غربالگری سرطان پروستات

Prostate Cancer Screening

• آزمایش غربالگری استاندارد یا روتینی برای سرطان پروستات وجود ندارد.
• آزمایش‌هایی که برای تشخیص (پیدا کردن) سرطان پروستات بررسی‌شده‌اند عبارتند از:
  • معاینه انگشتی مقعد
  • آزمایش آنتی ­ژن خاص پروستات
• آزمایش RNA ژن 3 (PCA3) سرطان پروستات ممکن است برای برخی از بیماران استفاده شود.

برخی آزمایش­های غربالگری هم در تشخیص زودهنگام سرطان و هم کاهش احتمال مرگ برخی سرطان‌ها مفید هستند. سایر آزمایشات در برخی افراد سرطان را کشف می‌کنند اما، در کارآزمایی های بالینی ثابت نشده است که استفاده از آنها خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش دهد.

دانشمندان برای پیدا کردن آزمایش­ با حداقل خطرات و بیشترین مزایا، آزمایش­های غربالگری را مورد بررسی قرار می‌دهند. همچنین به‌ منظور نشان دادن اینکه آیا تشخیص زودهنگام (پیدا کردن سرطان قبل از اینکه علامت ایجاد کند) احتمال مرگ ناشی از سرطان را کاهش می­دهد، کار آزمایی هایی در حال انجام هستند. ممکنست برای برخی از انواع سرطان، یافتن و درمان بیماری در مراحل اولیه منجر به افزایش شانس بهبودی بیمار شود.

• آزمایش غربالگری استاندارد یا روتین برای سرطان پروستات وجود ندارد.

آزمایش­های غربالگری سرطان پروستات در حال بررسی است و آزمایش‌های بالینی در بسیاری از نقاط کشور انجام می‌شود. اطلاعات در مورد کارآزماییهای بالینی در حال انجام در وب‌ سایت NCI موجود است.

• آزمایش­ات کشف سرطان پروستات (در دست مطالعه) عبارتند از:

معاینه انگشتی رکتوم (DRE :(

معاینه پروستات از راه رکتوم است. پزشک یا پرستار انگشت خود را با دستکشی که روغنی شده به قسمت پایین راست‌ روده وارد می‌کند تا پروستات را برای توده ­ها یا هر چیز غیرطبیعی دیگر، لمس کند.

آزمایش آنتی‌ ژن مخصوص پروستات (PSA):

آزمایشی است که سطح PSA را در خون اندازه‌ گیری می‌کند. PSA ماده‌ای است که عمدتاً توسط پروستات ساخته می‌شود و ممکنست در مردانی که سرطان پروستات دارند مقدار آن در خون افزایش یابد. سطح PSA ممکن است در مردان دارای عفونت یا التهاب پروستات یا هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH پروستات بزرگ‌ شده، اما غیر سرطانی) بالا باشد.

آزمایش PSA یا DRE ممکن است قادر به تشخیص سرطان پروستات در مراحل اولیه باشد، اما مشخص نیست که آیا تشخیص و درمان اولیه خطر مرگ ناشی از سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.

مطالعات برای پیدا کردن راه‌های افزایش دقت آزمایش PSA برای تشخیص زودهنگام سرطان در دست انجام است.

آزمایش RNA آنتی ژن 3 سرطان پروستات PCA3):(

ممکنست برای برخی از بیماران استفاده شود. اگر در یک مرد سطح PSA بالا باشد و نمونه برداری پروستات، سرطان را نشان ندهد و PSA بعد از نمونه برداری در یک سطح بالاتر باقی بماند، ممکن است آزمایش RNA ژن 3 سرطان پروستات PCA3) (انجام شود. این آزمون مقدار PCA3 RNA ادرار را پس از DRE اندازه‌ گیری می‌کند. اگر سطح PCA3 RNA بالاتر از حد طبیعی باشد، یک نمونه ­برداری دیگر ممکن است به تشخیص سرطان پروستات کمک کند.

• خطرات غربالگری سرطان پروستات:

خطرات غربالگری سرطان پروستات عبارتند از:

• پیدا کردن سرطان پروستات ممکن است سلامتی را بهبود ندهد یا منجر به طول عمر بیشتر نشود.
• آزمایش‌های بعدی مانند تکه­برداری ممکن است برای تشخیص سرطان انجام شود.
• نتایج آزمایش منفی کاذب ممکن است رخ دهد.
• نتایج آزمایش مثبت کاذب ممکن است رخ دهد.

تصمیم‌ گیری در مورد آزمایش‌های غربالگری می‌تواند دشوار باشد. همه آزمایش‌های غربالگری مفید نیستند و اکثریت آن­ها خطراتی دارند. قبل از هرگونه آزمایش غربالگری، ممکن است بخواهید با دکتر خود درباره آزمایش صحبت کنید. مهم است خطرات آزمایش را بدانید و اینکه آیا ثابت‌شده است که خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش می‌دهد.

• پیدا کردن سرطان پروستات ممکنست سلامتی فرد را بهبود نبخشد یا زندگی را طولانی­ تر نکند.
  • اگر سرطان دارید که قبلاً در ناحیه خارج از پروستات یا سایر مکان‌های بدن شما پخش‌شده است، غربالگری ممکن است سلامتی شما را بهبود ندهد یا به شما کمک نکند که به مدت طولانی ­تر زندگی کنید.
  • برخی از سرطان‌ها هرگز علائمی ایجاد نمی‌کنند و یا زندگی زا به خطر می­اندازند، اما اگر با آزمایش غربالگری شناسایی شوند، ممکن است سرطان درمان شود. پیدا کردن این سرطان‌ها، تشخیص بیش‌ازحد (overdiagnosis) نامیده می­شود.
  • درمان سرطان پروستات، مانند پروستاتکتومی رادیکالی و پرتودرمانی، ممکن است عوارض جانبی طولانی‌مدت در بسیاری از مردان داشته باشند. شایع‌ترین عوارض جانبی، اختلال نعوظ و بی‌اختیاری ادرار است. برخی مطالعات در مورد بیماران مبتلابه سرطان پروستات که اخیراً تشخیص داده‌شده است نشان داد که این بیماران در معرض خطر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری قلبی و عروقی (قلب و عروق) یا خودکشی هستند. این خطر در هفته‌ها یا ماه‌های اول پس از تشخیص بیشتر بود.

• آزمایش‌های پیگیری مانند نمونه برداری ممکنست برای تشخیص سرطان انجام شود.
  •  اگر آزمایش PSA بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نمونه برداری پروستات انجام شود. ممکنست عوارض ناشی از نمونه برداری پروستات تب، درد، خون در ادرار یا مایع منی و عفونت ادرار باشد. حتی اگر نمونه­ برداری نشان دهد که بیمار سرطان پروستات ندارد، ممکن است فرد در مورد سرطان پروستات پیشرفته در آینده بیشتر نگران باشد.

• ممکنست نتایج آزمایش منفی کاذب باشد.
  • حتی اگر سرطان پروستات وجود داشته باشد نتایج آزمایش‌های غربالگری ممکن است به نظر طبیعی برسد. مردی که نتیجه تست منفی کاذب را دریافت می‌کند (یکی از تستها نشان دهد که سرطان وجود ندارد درصورتیکه واقعاً وجود دارد) ممکنست مراقبت‌های پزشکی را حتی در صورت داشتن علائم به تأخیر بیندازد.

• ممکنست نتایج آزمایش مثبت کاذب باشد.
  • نتایج آزمایش‌های غربالگری ممکن است به نظر غیرطبیعی باشد حتی اگر سرطان وجود نداشته باشد. یک نتیجه مثبت کاذب (یکی که نشان می‌دهد سرطان وجود دارد درصورتی‌که واقعاً وجود ندارد) می‌تواند باعث اضطراب شود و معمولاً با آزمایش‌های بیشتری (مانند تکه­برداری) همراه باشد که خطراتی دارند. پزشک شما می‌تواند در مورد خطر ابتلا به سرطان پروستات و نیاز به آزمایش‌های غربالگری توصیه­ های بدهد.

• سونوگرافی از راه مقعدبرای غربالگری سرطان پروستات :

یک پروب اولتراسوند برای بررسی پروستات به رکتوم وارد می‌شود. پروب امواج صوتی را از بافت‌های بدن به بیرون می­ فرستد که یک سونوگرافی (تصویر کامپیوتری) پروستات را تشکیل می‌دهند.

• MRI از راه مقعدبرای غربالگری سرطان پروستات :

روشی است که از یک آهنربا قوی، امواج رادیویی و یک رایانه استفاده می‌کند تا مجموعه‌ای از تصاویر دقیق مناطق موجود در داخل بدن را ایجاد کند. یک پروب که امواج رادیویی را خاموش می‌کند به رکتوم در نزدیکی پروستات وارد می‌شود. این به دستگاه MRI کمک می‌کند تصاویر واضح‌تری از پروستات و بافت نزدیک ایجاد کند. برای تشخیص اینکه آیا سرطان در خارج از پروستات به بافت‌های اطراف گسترش‌یافته است، یک transrectal MRI وجود دارد. این روش همچنین NMRI نامیده می­شود.

• نمونه برداری برایغربالگری سرطان پروستات : 

برداشت سلول‌ها یا بافت‌ها، به‌طوری‌که یک پاتولوژیست می‌تواند آن­ها را زیر یک میکروسکوپ مشاهده کند. پاتولوژیست نمونه بافت را بررسی خواهد کرد تا ببیند آیا سلول‌های سرطانی وجود دارد و نمره گلیسون را پیدا کند. نمره Gleason از 2 تا 10 است و نشان می‌دهد که چقدر احتمال دارد که تومور گسترش‌ یافته باشد. عدد پایین­تر نشان می­دهد که کمتر احتمال دارد که تومور گسترش‌یافته باشد.

نمونه ­برداری از راه رکتوم (مقعد) transrectal)) برای تشخیص سرطان پروستات استفاده می‌شود. نمونه برداری از راه رکتوم، برداشت بافت از پروستات با ورود یک سوزن نازک از طریق راست‌روده به پروستات است. این روش معمولاً با سونوگرافی از راه رکتوم انجام می‌شود تا به نمونه‌ برداری کمک کند. سپس پاتولوژیست، به جستجوی سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ  می­ پردازد.

در نمونه برداری Transrectal، یک پروب اولتراسوند به داخل رکتوم وارد می­شود تا نشان دهد تومور کجا است. سپس سوزن از طریق راست‌ روده وارد پروستات می‌شود تا بافت را از پروستات بردارد.