علت‌ شناسی سرطان با منشا ناشناخته (CUP)

Cancer of Unknown Primary (CUP)

ريسك فاكتورهاى سرطان با منشأ ناشناخته:

ميدانيم كه يك ريسك فاكتور چيزى است كه بر احتمال ابتلا به يك بيمارى معين، مثلاً سرطان مى افزايد. بعضى از آن ها مانند سيگار كشيدن قابل اجتناب مى باشند، اما برخى مانند سن و سال يا سابقه خانوادگى بيمارى، قابل تغيير نمى باشند. بسيارى افراد بدون هيچ ريسك فاكتور آشکار، مبتلا به سرطان مى شوند، اما هستند كسانى كه با داشتن چندين ريسك فاكتور شناخته شده هرگز به سرطان مبتلا نخواهند شد.

در سرطان با منشأ ناشناخته، چون نوع دقيق سرطان مشخص نيست، بسيار دشوار خواهد بود كه بخواهيم از يك ريسك فاكتور به عنوان عامل تاثير گذار در پیدایش آن نام ببريم. اين سرطان ها بسيار متفاوت هستند، اما با همه پيچيدگى مى توان درباره چند ريسك فاكتور مشخص، اطلاعاتى را ارائه نمود: 

• به احتمال قوى، مصرف توتون عمده ترين ريسك فاكتور در بروز سرطان با منشأ ناشناخته مى باشد. بعد از مطالعات فراوان تشريحی (بر اجساد درگذشتگان فوت شده به علت سرطان) مشخص شده كه بسيارى از سرطان های با منشأ ناشناخته از ريه، گلو، كليه، حنجره، يا مرى آغاز شده اند كه سيگار كشيدن بر احتمال پديدارى سرطان در اين اندام ها تاثير بسيار داشته است.  مشخص شده كه در بعضى ديگر از معده، كولون (روده بزرگ)، مقعد و يا تخمدان ها منشأ گرفته اند.
• ميدانيم كه نوع رژيم غذایى، عادات خوراكى، ريز مغذى ها و وزن بدن، ريسك فاكتورهای مرتبط با بروز بعضى سرطان ها مى باشند.
• يك منبع ديگر براى سرطان با منشأ ناشناخته، ملانوما مى باشد و يك ريسك فاكتور مهم در پديدارى ملانوم، مواجهه با اشعه ماوراءبنفش آفتاب است.
• اما روى هم رفته، تقريباً غير ممكنست كه فاكتور معينى را به عنوان عامل پىدایش يك سرطان نام ببريم.

علل پیدایش سرطان با منشأ ناشناخته چیست؟

اين دسته از سرطان ها، طيف وسيع و بسيار گسترده اى را در ميان هزاران نوع سرطان، به خود اختصاص ميدهند (على رغم اين واقعيت كه اصولاً سرطان با منشأ ناشناخته، كسر كوچكى از تمامى سرطان ها را شامل مى شود.)، كه هركدام مى توانند دلایل متعددى داشته باشند. به همين خاطر، مشخص كردن يك علّت و دليل خاص بسيار دشوار و نا ممكن مى باشد.

سرطان كلاً نتيجه تغيير (جهش) در "DNA" ىِ سلول ها مى باشد. محققين در سالهاى اخير به خوبى پى برده اند كه تغييرات معينى وجود دارند كه سلول هاى كاملاً طبيعى را تبديل به سلول سرطانى مى نمايند. مى دانيم  "DNA" ماده شيميايى آلى درون تك تك سلول هاى ما است، كه از ژن هاى ما تشكيل شده و اين ژن ها فعاليت سلول ها را تحت كنترل دارند (ما به اين دليل شبيه به پدر و مادرمان مى شويم كه آن ها منبع "DNA" ما مى باشند). اما "DNA" تاثيرات بيشترى هم مى تواند داشته باشد. بعضى ژن ها كمك به رشد و تقسيم سلول ها مى نمايند كه به آن ها "آنكوژن" مى گويند، ژن هايى هم هستند كه فرايند تقسيم و رشد را كنترل نموده و موجب مرگ به موقع سلول مى شوند، كه به آن ها "سركوب گر تومور" مى گويند. هرگاه كه جهش هاى اتفاق افتاده در "DNA"، موجب فعال شدن بيش از حد آنكوژن ها شود، و يا باعث عدم فعاليت سركوبگر هاى تومور ها شود، سرطان پديدار مى شود. اغلب تغييرات "DNA" مرتبط با سرطان با منشأ ناشناخته، در دوران زندگى فرد آشكار شده (پيش از آن كه مادرزادی باشند) و به آن ها اكتسابى يا "اسپوراديك" گفته مى شود.

گاهى به ندرت، اين جهش ها، به دليل "يك عامل معين" مثلاً نور خورشيد، مواد شيميايى سرطان زا، تشعشع، يا دود سيگار، ایجاد می شوند و غالباً بى هيچ دليل مشخصى پديدار مى شوند. محققين در مورد گسترش سرطان ها بر دانش خود مى افزايند، و در حال كشف نكات مهمى نيز هستند كه چرا برخى از سرطان ها، بسرعت رشد كرده و سريعاً منتشر مى شوند بطوریکه تنها بصورت "سرطانى با منشأ ناشناخته" دیده می شوند.