مسایل حقوقی بیمار مبتلا به سرطان در محیط کار 1:
1.من نمی توانم کار معمول خود را حین درمان انجام دهم و مجبورم زمانی از کارم را بخاطر درمان غیبت کنم. آیا این باید موجب محروم شدنم از بخشی حقوقم شود؟
درمان بر اساس نظر رییس سازمان تا یک ماه و بر اساس نظر کمسیون پزشکی تا چهار ماه است. این مواعد قابل تمدید است تا تقریبا یک سال. بعد از آن مشمول از کار افتادگی می شود. برای کسب اطلاعات دقیق در مورد مواعد به قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۷۶ و قانون كار مراجعه نمایید. به طور كلي فرد بيمار حق دريافت مرخصي استعلاجي و غير آن را دارد. در يك شرايطي كه شامل بيمار سرطاني نميشود فرد بيمار از نخستين روز مرخصي حقوق بيمه دريافت ميكند و در اين حالت از روز چهارم و اگر مدت درمان طولاني باشد بايد كمسيون پزشكي هم علاوه بر گواهي تائيد كنند.
2.پرداخت حقوق بیمار سرطانی در زمان مرخصی استعلاجی به عهده کیست؟
پرداخت غرامت دستمزد (حقوق مرخصی استعلاجی) به عهده کارفرما نیست و فقط به عهده سازمان تامین اجتماعی است، مگر در سازمانهایی که کارفرما خودش داوطلبانه نسبت به پرداخت مبلغی (برای کمک به کارکنان) اقدام نماید.
3.حقوق بیمار سرطانی در زمان مرخصی استعلاجی چه میشود؟
این مبلغ به بیمه شدگانی که به سبب بیماری یا حوادث، به طور موقت قادر به کار نیستند، پرداخت می شود.
اگر این افراد به تشخیص پزشک معالج ، قادر به کار نباشند، تحت حمایت سازمان تامین اجتماعی قرار میگیرند و سازمان مذکور (بشرط رعایت موارد زیر) مبلغی تحت عنوان غرامت به ایشان پرداخت خواهد کرد:
۱.در ایام بیماری، مشغول بکار نباشد.
۲.در ایام مذکور مزد یا حقوق دریافت نکرده باشد.
۳.رابطه کارگری و کارفرمایی قبل از شروع بیماری وجود داشته باشد .
۴.مدت استراحت بیمه شده به تأیید پزشک معالج یا شورای پزشکی تامین اجتماعی رسیده باشد .
۵.فرد مذکور در ایام بیماری خود را بازخرید نکرده باشد ، استعفا نداده یا اخراج هم نشده باشد .
4.چند بار در سال میتوان از مرخصی استعلاجی استفاده کرد؟
برای مدت پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری، محدودیت زمانی و تعداد دفعات وجود ندارد و تا زمانی که بیمه شده بر حسب تشخیص سازمان تامین اجتماعی قادر به کار نباشد و به موجب قوانین این سازمان، از کارافتاده هم شناخته نشده باشد، پرداخت غرامت دستمزد ادامه می یابد و مدت آن جزء سابقه, و مبلغ آن نیز جزء پرداخت حق بیمه محسوب می شود (در این مدت، خودِ فرد و خانواده‌اش کماکان تحت پوشش تامین اجتماعی هستند).
5.غرامت دستمزد مرخصی استعلاجی از روز چندم قابل پرداخت است؟
غرامت دستمزد در ایام مرخصی استعلاجی، به بیمه شده ای تعلق میگیرد که:
- بر اثر حادثه در کار، یا بیماری شغلی قادر به کار نباشد.
- بر اثر بیماری عادی در بیمارستان بستری شود.
- بیماری وی در ادامه بیماری قبلی باشد.
- بیمه شده ابتدا به صورت سرپایی درمان شود و سپس بستری شود.
- جانبازان انقلاب اسلامی ( در مواردی که بر اثر بیماری عادی قادر به کار نیستند و در بیمارستان نیز بستری نمی شوند).
غرامت دستمزد ایام بیماری از روز اول محاسبه و پرداخت می شود.
در سایر موارد ,غرامت مذکور از روز چهارم به بعد قابل پرداخت خواهد بود .
6.مراحل دریافت غرامت دستمزد مرخصی استعلاجی چگونه است؟
بیمه شدگانی که شرایط فوق را داشته باشند برای دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری باید:
- واهی پزشکی خود را به شعبه تامین اجتماعی ارائه کنند.
- گواهی پزشکی بر حسب مدت استراحت بیمه شده توسط مراجع مربوطه تایید می شوند.
- چنانچه مدت استراحت بیمه شده در هر نوبت از ٧ روز بیشتر نباشد یا در طول سال ١۵ روز یا کمتر باشد تایید آن توسط پزشک معالج کافی خواهد بود و در صورتی که مدت استراحت بیش از ١۵ روز در سال و کمتر از ۶٠روز باشد، باید به تایید پزشک معتمد سازمان برسد.
- در صورتی که مدت استراحت بیمه شده ۶٠روز و بیشتر درسال باشد، باید به تایید شورای پزشکی تامین اجتماعی برسد.
- میزان غرامت دستمزد ایام بیماری بیمه شدگان بر اساس آخرین مزد یا حقوق روزانه آنان پیش از وقوع بیماری محاسبه می شود.
- برای دریافت این نوع غرامت بیمه شده باید اصل دفترچه درمانی و گواهی پزشکی معتبر را به شعبه سازمان تامین اجتماعی ارائه کند.
7. آیا من میتوانم جدای از مرخصی استعلاجی با حقوق از مرخصی استحقاقی سالانه خود هم استفاده کنم؟
ماده 74 قانون كار مدت مرخصي استعلاجي را كه به تاييد سازمان تأمين اجتماعي رسيده باشد جزء سوابق كار و بازنشستگي كارگران شناخته است. به استناد ماده قانوني مذكور و با توجه به عرف معمول و رويه جاري، به ايام مذكور مرخصي استحقاقي سالانه، كمك عائله مندي، عيدي و پاداش و بن كارگري تعلق مي گيرد. فی الواقع، در دوران موصوف و و فق ماده 2 قانون کار، فرد وصف کارگر را نداشته است زیرا در دوران استراحت پزشکی انجام کار موقتاً متوقف شده است و کارگر حقوق و مزایای خود را از سازمان تأمین اجتماعی دریافت می کند؛ بنابراين نتيجه مي گيريم كه در ايام مرخصي استعلاجي مرخصي استحقاقي موضوعيت پيدا نمي كند. در نهایت، مرخصی استحقاقی حقی دیگر است که قانون آن برای کارگر تعریف می کند. ماده ۶۴ قانون کار: مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه جمعاً یک ماه است (۲۶ روز کاری در سال) سایر روزهاي تعطيل جزء ايام مرخصي محسوب نخواهد شد.
8.من مبتلا به سرطان شده ام آیا باید به کارفرمایم خبر دهم؟
چه دلیلی دارد کارفرما از حریم خصوصی افراد مطلع شود. بیماری یکی از مصادیق روشن حریم خصوصی است. اگر کارگر نتواند کار معمول را انجام دهد و آن سازمان در پستهای دیگر نیاز به کار او داشته باشد که با شرایط بیمار همخوانی دارد که پست سازمانی او تغییر میکند وگرنه اگر بیمه باشد که مشمول از کار افتادگی مي شود.
9.صاحب کارم از من خواسته است، برای اینکه ثابت کنم که برای کار مناسب هستم یک معاینه پزشکی شوم. آیا اینکار قانونی است؟
بر اساس ماده ٩٠ قانون تامین اجتماعی، کارفرمایان موظفند قبل از به کارگماردن کارگران نسبت به انجام معاینات پزشکی آنان اقدام کنند. این وظیفه ای است که قانون بر عهده کارفرما نهاده است و عدم انجام آن، ضمانت ا جراهایی برای وی به دنبال دارد. هدف از الزام کارفرمایان به اجرای ماده ٩٠ قانون تامین اجتماعی، صیانت از نیروی کار، پیشگیری از حوادث ناشی از کار، ضرورت توجه به الزامات قانونی از سوی کارفرما و ارجاع شغل متناسب با توانایی جسمی و روحی افراد است.
بر این اساس، افراد شاغل در کارگاه‌ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند و کارفرمایان مکلفند قبل از به کارگیری کارگران، ترتیب معاینه پزشکی آنها را بدهند.
درصورتیکه پس از استخدام مشمولان قانون، معلوم شود که نامبردگان در حین استخدام قابلیت و استعداد کار مرجوع را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی آنها تعلل کرده است و درنتیجه بیمه شده دچار حادثه شده و یا بیماری او شدت یابد، سازمان تامین اجتماعی مقررات قانونی را درباره بیمه شده اجرا و هزینه‌های مربوط را طبق ماده ٥٠ قانون تامین‌اجتماعی از کارفرما مطالبه و وصول خواهد کرد.
10.من قبلا کارگر تمام وقت بودم حالا میخواهم بدلیل بیماری بصورت پاره وقت کار کنم آیا صاحب کار من باید موافقت کند؟
در خصوص تعریف کارگر از کارافتاده جزیی قانون تامین اجتماعی در ماده 73 اینگونه بیان می کند: به بیمه شده‌ای که در اثر حادثه ناشی از کار بین سی وسه تا شصت و شش درصد توانایی کار خود را از دست داده باشد مستمری ازکارافتادگی جزئی ناشی از کار پرداخت خواهد شد. میزان مستمری عبارت است از حاصل ضرب درصد ازکارافتادگی در مبلغ مستمری ازکارافتادگی کلی استحقاقی که طبق ماده ۷۲ این قانون تعیین می‌گردد.
تشخیص این نوع از ازکارافتادگی و درصد آن در صلاحیت سازمان تأمین اجتماعی است؛ در این رابطه چنانچه با تشخیص شورای پزشکی نظر داده شود که فرد به ازکارافتادگی جزیی دچار شده است و شرایط کار در وضعیت فعلی برای او مناسب نیست، کارفرما موظف است براساس نظریه شورای پزشکی وی را در شرایط دیگری مشغول به کار کند. لذا چنانچه کاهش قدرت کار بیمه شده بین ۳۳ تا ۶۶ درصد و به علت حادثه ناشی از کار باشد، بیمه شده از کارافتاده جزئی شناخته شده و مشمول مستمری مقرر در ماده ۷۳ قانون مرقوم بوده و لذا درخواست بازگشت به کار این قبیل کارگران نیز با توجه به حدود توانایی انجام کار آنها قابل بررسی و رسیدگی در مراجع حل اختلاف قانون کار خواهد بود.
گرد آورنده: الهه السادات کسایی، دکترای حقوق