ارلوتینیب
Erlotinib
موارد مصرف ارلوتینیب:
در درمان کنسر پیشرفته یا متاستاتیک ریه و همچنین در درمان نوع خاصی از کنسر پانکراس به تنهایی و یا همراه با سایر داروهای آنتی نئوپلاستیک به کار می رود.
مکانیسم اثر ارلوتینیب:
مکانیسم ضد تومور ارلوتینیب هنوز بطور کامل مشخص نشده است. به نظر می رسد که باعث مهار گیرنده فاکتور رشد کلی اپیدرم (HER1/EGFR) تیروزین کیناز می شود. مهار رقابتی فعال آدنوزین تری فسفات باعث مهار انتقال سیگنال به پایین رونده فعالیت وابسته به لیگاند HER1/EGFR می گردد.
فارماکوکینتیک ارلوتینیب:
- جذب: خوراکی 60 % در حالت معده خالی، با معده پر تقریبا به 100 % می شود.
- توزیع: 94-232L
- اتصال به پروتئین: 95-92 % به آلبومین و 1α اسید گلیکوپروتئین
- متابولیسم: کبدی، از طریق CYP3A4 ( عمده )، CYP1A1، CYP1A2 و CYP1C
- زیست دست یابی: تقریبا 100 % زمانیکه با غذا مصرف شود، 60 % در حالت معده خالی
- نیمه عمر: 36-24 ساعت
- زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: 7-1 ساعت
- دفع: عمدتا بصورت متابولیت ها. مدفوع ( 83 %، 1 % بصورت داروی تغییر نیافته )، ادرار ( 8 % )
عوارض جانبی ارلوتینیب:
- سیستم عصبی مرکزی: خستگی.
- پوستی: راش، خارش، خشکی پوست، آکنه، درماتیت آکنوفرم، paronychia.
- گوارشی: اسهال، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، ورم دهان، درد شکمی، کاهش وزن.
- چشمی: التهاب قرنیه، کراتوکنژکتیویت سیکا.
- کبدی: افزایش ALT و بیلی روبین.
- تنفسی: پنومونی، نشت ریوی، فیبروز ریوی.
تداخلات دارویی ارلوتینیب:
- جم سیتابین: ادم، ترومبوز ورید عمقی، حوادث قلبی عروقی، خستگی، تب، افسردگی، گیجی، سردرد، اضطراب، راش، آلوپسی، تهوع، بی اشتهایی، اسهال، درد شکمی، استفراغ، کاهش وزن، ورم دهان، سوء هاضمه، نفخ، ایلئوس پانکراتیت، آنمی همولیتیک، آنمی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک همراه با ترومبوسیتوپنی، افزایش AST و ALT و بیلی روبین، درد استخوان و عضلات، نوروپاتی، سفتی اندام ها، اختلال کلیوی، تنگی نفس، سرفه، عوارض مشابه بیماری بینابینی ریوی، عفونت
- آنتی اسیدها: هرچند آثار آنتی اسیدها بر ارلوتینیب مشخص نشده است، بهتر است با یک آنتاگونیست رسپتور H2 هیستامینی یا مهار کننده های پمپ پروتونی جایگزین شود یا دوز آنتی اسید و ارلوتینیب با فاصله تجویز گردد.
- آزول های ضد قارچ، سیپروفلوکساسین، کلاریترومایسین، گریپ فروت، مهارکننده های HIV پروتئاز، نفازودون، تلیترومایسین، Troleandomycin: افزایش غلظت ارلوتینیب
- داروهای ضد مایکوباکتری ها، کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، گیاه علف چای: کاهش غلظت ارلوتینیب
- آنتاگونیست های گیرنده هیستامینی H2 ، مهار کننده های پمپ پروتونی: کاهش حلالیت و زیست دست یابی ارلوتینیب
- میدازولام: کاهش مواجهه سیستمیک به میدازولام
- وارفارین یا سایر ضد انعقادهای کومارینی: افزایش INR و احتمال خونریزی ( شامل خونریزی گوارشی و غیر گوارشی).
- سیگار کشیدن: کاهش مواجهه سیستمیک به ارلوتینیب.
- الکل/غذا/گیاه: غذا باعث افزایش زیست دست یابی ارلوتینیب می شود. از مصرف گریپ فروت خودداری شود. زیرا می تواند متابولیسم آن را کاهش داده و غلظت ارلوتینیب افزایش یابد. از مصرف گیاه علف چای خودداری شود. زیرا متابولیسم ارلوتینیب را افزایش و غلظت آن را کاهش می دهد.
موارد منع مصرف ارلوتینیب:
هیچ منع مصرفی گزارش نشده است.
هشدارهای ارلوتینیب:
- ماده خطرناکی بوده و باید در حین حمل و نقل و از بین بردن با احتیاط رفتار شود.
- سمیت ریوی نادر و کشنده شامل بیماری های بینابینی ریه دیده شده است.
- افزایش آنزیم های کبدی گزارش شده است. اختلال کبدی و سندروم کبدی کلیوی نیز به خصوص در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی دیده شده است.
- سوراخ شدگی گوارشی دیده شده است.
- حالات مترشحه و تاول زدن پوست که گاها بصورت سندروم استیون جانسون یا نکرولیز اپیدرمال سمی (TEN) می باشد.
- انواع راش پوستی گزارش شده است.
- بیمار در معرض نور خورشید قرار نگیرد.
- سوراخ شدگی و زخم قرنیه دیده شده است.
- رشد غیر طبیعی مژه ها، کراتوکنژکتیویت سیکا و کراتیت گزارش شده است.
- در بیماران قلبی عروقی با احتیاط مصرف شود. MI، CVA و آنمی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک همراه با ترومبوسیتوپنی در بیماران مصرف کننده ارلوتینیب و جم سیتابین گزارش شده است.
- افزایش INR و خونریزی دیده شده است. در صورت مصرف با ضد انعقادها احتیاط شود.
- ارلوتینیب در افراد سیگاری غلظت خونی کمتری دارد. لذا بایستی از مصرف سیگار خودداری گردد.
- مصرف همزمان با مهار کننده های CYP3A4 و القا کننده های متوسط تا قوی CYP3A4 می تواند غلظت ارلوتینیب را تحت تاثیر قرار دهد.
- در بیمارانی که جهش های NSCLC و EGFR به خصوص حذف در اکسون 19 و جهش در اکسون 21 پاسخ بهتری به ارلوتینیب می دهند. ارلوتینیب در بیمارانی که جهش های K-ras دارند توصیه نمی شود.
- فرآورده حاوی لاکتوز است.
- ایمنی و اثربخشی در کودکان اثبات نشده است.
توصیه های دارویی ارلوتینیب:
- با معده خالی مصرف شود.
- برای بیمارانی که نمی توانند قرص کامل را ببلعند، قرص را در 100 میلی لیتر آب حل نموده و بصورت خوراکی یا لوله تغذیه کننده تجویز نمایید. برای اطمینان از مصرف کامل دوز دارو، ظرف را دو بار با 40 میلی لیتر آب شسته و به بیمار بدهید.