مقدمه تومور هیپوفیز

Introduction to Hypophysis Tumor

غده هیپوفیز غده کوچکی است که ازلحاظ موقعیت آناتومیکی زیر هیپوتالاموس در پایین مغز قرار دارد و با تولید هورمونهای مختلف نقش مهمی در عملکرد بدن ایفا می کند.

هیپوفیز قدامی ترشح تعدادی از هورمون‌ها را بر عهده دارد از جمله:

• هورمون رشد (GH):

هورمون رشد (GH) هورمونی است که از بخش پیشین هیپوفیز  آزاد می‌شود. هورمون رشد یا سوماتوتروپین ساختمانی گلیکوپروتئینی دارد.طبق تحقیقاتی که انجام شده است،  تحقیقات نشان داده است که ورزش به خصوص اگر همراه با حرکات دستها باشد، میتواند محرک تولید GH باشند(یکی از دلایل رشد قدی بسکتبالست ها شاید همین موضوع باشد). میزان ترشح هورمون رشد در کودکان در ساعات اولیه خواب، بسیار زیاد است بنابراین کودکی که دچار کمبود خواب یا بی نظمی در خواب باشد، در رشد او اختلال رقم خواهد خورد.

• پرولاکتین (PRL):

پرولاکتین هورمونی پروتئینی است که در جانوران مختلف تنوع زیادی دارد. پرولاکتین در انسان ساختاری شبیه هورمون رشد دارد. این هورمون توسط سلول‌های لاکتوتروف در قسمت پیشین هیپوفیز ترشح می‌شود؛ هر چند در دسیدوآی رحم باردار، میومتر رحم، پستان، گلبول‌های سفید و پروستات نیز تولید می‌شود.

• هورمون محرکه تیرویید :(TSH)

این هورمون موجب افزایش ترشح هورمونهای تیروئیدی می‌شود و به دنبال کاهش سطح خونی هورمونهای تیروئید میزان ترشح آن افزایش می‌یابد. اندازه‌گیری سطح خونی این هورمون در بررسی کم‌کاری یا پرکاری تیروئید بسیار مفید است و تست انتخابی در غربالگری هیپوتیروئیدی نوزادان است. بطور تخصصی تر نام دیگر این هورمون تیروتروپین است.

• آدرنوکورتیکوتروپین:(ACTH)

تنظیم ترشح کورتیزول با هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) است که از هیپوتالاموس ترشح و موجب افزایش ترشح هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) از هیپوفیز می‌شود. ترشح این هورمون پلی پپتیدی موجب افزایش سطح خونی کورتیزول می‌شود. افزایش ترشح این هورمون موجب بیماری کوشینگ و کاهش ترشح آن موجب نارسایی ثانویه آدرنال می‌شود. آدرنوکورتیکوتروپین از پیشساز (pre-POMC) سنتز می‌شود و نیمه عمر آن ده دقیقه است.

• هورمون محرکه فولیکولی:(FSH) 

هورمون FSH گلیکوپروتئینی از سلولهای گنادوتروپ واقع در لوب پیشین هیپوفیز ترشح شده و این هورمون در رشد و بلوغ اندامهای جنسی و صفات ثانویه جنسی مؤثر است. ترشح این هورمون توسط هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌ها که ازهیپوتالاموس آزاد می‌شود تنظیم می‌گردد. این هورمون در هر دو جنس نر و ماده نقش مهمی در تولید و تکامل گامتها (اسپرم یا تخمک) دارد FSH.در زنان موجب رشد فولیکول تخمدان و در مردان موجب تحریک سلولهای سرتولی بیضه به ترشح ABPs شده و ترشح آن توسط مکانیسم فید بک منفی Inhibin که از بخش پیشین هیپوفیز ترشح می‌شود، کنترل می‌گردد.

• هورمون لوتئینه کننده (:(LH

هورمون LH گلیکوپروتئینی از سلولهای گنادوتروپ واقع در لوب پیشین هیپوفیز ترشح شده و این هورمون در رشد و بلوغ اندامهای جنسی و صفات ثانویه جنسی مؤثر است. ترشح این هورمون توسط هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌ها که از هیپوتالاموس آزاد می‌شود تنظیم می‌گردد. این هورمون موجب تخمک گذاری و ایجادجسم زرد در خانمها می‌شود. در مردان  با تحریک سلولهای لایدیگ بیضه موجب ساخت و ترشح تستوسترون می‌شود.

انواع تومورهای هیپوفیز

Hypophysis Tumors Types

تومورهای هیپوفیز سه نوع هستند: خوش خیم (benign)، مهاجم (invasive) و کارسینوما. اکثر تومورهای هیپوفیز خوش‌خیم (آدنوم) هستند و پتانسیل ایجاد تومور بدخیم در آن ناچیز است.35%  از نوع مهاجم  و 0/1%  از نوع کارسینوما هستند.

تومورهای خوش خیم از لحاظ عملکردی به دو نوع تقسیم می شوند: دارای عملکردfunctioning) ) که هورمون ترشح می کنند و بدون عملکرد (non functioning) که هورمون ترشح نمی کنند.

تومورهای هیپوفیز بسته به نوع ترشحی بودن یا نبودن و پتانسیل رشد تومور، علایمی بروز می دهند. ممکنست تومور ترشحی هیپوفیز بر روی ترشح برخی از هورمون‌های هیپوفیز تأثیر بگذارد. شایع‌ترین تومورها تومور هورمون رشد (منجر به آکرومگالی) و پرولاکتین (منجر به هایپرپرولاکتینمی) هستند.

انواع تومورهای خوش خیم هیپوفیز:

1– :(ACTH) تومورهای ترشح کننده

حدود 16% تومورهای هیپوفیز را شامل می شود. این تومور هورمون ACTH زیادی ترشح می کند وباعث سندروم کوشینگ می شود.

2– تومورهای ترشح کننده هورمون رشد (GH):

این تومور GH زیادی تولید وترشح می کند.

3- :تومورهای ترشح کننده پرولاکتین

این تومور می تواند سطح تستوسترون در مردان واستروژن در زنان را کاهش دهد.

4- :TSH تومورهای ترشح کننده

باعث هایپرتیروئیدیسم می شود و متابولیسم پایه بدن را افزایش می دهد.

"اگر سوالی دارید، بپرسید."