تشخیص سرطان بیضه

Testis Cancer Diagnosis

معمولا بیمار به دليل علایمى که دارد و يا اختلالات دیده شده در آزمايشات نابارورى، مراجعه می کند. پس از آن پزشك بيضه را براى بادكردگى، تورم و اندازه معاينه مى نمايد و بقيه نقاط بدن، خصوصاً مكان غدد لنفاوى، را مورد بررسى دقيق قرارداده، تا ببينند آيا سرطان به ديگر نقاط هم انتشار يافته يا خير.

• سونوگرافی بیضه:

اولين آزمايش معمولاً سونوگرافی است و در آن از امواج صدا براى تصوير سازى اندام هاى داخلى، استفاده مى شود. يك مبدل انرژى (شبيه قلم نورى)، امواج صوتى را توليد نموده، و باز تاب آن ها را جمع آورى مى نمايد، و يك كامپيوتر بر اساس آن برروى كامپيوتر تصوير سازى مى نمايد. تصاوير ساخته شده، براى تمایز شرایط خوش خيم مانند "واريكوسل" يا "هيدروسل"، از  تومور جامد، كه مى تواند سرطانى باشد كاربرد دارد. اگر برجستگى جامد باشد، پزشك آزمايشات ديگر و يا حتى خارج سازى بيضه را پيشنهاد مى دهد.

روش سونوگرافى ساده است و در آن از هيچ تابشى استفاده نمى گردد. پوسته حفاظ بيضه را چرب كرده، و ضمن آن، شما به پشت خوابيده ايد و با مبدل انرژى، امواج صوتى را (در طول بيضه) پخش مى كنند و كامپيوتر از آن تصوير سازى مى نمايد.

• آزمايش خون براى " نشان گر" هاى سرطان بیضه:

برخى آزمايشات خون مى توانند كمكى براى تشخيص تومور هاى بيضه باشند. بسيارى از سرطان هاى بيضه، مقادير زيادى از پروتئين هاى خاص را كه به آن ها نشان گرهاى تومور مى گويند، رها می کنند، مانند:

‏AFP آلفا-فتوپروتئين

‏HCG گونادوتروپين انسانى 

وقتى اين نشان گر ها در خون باشند، يعنى يك تومور بيضه وجود دارد. بالا رفتن ميزان اين دو نشان گر مى توان به پزشك علامت دهد كه با چه نوعى از سرطان بيضه روبرو هستند. (سرطان غير سمينوما، اغلب يا آلفا فتوپروتئين را زیاد میکند و يا گونادوتروپين را، اما سرطان سمينوما، اغلب گوناتروپين توليد كرده و هرگز آلفافتوپروتئين، توليد نمى نمايد) يعنى افزايش ألفا فتوپروتئين به معناى وجود تركيب غير سمينوما در تومور مى باشد. (هرچند تومور مى تواند هردو ناحيه را هم داشته باشد).

تومور Sertoli و يا تومور سلول هاى Leydig، اين مواد را توليد نمى نمايند. برخى از سرطان ها هم آنقدر كوچك هستند كه سطح اين نشان گر ها را نمى توانند افزايش دهند.

همچنين افزايش سطح آنزيم ‏LDH لاكتازدى هيدروژناز، مى تواند نشان دهنده تومور در بيضه باشد (هر چند اين آنزيم در شرائط غير سرطانى هم مى تواند بالا رود) ميزان زياد اين آنزيم، نشان دهنده گسترده شدن بيمارى است. از اين نشانگر ها، براى موارد ديگر مانند، تخمين ميزان گستردگى سرطان، میزان تاثیر درمان بر تومور و يا، جستجوى علائم بازگشت سرطان نیز بهره می برند. 

• جراحى براى تشخيص سرطان بيضه:

اغلب انواع سرطان با خارج سازى يك قطعه كوچك از تومور و بررسى آن در زير ميكروسكوپ، براى يافتن سلول هاى سرطانى، تشخيص داده مى شوند، که ما آن را به عنوان نمونه بردارى مى شناسيم.

اما، نمونه بردارى براى سرطان بيضه به ندرت انجام مى شود چرا كه، خطر "انتشار وگسترش" را به دنبال دارد (پس، احتمالاً كل تومور و بیضه را هر چه سريع تر خارج سازى مى نمايند.). در عمل خارج سازى، جراح برشى را در زير ناحيه استخوان "پابيك" ايجاد نموده، و همراه كل تومور، بيضه و "طناب اسپر ماتيك" را خارج مى سازد (تا سلول هاى سرطانى نتوانند از آن و لوله هاى متصل به آن، به عنوان مسيرى براى گسترش به ساير نقاط استفاده نمايند). پس در همان ابتدا، لوله ها را مى بندند. همه قطعات خارج شده را به آزمايشگاه مى فرستند، و آسيب شناس (پاتولوژيست)، با بررسى آن ها، نوع سرطان و ميزان گستردگى را تشخيص مى دهد.

در پاره اى موارد نادر، زمانى كه در مورد تشخيص سرطان عدم اطمينان وجود دارد، شايد نمونه بردارى قبل از خارج سازى بيضه انجام شود، يعنى جراح بيضه را از پوسته اسكروتوم خارج نموده و آن را تحت معاينه دقيق قرار مى دهد، اگر ناحيه اى مشكوك بود، قسمت كوچكى را خارج و سريعاً به آزمايشگاه مى فرستند، اگر سرطانى بود، همه چيز خارج مى شود و اگر سرطان در كار نبود، بيضه به داخل پوسته برگردانده می شود. در این موارد یا تومور خارج می شود یا از داروى مناسب استفاده مى شود. اگر سرطان بيضه مشخص شد، پزشك تمامى بدن را معاينه و تصويربردارى مى کند. (تا ببيند آيا سرطان گسترش يافته است يا خير.)

• روش هاى تصوير بردارى در سرطان بیضه:

در اين آزمايشات از اشعه ايكس، ميدان مغناطيسى، امواج صوتى، ويا مواد راديو اكتيو استفاده مى شود. (سونوگرافی در بالا توضيح داده شد)، بقيه تصوير برداریها معمولاً بعد از تشخيص انجام مى شوند، و دلايل آن به شرح زير است:

• بدانيم كه آيا گسترش سرطان تا چه حدى مى باشد؟
• آيا درمان ها تأثيرى هم داشته اند؟
• آيا بعد از درمان، سرطان عود نکرده است؟

• ‏سى تى اسكن برای سرطان بیضه:

اين روش براى تعيين مرحله و يا ميزان گسترش سرطان مثلاً به ريه، گره هاى لنفاوى، كبد و ساير ارگان ها كاربرد دارد. دستگاه مولد پرتوهاى قدرتمند اشعه ايكس، با چرخش به دور بدن، تصاوير دقيق و با جزئيات را از سطوح داخلى اندام ها تهيه مى کند (ممکنست از شما خواسته شود كه مايع حاوى رنگ خاصى را بنوشيد و يا از طريق جريان خون آن را به بدن شما وارد نمايند)، اين کار براى ايجاد تصاوير بهتر است، و تزريق آن براى چند ثانيه ايجاد حالت گُر گرفتگى و قرمزى مى نمايد (برخى ممكن است كه آلرژى داشته و در بدن ايشان ايجاد كهير شود)، بسيار به ندرت هم ديده شده كه ماده رنگى موجب كاهش فشار خون و يا تنگى نفس شده است. اگر هر گونه آلرژى داريد و يا قبلاً به ماده رنگى، آلرژى نشان داده ايد، به پزشك اطلاع دهيد. انجام سى تى اسكن، به زمانى بيشتر از عكس بردارى معمولى با اشعه ايكس نياز دارد و درون دستگاه انجام مى شود (در حالتى كه شما به پشت دراز كشيده ايد). افراد معدودی درون اين دستگاه، احساس ناراحتى می کنند.

• ‏نمونه بردارى سوزنی با هدایت سى تى اسكن:

گاهى "سوزن" نمونه بردارى را با كمك سى تى اسكن، به طرف توده (تومور) سلولى احتمالاً سرطانى هدايت مى نمايند، و دائماً تصوير بردارى را تكرار كرده تا سرانجام پزشك قانع شود كه سوزن به محل مورد نظر رسيده است. سپس نمونه بردارى انجام، و براى مشاهده دقيق تر به آزمايشگاه پاتولوژى ارسال مى گردد.

• ‏ام آر آى برای سرطان بیضه:

اين روش براى عكسبردارى از مغز و ستون فقرات (نخاع) بسيار مهم مى باشد، و زمانى انجام مى شود كه پزشك احتمال مى دهد سرطان بيضه به اين نواحى گسترش يافته است. همانند سى تى اسكن، در اين جا هم تصاوير دقيقى از بافت هاى نرم بدن ساخته مى شود، اما به جاى اشعه ايكس، از امواج صوتى در يك محيط مغناطيس، بهره مى برند. از بازگشت امواج صوتى، كامپيوتر الگوی تصويرى از بافت مورد نظر به دست مى دهد (ممكنست از ماده رنگى هم استفاده شود)، اين روش حدود يك ساعت زمان می برد (روى ميز مخصوصى دراز مى كشيد و شما را به داخل يك فضای "لوله مانند" انتقال می دهند. گاهى به انسان احساس حبس شدگى دست مى دهد). دستگاه ام آر آى از خود صداهايى توليد مى كند كه مى توان براى ناراحت نشدن بيمار از محافظ گوش استفاده نمود.

• ‏پِت اسكن برای سرطان بیضه:

اين روش كمك مى کند تا تجمعات كوچك سلول هاى سرطانى را در بدن مشخص نماييم. گاهى نيز براى تعیین ميزان بزرگ شدگى گره هاى لنفاوى و اينكه، آیا بعد از شيمى درمانى، هنوز اين گره ها حاوى سرطان هستند، يا فقط بافت "زخمى" هستند، از اين روش استفاده مى نماييم (در كسانى كه  سرطان بيضه از نوع "سمينوما" دارند، موثر تر عمل مى كند). براى انجام اين تصویر برداری، نوعى ‏FDG فلور دكسى گلوكز، كه قندى راديواکتيو است را به جريان خون وارد مى نمايند (بميزان بسيار كم و طى يكى دو روز از بدن خارج  مى شود.). چون سلول هاى سرطانى تغذيه بالا و رشد سريعى دارند، در نتيجه قسمت اعظم اين مواد را به خود جذب مى نمايند. يك ساعت پس از تزريق، شما روى ميز ويژه اى دراز كشيده و دوربين مخصوصى، در طى نيم ساعت، تصاويرى از نقاط راديواكتيو بدن شما، به پزشك مى دهد (تصاوير به "دقت" سى تى اسكن و يا ام آر آى نخواهند بود)، اما، اطلاعات مفيدى از كل بدن ارایه مى دهد. گاهى از پت اسكن و سى تى اسكن، به طور توأم استفاده مى شود، كه نقاط راديو اكتيو را با وضوح بهترى بتوانند مشاهده و بررسى نمايند.

• ‏اسكن استخوان برای سرطان بیضه:

براى پى بردن به سرايت احتمالى سرطان به استخوان ها، از اين روش استفاده مى شود (به دلیل علایمى نظير درد ... و اينكه نتايج ساير آزمايشات مشخص نبوده اند). براى انجام آن يك ماده راديو اكتيو تضعيف شده را، به جريان خون وارد مى نمايند، و در طى چند ساعت، هر جا كه استخوان تغييراتى داشته است، اين ماده در همان جا (نقاط) ته نشين مى شود. در يك زمان سى دقيقه اى، يك دوربين ويژه، از تمامى اسكلت بدن تصوير سازى مى نمايد. نقاطى كه راديواكتيو را جذب نموده اند (نقاط گرم) احتمالاً خبر از گسترش سرطان به آن ها (متاستاز) مى دهند (هر چند كه آرتروز و برخى ديگر از بيمارى هاى استخوان هم چنين تصاويرى را دارند)، پس براى تشخيص تفاوت بين آن ها، از ام آرآى، يا سى تى اسكن، يا نمونه بردارى از استخوان هم، استفاده می شود.