تشخیص سرطان غدد فوق کلیوی (آدرنال):

اگر شما علایم و نشانه هايى از سرطان غدد فوق كليوى را داشته باشيد، اولين گام پزشك، پرس و جو از سابقه خانوادگى شما مى باشد تا مشخص شود كه آيا فرد ديگرى هم در خانواده شما مبتلا بوده يا خير. همچنين، ممكنست در مورد عملكرد جنسى شما، و يا هرگونه تغييرات در قاعدگى و نظم عادات ماهيانه سوالاتى بنمايد. معاينات بدنى براى ساير علایم نامحسوس انجام می شود، خصوصاً ناحیه شكم براى كشف احتمالى توده مورد بررسى قرار مى گيرد. با انجام آزمايشات، ميزان هورمون هاى موجود در خون و ادرار مشخص می شود و در صورت مشكوك بودن مقادير آن ها، آزمايشات تصوير بردارى در دستور كار قرار مى گیرد. چنانچه در تصاوير توده مشكوكى رویت شود، انجام عمل جراحى براى درآوردن آن پيشنهاد مى گردد (معمولاً نمونه بردارى ابتدايى پيش از جراحى انجام نمى شود، چرا كه احتمال دارد سلول هاى سرطانى از درون غدد فوق كليوى به خارج از آن پراكنده شود).

تصويربردارى های تشخیصی در سرطان غدد فوق کلیوی:

• عکس ساده قفسه سينه در سرطان آدرنال:

اين تصویربرداری براى تشخيص انتشار احتمالى سرطان به ريه ها و همچنين اطلاع از ديگر بيمارى هاى جدى قلب و ريه ها انجام مى شود.

• سونوگرافى در سرطان آدرنال:

معمولاً سونو گرافى براى تشخيص سرطان غدد فوق كليوى، يا انتشار احتمالى آن به ريه ها انجام نمى شود، مگر اینکه به دلایلى انجام "سى تى اسكن"ممكن نباشد.

• CT اسکن در سرطان آدرنال:

غدد فوق كليوى در تصاوير ايجاد شده با اشعه ايكس تقريباً با وضوح عالى ديده می شود و مكان سرطان در آن ها به نحو نسبتاً دقيق مشخص مى گردد. چنانچه سرطان نه تنها به كبد يا ساير اعضاء نزديك هم گسترش يافته باشد. حتى اگر به غدد لنفاوى يا اندام هاى دوردست نیز "متاستاز" داده باشد، در سى تى اسكن قابل رویت است. سى تى اسكن براى تصميم گيرى به انجام جراحى و تعیین مفيد بودن آن، كمك خوبى مى کند.

• MRI در سرطان آدرنال:

در اين تصوير بردارى از امواج صوتى در يك محيط مغناطيس قوى براى ايجاد تصاويرى گويا از بافت هاى نرم بدن استفاده مى گردد. اين تصاوير در جزئيات از دقت بالايى برخوردارند (معمولاً براى تشخيص سرطان غدد فوق كليوى از تومورهاى خوش خيم، اين روش بر سى تى اسكن برترى محسوس دارد). خصوصاً، براى بررسی وجود سرطان در مغز و ستون مهره ها (نخاع) بسيار موثر است. در موارد مشکوک به سرطان غدد فوق كليوى، براى تصویربرداری از غده هيپوفيز نيز كاربرى خوبى دارد. تومورهاى غده هيپوفيز كه در زير لوب پیشانی مغز قرار دارد، علائمى شبيه به تومورهاى سرطانى غددفوق كليوى از خود آشكار مى سازند.

• PET اسكن در سرطان آدرنال:

پس از تزريق نوعى قندراديواكتيو (كه معمولاً در سلول هاى سرطانى تجمع مى يابند)، به بيمار، با دوربينى ويژه از اين نقاط درخشان حاصل از تجمع مواد راديو اكتيو تصوير بردارى می کند (هرچند وضوح تصاويرسى تى اسكن و ام آر آى را ندارد). همچنین از گسترش احتمالى سرطان به ديگر اندام ها و يا عدم وجود آن، به طور يك جا اطمينان حاصل مى نمايد. گفتنى است كه بعضى دستگاه ها، پت اسكن و سى تى اسكن را همزمان انجام مى دهند كه حاصل آن تصاوير دقيق با جزييات بسيار مى باشد. پت اسكن برای تمایز تومورهاى سرطانى (بدخيم) از توده هاى سلولى خوش خيم (از يكديگر)، ويا گسترش احتمالى آن ها، كمك خوبى مى باشد.

ساير روشهای تشخیصی سرطان غدد فوق کلیوی:

• لاپاراسكوپى در سرطان آدرنال:

با دستگاه لاپاراسكوپ كه لوله باريك قابل ارتجاع مجهز به دوربين است، از طريق ایجاد شكافی كوچك در پهلو، جراح مى تواند محل رشد سرطان را مشاهده نمايد. بعلاوه، گسترش احتمالى به نقاط دوردست و يا بزرگ شده (حاوى سرطان)، نيز قابل شناسايى است. گاهى با انجام همزمان سونوگرافى، تصاوير بهترى از سرطان به دست مى آید. لاپاراسكوپى به اتخاذ تصميم صحيح تر برای درآوردن تومور كمك مى نمايد. گاهى می توان تومورهاى خوش خيم كوچك غددفوق كليوى را با آن خارج نمود. (در قسمت جراحى غدد فوق كليوى توضيح داده شده است).

• نمونه بردارى از سرطان آدرنال:

تصويربردارى ها تومورها را مى يابند، اما براى اطمينان از سرطانى بودن آن ها، بايد نمونه كوچكى از آن توسط پزشك متخصص در زير ميكروسكوپ، دقيقا بررسى شود. از آنجايیكه تومور هاى خوش خيم و سرطانى در غدد فوق كليوى شباهت زيادى به يكديگر دارند و نمونه بردارى از تومور احتمالى سرطانى با سوزن، باعث پخش شدن سلول هاى سرطانى مى گردد، پس معمولاً قبل از جراحى، تومورهايى كه اندازه و شكل آن ها شبيه توده هاى سلولى سرطانى است، نمونه بردارى نمى شود. انجام آزمايش خون براى سنجش و تعيين هورمون هاى مترشحه از اين تومورها، و نیز تصاوير برداری، برای تشخيص اين سرطان كاربرى بهترى دارد. اگر مشخص شود اندام ديگری، مثلاً كبد، نیز درگیر است آن گاه از قسمت هاى سرطانى كبد نیز نمونه بردارى مى شود. چنانچه بيمار توموری در غدد فوق كليوى داشته باشد، و نتايج نمونه بردارى کبد حاكى از حضور سلول هاى غدد فوق كليوى در كبد باشد، پس تومور کبد متاستازی از غدد فوق کلیوی سرطانى است.

كلاً، نمونه بردارى در بيمارمشكوك به سرطان غدد فوق كليوى، زمانى انجام مى شود كه تومورهاى ديگرى خارج از اين غده ها وجود داشته، و پزشكان نياز دارند كه بدانند آيا اين تومورها بعلت متاستاز سلول هاى سرطانى از غدد فوق كليوى است، ويا وجودشان به دليل ساير سرطان ها است. (تنها زمانی از تومورهاى غددفوق كليوى نمونه بردارى مى شود كه نوعى ديگر از سرطان، مثلاً سرطان ريه، را دارد و بدانند، چنانچه اين سرطان به غدد فوق كليوى انتشار يافته باشد، در روند درمان و اثرات آن تغييراتى ايجاد می کند.)

سنجش هورمون هاى غدد فوق كليوى در خون و ادرار:

براى اطمينان از سرطانى بودن تومورهاى غدد فوق كليوى در بيمارى كه نشانه ها و علائم آن را بروز داده است، اندازه گيرى ميزان هورمون هاى ترشح شده از اين غدد، اهميت فراوانى دارد. براى آزمايش ادرار، جمع آورى ادرار در طى يك بازه زمانى ٢٤ ساعته ضرورى است. (در موارد مشكوك به سرطان غدد فوق كليوى، آزمايش خون و ادرار، به اندازه تصوير بردارى ها، در تشخيص صحيح اثر گذار است، و بر اساس علایم بيمار، اولويت داده شده و انتخاب مى شوند.) حتى اگر علائمى از وجود مقادير بالايى از اين هورمون ها در خون وجود نداشته باشد، پزشكان سنجش ميزان اين هورمون ها در خون را، در دستور كار قرار مى دهند. زيرا علایم ترشح غير عادى هورمون ها، مى تواند بسيار نامحسوس و پنهان باشند و با آزمايش خون ميتوان پيش از بروز علایم، پى به اين مقدار غير طبيعى از هورمون برد.

• سنجش "كورتيزول" خون در سرطان آدرنال:

ميزان كورتيزول خون و ادرار بايد به دقت اندازه گيرى شود، و چنانچه مقادير آن بالا باشد (غيرعادى باشد)، در نتيجه تومور در حال توليد كورتيزول است. ابتدا به بيمار يك دوز "دگزامتازون" تزريق مى شود (دارويى كه عملكردى مشابه كورتيزول دارد). در فردى كه تومور غددفوق كليوى ندارد، سطح كورتيزول و ساير هورمون هاى مشابه پايين مى آيد. اما در فرد با تومور كورتكس (غشاءخارجى) غدد فوق كليوى، بعد از دريافت دارو هم، سطح كورتيزول و هورمون ها بالا باقى مى ماند. بعلاوه ميزان هورمون "ACTH" در خون هم سنجيده مى شود تا تشخيص تومور در غددفوق كليوى از ساير بيمارى هايى كه آن ها هم منجر به توليد ميزان زيادى از كورتيزول مى شوند، ميّسر گردد.

• سنجش "آلدوسترون" خون در سرطان آدرنال:

چنانچه تومور توليد و ترشح آلدوسترون نمايد، ميزان آن تعيين شده و به احتمال قوى بالا خواهد بود، كه اين مقدار بالا، باعث پايين آمدن پتاسيم خون و يك هورمون خاص تولیدی كليه ها به نام "رنين"، خواهد شد.

• سنجش "آندروژن و استروژن" خون در سرطان آدرنال:

بيمارانى كه تومورشان توليد هورمون آندروژن مى نمايد، حامل ميزان بالايى از "دى هيدرو اِپي آندروسترون سولفات"، و يا توستسترون در خون خواهند بود. حال آنكه، بيمارانى كه تومورشان توليد استروژن مى نمايد، حامل ميزان بالايى از آن در خون خواهند بود.