین/فلوروپیریمیدین، ایرینوتکان لیپوزومال همراه با 5FU  و لکوورین.

درمان پالیتیو سرطان پانکراس:

با پیشرفت سرطان پانکراس اولین اولویت درمان کاهش علایم (بخصوص درد) است نه افزایش طول عمر. درمانهای متعدد میتوانند در کنترل ناخوشی ناشی از سرطان پانکراس پیشرفته کمک کننده باشند:

• استنت مجرای صفراوی: میتواند زردی را کم کند، در نتیجه از خارش و کاهش اشتهای ناشی از انسداد صفراوی بکاهد.
• ضد درد های اوپیوئیدی: میتوانند درد را کم کنند.
• ضد افسردگیها و مشاوره: میتوانند به درمان افسردگی شایع در سرطان پانکراس پیشرفته کمک نمایند.

کار آزماییهای بالینی سرطان پانکراس:

درمانهای جدید سرطان پانکراس دایم در حال تست شدن در کارآزماییهای بالینی هستند. شما می توانید در مورد مطالعات (کارآزماییهای) بالینی آخرین درمانهای سرطان پانکراس به سایت انجمن سرطان امریکا یا موسسه ملی سرطان (NCI) مراجعه نمایید.