تشخیص سرطان پوست ملانوما
Melanoma Skin Cancer Diagnosis
اغلب ملانوماها بدلیل علایم یا نشانه هایی که فرد دارد توجه پزشک را جلب می کنند.
اگر یک ناحیه غیرطبیعی در پوست خود دارید که ممکنست سرطان پوست باشد، پزشک آن را بررسی خواهد کرد و ممکنست آزمایشاتی برای تشخیص ملانوم، انواع دیگر سرطان پوست یا سایر شرایط پوستی انجام دهد. اگر ملانوما یافت شود، ممکنست سایر آزمایشات برای پیدا کردن آن در سایر نقاط بدن انجام شود.
شرح حال و معاینه:
معمولا اولین گام پزشک این است که در مورد علایم سوالات زیر را بپرسد: چه زمانی علامت روی پوست ظاهر شده، آیا اندازه و ظاهر آن تغییر کرده است و آیا درد، خارش یا خونریزی داشته است؟ همچنین ممکنست درمورد عوامل خطر احتمالی سرطان پوست، مانند سابقه برنزه کردن و آفتاب سوختگی و سابقه خانوادگی سرطان پوست از شما پرسیده شود.
در طول معاینه، دکتر درباره اندازه، شکل، رنگ و بافت منطقه مورد نظر یادداشت برداری میکند و این که آیا خونریزی، سوزش و خارش دارد یا خیر. ممکنست بقیه بدن شما برای خال و سایر نقاط مربوط به سرطان پوست بررسی شود.
ممکنست پزشک غدد لنفاوی (مجموعه ای کوچک از سلول های ایمنی بدن) گردن، زیر بغل یا کشاله ران در نزدیکی ناحیه غیرطبیعی را لمس کند. هنگامی که ملانوم گسترش می یابد، ابتدا به گره های لنفاوی مجاور خود میرود و آنها را بزرگتر می کند. بزرگی گره های لنفاوی ممکنست نشان دهنده درگیری آنها با ملانوم باشد.
اگر توسط پزشک عمومی معاینه شدید و مشکوک به ملانوم است، ممکن است شما را به یک متخصص پوست ارجاع دهد تا مناطق مورد نظر با دقت بیشتری بررسی شوند.
در کنار معاینه استاندارد، بسیاری از متخصصین پوست از تکنیکی به نام درماتوسکوپی (درموسکوپی، میکروسکوپ اپیلومینسانس [ELM] یا میکروسکوپی سطحی) و روش های مختلف دیدن لکه های پوست استفاده می کنند. دکتر از درماتوسکوپی استفاده می کند که یک لنز ویژه بزرگنمایی و منبع نوردارد و نزدیک پوست قرار میگیرد. گاهی اوقات یک لایه نازک از الکل یا روغن با این ابزار استفاده می شود. پزشک ممکن است یک عکس دیجیتالی از نقطه بگیرد.
این آزمایش می تواند دقت تشخیص سرطان های پوست را در اوایل بهبود بخشد. همچنین اغلب می تواند به شما اطمینان دهد که نقطه روی پوست احتمالا خوش خیم (غیر سرطانی) است و نیازی به نمونه برداری ندارد.
انواع نمونه برداریهای (بیوپسی) پوست در ملانوما:
اگر پزشک فکر می کند یک خال ممکنست ملانوما باشد، منطقه مشکوک برداشته می شود و به آزمایشگاه ارسال می شود تا زیر میکروسکوپ بررسی شود. این نمونه برداری پوست نامیده می شود.
راه های زیادی برای انجام نمونه برداری پوست وجود دارد. پزشک بر اساس اندازه منطقه آسیب دیده، بدن شما و عوامل دیگر، نوع نمونه برداری را انتخاب می کند. هر نمونه برداری احتمالا حداقل یک زخم کوچک بر جا میگذارد. روش های مختلف می توانند انواع مختلفی از زخم ها را ایجاد کنند، بنابراین قبل از نمونه برداری، در مورد نوع زخم های خود بپرسید. نوع نمونه برداری مهم نیست، فقط باید تا حد ممکن از منطقه مشکوک نمونه برداشت تا تشخیص دقیق انجام شود.
نمونه برداری پوست با استفاده از بی حس کننده موضعی انجام می شود که بی حسی با سوزن بسیار کوچک به داخل ناحیه تزریق می شود. ممکنست هنگام تزریق بی حسی کمی احساس گزیدگی نمایید اما حین نمونه برداری دردی ایجاد نمی شود.
- نمونه برداری تراشیدن (مماسی) درملانوما :
در این نوع نمونه برداری، دکتر لایه های بالای پوست را با یک تیغه کوچک جراحی لایه برداری می کند. خونریزی محل نمونه برداری با استفاده از پماد (یک ماده شیمیایی برای توقف خونریزی) یا جریان الکتریکی کوچک (برای سوزاندن زخم) متوقف می شود.
نمونه برداری تراشیدن برای تشخیص بسیاری از انواع بیماری های پوستی مفید است و برای نمونه گیری از خالهایی مفید است که خطر ملانوم آنها بسیار کم باشد. به طور معمول در شک به ملانوما از این نوع نمونه برداری استفاده نمی شود مگر اینکه تیغ نمونه برداری، عمق کافی از زیر منطقه مشکوک را بردارد. در غیر این صورت، ممکنست نمونه برداری به اندازه کافی ضخیم نباشد تا میزان حمله سرطان به پوست را اندازه گیری کند.
-
نمونه برداری پانچ در ملانوما:
برای نمونه برداری پانچ، پزشک از ابزاری استفاده میکند که با یک برش کوچک نمونه عمیقی از پوست بر می دارد. پزشک دستگاه پانچ را تا زمانی که تمام لایه های پوست بریده شود روی پوست می چرخاند. نمونه برداشته می شود و لبه های منطقه نمونه برداری اغلب بخیه میشود.
-
نمونه برداری :ملانوما Incisional and excisional
برای بررسی یک تومور که ممکن است به لایه های عمیق تر پوست نفوذ کرده باشد،ممکنست پزشک از نمونه برداریهای Incisional and excisional استفاده کند. در این نمونه برداریها، برای برداشت ضخامت کامل پوست از چاقوی جراحی استفاده می شود. یک قلم یا تراشه پوست برای آزمایش برداشته می شود و لبه های برش معمولا به هم بخیه میشوند.
نمونه برداری incisional تنها بخشي از تومور را بر می دارد. نمونه برداری excisional، کل تومور را برمیدارد و معمولا نمونه برداری مطلوب برای ملانوم مشکوک است. اما این نمونه برداری همیشه امکان پذیر نیست، بنابراین ممکنست موارد دیگری از نمونه برداریها نیز مورد نیاز باشد.
-
نمونه برداری "نوری" در ملانوما:
برخی نمونه برداری های جدیدتر، مانند میکروسکوپ بازتابی متمرکز (RCM)، بدون برداشتن نمونه از پوست انجام می شود.
نمونه برداری از ملانومی که ممکنست گسترش یافته باشد:
در برخی موارد ممکنست نیاز به نمونه برداری مناطق دیگری پوست باشد. به عنوان مثال، اگر ملانوم قبلا در پوست تشخیص داده شده باشد، گره های لنفاوی مجاور ممکن است نمونه برداری شوند تا ببینند آیا سرطان به آنها گسترش یافته است یا خیر.
به ندرت ممکنست برای تشخیص ملانوم منتشر نیاز به نمونه برداری باشد. بعنوان مثال، برخی ملانوم ها می توانند بسرعت گسترش یافته و گره های لنفاوی، ریه ها، مغز یا مناطق دیگر را درگیر کنند، در حالیکه ملانوما پوست اصلی هنوز بسیار کوچک است. گاهی اوقات این تومورها با تصویربرداریها (مانند CT) پیدا میشوند یا سایر آزمایشها قبل از کشف ملانوم روی پوست ملانوم را پیدا میکنند. در موارد دیگر ممکنست مدت طولانی بعد از برداشتن ملانوم پوست، ملانومهای جاهای دیگر ظاهر شوند بنابراین روشن نیست که این سرطان همان سرطان باشد.
در موارد دیگر، ممکنست ملانوم در جایی از بدن پیدا شود، بدون آنکه نقطه ای روی پوست پیدا شود. ممکنست به این دلیل باشد که بعضی ضایعات پوستی خود به خود (بدون هیچ درمانی) از بین می روند در حالیکه سلول های آنها به سایر قسمت های بدن گسترش یافته است. ملانوما همچنین می تواند در اندام های داخلی شروع شود، اما این بسیار نادر است و اگر ملانوم در سراسر بدن منتشر باشد، ممکنست دقیقا مشخص نشود که از کجا شروع شده است.
هنگامیکه ملانوم به اندام های دیگر گسترش می یابد، ممکنست گاهی اوقات با یک سرطانی دیگر آن ارگان اشتباه گرفته شود. به عنوان مثال، ممکنست ملانومی که به ریه گسترش یافته است با سرطان اولیه ریه (سرطان که از ریه شروع می شود) اشتباه شود.
آزمایشات ویژه ایرا می توان بر روی نمونه برداری انجام داد تا بتوان گفت که آیا آن ملانوم است یا نوع دیگری از سرطان. مهم است که بدانید انواع مختلف سرطان به صورت متفاوتی درمان می شوند.
-
نمونه برداری آسپیراسیون سوزن نازک (FNA) در ملانوما:
بیوپسی FNA از خالهای مشکوک استفاده نمی شود. اما ممکنست برای نمونه برداری گره های لنفاوی بزرگ در نزدیکی ملانوم مورد استفاده قرار گیرد تا دریابیم آیا ملانوم به آنها گسترش یافته است یا خیر.
برای این نوع بیوپسی، پزشک از یک سرنگ با سوزن نازک و توخالی برای برداشتن قطعات بسیار کوچکی از گره لنفاوی یا تومور استفاده می کند. سوزن، کوچکتر از سوزن مورد استفاده برای آزمایش خون است. گاهی اوقات از بیهوشی موضعی استفاده می شود. این آزمایش بندرت موجب ناراحتی و ایجاد زخم میشود.
اگر گره لنفاوی زیر پوست باشد، پزشک اغلب می تواند آن را به اندازه کافی احساس کند تا سوزن را به آن هدایت کند. برای یک گره لنفاوی مشکوک عمیق تر در بدن یا یک تومور در عضوی مانند ریه یا کبد، یک تصویربرداری مانند سونو یا CT اغلب برای هدایت سوزن به محل استفاده می شود.
نمونه برداری FNA مانند برخی از نمونه برداری های دیگر تهاجمی نیستند، اما ممکنست همیشه نمونه ای کافی جمع آوری نکند تا مشخص شود که آیا یک منطقه مشکوک ملانوم است یا خیر. در این موارد، ممکنست به نمونه برداری تهاجمی تری نیاز باشد.
-
نمونه برداری گره لنفاوی با جراحی (excisional) در ملانوما:
این روش می تواند یک گره بزرگ لنفاوی را از طریق برش کوچک (برش) در پوست بردارد. اگر گره لنفاوی زیر پوستی باشد، معمولا از بی حسی موضعی استفاده می شود، اما اگر گره لنفاوی عمیق تر باشد، ممکنست نیاز به بیهوشی عمومی باشد.
این نوع از نمونه برداری اغلب زمانی انجام می شود که اندازه گره لنفاوی حاکی از انتشار ملانوم به آنجا است، اما نمونه برداری FNA از گره انجام نشده و یا هیچ سلول ملانوم یافت نشده است.
-
نمونه برداری گره لنفاوی نگهبان (:در ملانوما (Sentinel
اگر ملانوما تشخيص داده شده و ويژگي هاي مربوط به آن (مانند حداقل ضخامت خاص) را داشت، نمونه برداري از گره لنفاوي منتخب اغلب انجام مي شود تا تشخيص دهد که آیا سرطان به گره هاي لنفاويي نزديک گسترش يافته است یا خیر و در نتيجه ممکنست بر روند درمان تأثير بگذارد. این آزمایش می تواند برای پیدا کردن گره های لنفاوی ایکه به احتمال زیاد اولین مکان انتشار ملانوما هستند مورد استفاده قرار گیرد. این گره های لنفاوی گره های نگهبان یاsentinel نامیده می شوند.
برای پیدا کردن گره لنفاوی نگهبان یک پزشک هسته ای مقدار کمی از مواد رادیواکتیو را در ناحیه ملانوم تزریق می کند. پس از دادن زمان لازم به ماده برای سفر به ناحیه گره های لنفاوی نزدیک تومور، از یک دوربین مخصوص برای دیدن یک یا چند گره لنفاوی نگهبان استفاده می شود. هنگامی که منطقه رادیواکتیو مشخص شد، بیمار برای عمل جراحی آماده می شود و یک رنگ آبی در محل همان مواد رادیواکتیو تزریق می شود. سپس یک ناحیه کوچک در ناحیه مشخص شده ایجاد می شود و گره های لنفاوی بررسی می شوند تا مشخص شود کدام یک رادیواکتیو و آبی رنگ شده است. این گره های نگهبان برداشته می شوند و زیر میکروسکوپ بررسی میشوند.
اگر سلول های ملانوم در گره های نگهبان وجود نداشته باشد، هیچ جراحی برای گره های لنفاوی لازم نیست زیرا بسیار غیرممکن است که ملانوم در این نقطه وجود داشته باشد. اگر سلول های ملانوم در گره نگهبان یافت شوند، گره های لنفاوی باقی مانده در این ناحیه برداشته و بررسی میشوند. این یک کالبد شکافی گره لنفاوی است.
اگر یک گره لنفاوی نزدیک ملانوم غیرطبیعی باشد، به نمونه برداری گره نگهبان احتمالا نیاز نخواهد بود. از گره بزرگ شده به سادگی نمونه برداری میشود.
آزمایش روی نمونه ها:
نمونه برداری ها به آزمایشگاه فرستاده می شود، جایی که یک پزشک پاتولوژیست آنها را زیر میکروسکوپ برای دیدن سلولهای ملانوم بررسی میکند. اغلب، نمونه های پوست به متخصص پاتولوژی پوست داده می شود، که دارای تخصص ویژه ای در بررسی نمونه های پوست است.
اگر پزشک نتواند تنها از طریق نگاه کردن نمونه ها مطمئن شود که سلولهای ملانوم در نمونه وجود دارند آزمایشهای مخصوصی روی سلولها انجام می شود تا تشخیص را تایید کنند. این تست ها، ایمونوهیستوشیمی (IHC)، FISH و CGH هستند.
اگر ملانوم در نمونه ها یافت شود، پاتولوژیست به ویژگی های خاصی از قبیل ضخامت تومور و میزان میتوز (تعداد سلول هایی که به طور فعال تقسیم می شوند) نگاه می کنند. این ویژگی ها به تعیین مرحله ملانوم کمک می کند که به نوبه خود بر گزینه های درمان و پیش آگهی (چشم انداز) تأثیر می گذارد.
-
آزمایش برای تغییرات ژن در ملانوما:
ممکنست در افراد با ملانوم پیشرفته، نمونه ها آزمایش شوند تا ببینند آیا سلولها جهش ژن BRAF دارند؟ حدود نیمی از ملانوما ها جهش BRAF دارند. برخی از داروهای جدیدتر که برای درمان ملانوم های پیشرفته استفاده می شود تنها در صورتی موثر واقع می شوند که سلول ها جهش BRAF داشته باشند، بنابراین این آزمایش برای کمک به تعیین گزینه های درمان مهم است.
آزمایش جدیدتری به نام Decision Dx-Melanoma الگوهای خاصی از بیان ژن در سلول های ملانوم را بررسی میکند تا نشان دهد آیا ممکنست ملانوم در مراحل اولیه گسترش یابد. این می تواند برای کمک به تعیین گزینه های درمان استفاده شود.
تصویربرداری در ملانوما:
برای ایجاد تصاویر داخل بدن از اشعه ایکس، میدان مغناطیسی یا مواد رادیواکتیو استفاده می شود. آنها عمدتا برای ملانوم گسترش یافته به گره های لنفاوی و یا سایر اندام های بدن انجام می شوند. آنها برای افراد مبتلا به ملانوم مراحل اولیه مورد نیاز نیستند، زیرا بسیار بعید است ملانوم در آنها گسترش یافته باشد.
تصویربرداری ها می تواند برای کمک به تعیین تاثیر درمان یا کشف برگشت سرطان (بعد از درمان) استفاده شوند.
این تصویربرداری برای تعیین گسترش ملانوم به ریه ها انجام می شود.
اسکن CT با استفاده از اشعه ایکس تصاویر دقیقی از بدن شما تهیه می کند. بر خلاف تصاویر اشعه ایکس معمولی، اسکن CT می تواند جزئیات بافت های نرم (مثل اندام های داخلی) را نشان دهد. این آزمایش می تواند نشان دهد آیا گره های لنفاوی بزرگ شده اند یا اندام هایی مانند ریه ها و کبد دارای نقاط مشکوکی ناشی از گسترش ملانوم هستند یا نه؟
نمونه برداری سوزنی تحت هدایت CT: همچنین می توانید از اسکنهای سی تی برای کمک به هدایت سوزن نمونه برداری به یک منطقه مشکوک درون بدن استفاده کنید.
اسکن MRI به جای اشعه ایکس از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی استفاده می کند تا تصاویر دقیقی از بخشهای بدن شما ایجاد کند. اسکن MRI در بررسی مغز و نخاع بسیار مفید است.
اسکن PET می تواند نشان دهد که آیا سرطان به گره های لنفاوی یا سایر قسمت های بدن گسترش یافته است یا خیر. این روش در ملانوم پیشرفته تر مفید است، اما معمولا درمراحل اولیه ملانوم انجام نمی شود.
برای این آزمایش، به شما یک نوع شکر رادیواکتیو تزریق میکنند که عمدتا در سلول های سرطانی تجمع می یابد. سپس با دوربین مخصوصی از مناطق رادیواکتیو بدن عکس گرفته می شود.
اسکن PET/CT: بسیاری از مراکز دارای ماشین های خاصی هستند که هر دو اسکن PET و CT را همزمان انجام می دهند (PET / CT scan). این به پزشک اجازه می دهد مناطق با رادیواکتیویته بالا در اسکن PET را بطور دقیق تر در اسکن CT بررسی کند.
آزمایش خون در ملانوما:
آزمایش های خون برای تشخیص ملانوما مورد استفاده قرار نمی گیرند، اما بعضی از آزمایش ها ممکن است قبل یا در طول درمان به خصوص برای ملانوم های پیشرفته انجام شود.
پزشکان اغلب قبل از درمان سطح خون یک ماده شیمیایی به نام لاکتات دهیدروژناز (LDH) را آزمایش می کنند. اگر ملانوم به قسمت های دوردست بدن انتشار یافته باشد، سطح LDH بالا نشانه آن است که ممکنست درمان سرطان سخت تر باشد. این بر مرحله سرطان تاثیر می گذارد. "بیشتر بدانید"
ممکنست در ملانوم پیشرفته، شمارش سلولهای خون و شیمی خون، کمک کند تا معلوم شود که مغز استخوان (که در آن سلول های خونی جدید تولید می شود)، کبد و کلیه در طول درمان چگونه کار می کنند.
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی