تاثیر پرتودرمانى لگن بر زندگى جنسى زنان

Radiation Therapy Effect on Women Sexual Life

پرتو درمانى چگونه بر فعالیت جنسی زنان تاثیر می گذارد؟

معمولاً پرتودرمانى اثراتى سوء بر زندگى جنسى يك زن مى گذارد. اگر تخمدان ها تحت تابش شديد قرار بگيرند، عملكرد (فعاليت) آن ها متوقف خواهد شد (گاهى براى مدتى كوتاه، اما اغلب دائمى). اگر زنان قبلاً يائسه شده باشند، متوجه تفييرات اندكى خواهند شد، (چراكه تخمدان ها از قبل فعال نبوده اند) اما اگر هنوز به سن يائسگى نرسيده باشند، ممكنست تابش اشعه موجب يائسگى ناگهانى، توام با گرگرفتگى زياد و خشكى واژن شود.

زنان جوانى كه با تابش كمترى در ناحيه لگن روبرو بوده اند، ممكنست بتدريج و با بهبودى نسبى، دوباره شروع به "خونريزى" (پريود شدن) بنمايند، اما با تابش هاى شديد پرتودرمانى، تقريباً براى هميشه فعاليت تخمدان ها متوقف مى گردد. اغلب زنان تحت تابش اشعه هاى پرتودرمانى سرطان، نازا مى شوند. اما با وجود هر شدتى از تابش اشعه، زنانى كه كمتر از ٥٠ سال سن دارند بايد پيش از "قطع" هر گونه برنامه ضد حاملگى، حتماً با گروه درمانى مشورت نمايند، چرا كه احتمال آبستنى در ايشان وجودد ارد.
در حين پرتو درمانى بافت ناحيه تحت تابش اشعه، صورتى رنگ و متورم شده و، به نظر آفتاب سوخته مى آيد. در حين پرتو درمانى، ممكنست واژن ملتهب و حساس شده و اين التهاب تا چند هفته ادامه داشته باشد. با كم شدن تحريكات، كم كم اثرات و اسکار "داغ" زخم ها پديدار مى گردند. ديواره ضخيم واژن حالت سفت و چرم مانندى پيدا نموده و اين به معناى آن است كه اين ديواره ها در هنگام مقاربت و ارتباط جنسى انعطاف لازم را نخواهند داشت. گاهى هم اين تابش هاى پرتودرمانى باعث كوچك شدن واژن و تنگ شدن مجراى آن مى شود. براى جلوگيرى از تشكيل اين بافت ضخيم و كم انعطاف، لازم است كه (سكس)، اعمال جنسى (دخول آلت مردانه شريك جنسى)، حداقل سه تا چهار بار درهفته، و يا استفاده از يك "اتساع دهنده" يا گشاد كننده واژن، بطور مرتب و متعدد، به كار گرفته شود. تابش اشعه به خود واژن موجب از بين رفتن بافت مخاطى جداره شده، آن را نازك و شكننده مى سازد، به نحوى كه ممكن است بسيارى از بانوان، خونريزى خفيفى را بعد از مقاربت، مشاهده نمايند، هر چند كه دردى را حس نكرده باشند. در برخى از موارد نادر، زخم هايى پديدار مى شود و گاه جراحت هاى باز در واژن ديده مى شود، كه ممكنست درمان آن ماه ها به طول بيانجامد. گاهى نيز پرتو درمانى در اين نواحى، موجب آسيب مثانه و روده ها شده و اين تغييرات در بهبودى نحوه زندگانى جنسى زنان، تاثير زياد دارند.

آيا يك زن مى تواند در حين گذراندن پرتو درمانى در ناحيه لگن، ارتباط جنسى داشته باشد؟

هرگاه يك زن، به علت وجود تومورى در مثانه، راست روده و مقعد، رحم، دهانه رحم، ويا، واژن، خون ريزى سنگينى نداشته باشد، مى تواند ارتباط جنسى و مقاربت (در دوران پرتو درمانى در ناحيه لگن خاصره)، داشته باشد. قسمت هاى بيرونى بافت مخاطى واژن و "لب ها" به همان حساسيت قبل بوده و حتى "رسيدن به اوج لذت جنسى، يا ارگاسم" ميسر است. نتايج برخى مطالعات توصيه دارند كه حداقل تا مدت ٤ هفته، صبر نمايند تا از تورم و حساسيت كاسته شده و از احتمال "پاره" شدن بافت نيز به ميزان زيادى كاسته شود.
يك زن بايد از توصيه هاى تیم درمانی (سرطان) خود، در حين دوران معالجه و يا بعد از آن (در مورد ارتباط جنسى و ساير موارد) استفاده نمايد. پرتودرمانى از خارج بدن، موجب ساتع شدن پرتو توسط شما نمی شود و براى شريك جنسى شما ايجاد مشكل يا زيان  احتمالى نمى نمايد. اما، در بعضى از انواع پرتو درمانى، كه با كارگذارى يك منبع تابش در داخل مثانه يا رحم و يا حتى واژن همراه است، مثلاً براى مدت چند روز، مقاربت و ارتباط جنسى اصلاً مجاز نبوده (يعنى تا زمانى كه منبع تابش در موضع قرار دارد) ، و بعد از خارج كردن منبع تشعشع، ديگر مشكلى براى مجامعت و مقاربت وجود ندارد. براى آگاهى از انواع پرتودرمانى و نحوه انجام آن و نيز تاثيرات مختلف آن بر قسمت هاى مختلف دستگاه تناسلى، مى توانيد به قسمت"پرتودرمانى" در سايت مراجعه نماييد.

منبع: American Cancer Society 2017

مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی

بازبینی: سیدسعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی