موسسه سنین CNIN Institute

مدیریت درد سرطان در منزل

Management of Cancer Pain at Home


 

مقدمه:

زمانی که فرد بیان می­ کند درد دارد، معمولا به این معنا­ست که بخشی از بدن آسیب دیده یا اینکه نمی­تواند راحت باشد. بیماران، می­ توانند نه فقط درد یک ناحیه بلکه به طور کلی یک احساس نامطلوبی داشته باشند. احساس درد در افرادی که ناراحت، عصبی یا افسرده هستند می­تواند بدتر هم بشود. برای برخی افراد صحبت درباره­ دردشان بسیار سخت است. این مهم است که شما درباره­ هر دردی که دارید با تیم درمان سرطان خود صحبت کنید.

حتی درد­های شدید هم می­توانند با ترکیب داروهای خوراکی به خوبی کنترل شود. درد­های مزمن (طولانی مدت) به دارو­های ضد درد به خوبی پاسخ می­دهند به شرطی که پیش از شدید شدن درد، طی یک برنامه منظم استفاده شوند. برای کنترل درد­های شدید نسبت به درد­های ضعیف­تر دارو­های بیشتری به کار برده می­شود، بنابراین بهتر است فورا به تیم درمان خود اطلاع دهید. معمولا تمایل دارید به محض شروع درد و یا در مراحل اولیه آن اقدام به درمان نمایید. اگر علت درد قابل درمان باشد، نیاز به دریافت دارو تدریجا کاهش می­یابد یا با درمان علت از بین می­رود.

اگر شما درد ناشی از پیشرفت سرطان یا هر نوع درد مزمن ناشی از سرطان داشته باشید، می­تواند شما را خسته کند. این نوع درد­های مزمن یا طولانی مدت شما را از انجام کارهایی که دوست دارید یا لازم است ، دور می­کند. با وجود ضد­ درد­های 24 ساعته، اغلب این دارو­ها بین دوز­هایی تقسیم می­شوند. ضددرد­های سد شکن معمولا به دارو­های ضد درد ثانویه گفته می­شود که در کنار ضد درد­های معمول، بدون خطر بکار گرفته می شود.  اگر بیشتر از دو دارو برای کنترل درد­تان مصرف کردید، معجب نشوید. همواره با تیم درمان سرطان خود در مورد چگونگی روند کنترل دردتان صحبت کنید تا دوزها و داروها متناسب با نیاز اصلاح شود.

 

دنبال چه علایمی باید باشید؟

  • دردی که به نظر قطع شدنی نمی­ باشد یا پیش از نیاز به مصرف دوز بعدی دارو، درد قطع و وصل می­شود. (ممکنست به این معنا باشد که برنامه دارویی شما نیاز به تغییر دارد.)
  • اختلالات خواب.
  • عدم علاقه به کارهایی که پیش از این لذت بخش بوده است.
  • نواحی جدید درد یا تغییر در آن.
  • کاهش توانایی حرکت یا انجام کارها.

 

اقداماتی که بیمار می­تواند انجام دهد:

  • درباره­ درد خود با تیم درمانگر سرطان صحبت کنید. درد کجاست، چه زمانی شروع می­شود، چقدر طول می­کشد، چه حسی دارد، موارد تسکین دهنده چیست، موارد تشدیدکننده چیست و چگونه روی زندگیتان تاثیر گذاشته.
  • اگر داروهای ضد درد نسخه شده آنطور که انتظار دارید پاسخ نمی­دهد تیم درمان خود را مطلع سازید.
  • با استفاده از مقیاس­های ارزیابی به درد خود امتیاز دهید، مثلا از صفر به معنای عدم وجود درد تا ده به معنای بدترین دردی که بشود تصور کرد. برای توصیف درد خود برای دیگران شما می­توانید از این مقیاس استفاده کنید.
  • داروی خود را همان­گونه که نسخه شده مصرف کنید. (برای دردهای مزمن، ترجیحا بهتر است داروها طی ساعت و طبق برنامه داده شود، تا اینکه که فقط زمان درد شدید، مصرف شود.) اگر نیاز به تنظیم برنامه است، با تیم درمان سرطان خود هماهنگ کنید.
  • هم­زمان با از بین رفتن درد با مصرف داروها، فعالیت خود را افزایش دهید.
  • برای ضد دردهای سدمنت شکن منتظر نشوید درد شدید شود تا دارو را مصرف کنید.
  • از قطع ناگهانی هر نوع داروهای ضد درد اجتناب کنید. در عوض هم­زمان با کاهش درد، دوز دارو را به آرامی کاهش دهید. اگر داروهای ضد درد به شما حس بدی می­دهد، از تیم درمان خود بخواهید یا آن­را عوض کند یا برای کنترل تهوع تلاش کند.
  • بعضی از داروهای ضد درد شما را خواب آلود یا گیج می­کند. این حالت اغلب بعد از چند روز بهتر می­شود ولی ممکنست هنگام برخاستن و راه رفتن نیاز به کمک داشته باشید. تا زمانیکه از اثرات دارو مطمئن نشده اید رانندگی یا هرکار خطرناکی انجام ندهید.
  • به افرادی که داروهای  ضد درد مصرف می­کنند برای جلوگیری از یبوست که عارضه­ شایعی است مسهل و ملین داده می­شود.
  • متوجه هر عارضه­ ای که شدید را پیگیری کنید. با تیم درمانی خود در مورد آن صحبت کنید.
  • از خرد کردن و شکستن قرص­های ضد درد خودداری کنید مگر این که تیم درمان موافقت کرده باشد. در داروهای سریع الاثر خوردن قرص­های شکسته می­تواند خطرناک باشد.
  • اگر داروهایتان درد شما را تحت کنترل در نیاورده، از تیم درمان خود بخواهید مقدار آنرا تغییر دهند. اگر همچنان مشکل داشتید، از یک متخصص درد سوال کنید.
  • برای حداقل یک هفته دارویتان را ذخیره داشته باشید. اکثر ضد درد­ها نمی­توانند تلفنی تجدید نسخه شوند، بنابراین شما به یک نسخه نیاز خواهید داشت.

 

اقداماتی که مراقبین می­توانند انجام دهند:

  • مریض را از نظر علایم درد زیر نظر بگیرید. اگر متوجه اخم کردن بیمار، ناله کردن، تنش و یا مقاومت در حرکت در تخت شدید، از بیمار در مورد درد سوال کنید.
  • حمام یا کیسه آبگرم را در نواحی درد استفاده کنید (از استفاده در نواحی که اشعه گرفته بپرهیزید). اگر کمک نکرد، از کیسه یخ یا سرد استفاده کنید. ماساژ یا فشار آرام نیز ممکنست به بعضی انواع درد کمک کند.
  • مخصوصا پس از آغاز یک داروی جدید یا تغییر دوز دارو، بیمار را از نظر پریشانی و گیجی تحت نظر قرار دهید. تا زمانی که بیمار بتواند به تنهایی راه برود به او کمک کنید.
  • برای پرت کردن حواس بیمار فعالیت­های لذت­بخش پیشنهاد کنید.
  • برای زمانی که بیمار بیدار و راحت است فعالیت­هایی را برنامه ریزی کنید.
  • مایعات و غذا­های با فیبر بالا را پیشنهاد کنید.
  • اگر بیمار فراموشکار به نظر می­آید، در پیگیری داروهای ضد درد به او کمک کنید تا باعث کاهش یا افزایش دوز دارویی نشود.
  • برای جلوگیری از یبوست به بیمار یادآور شوید که مسهل و ملین مصرف کند.
  • اگر مریض در خوردن قرص­ها مشکل دارد، از تیم درمان سرطان اشکال دارویی دیگر مثل مایعات، قرصهای لوزی شکل، شیاف، برچسب های پوستی و دیگر انواع دارویی را بخواهید.
  • با تیم درمان سرطان قبل از خرد کردن و حل کردن داروهای ضد درد برای بلع راحت­تر آن­ها مشورت کنید. بعضی از داروها اگر شکسته شوند، می­توانند باعث دوز­های بالای خطرناک شوند.
  • با تیم درمان صحبت کنید تا متوجه شوید کدام داروها برای درد است و نحوه­ استفاده هر یک چگونه است.
  • مطمئن شوید که بیمار یک لیست از دارو­هایی که مصرف می­کند شامل ضد دردها دارد.
  • اگر قرار است به بیمار در مورد استفاده از بر چسب های (پچ) پوستی ضد درد کمک کنید، مطئن شوید که قسمت حاوی داروی ضد درد را لمس نکنید و نحوه­ جدا کردن پچ­های پوستی را به درستی می­دانید.
  • داروهای ضد درد را از دسترس دیگران مخصوصا اطفال و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
  • اگر شما مراقبت دهنده اصلی هستید زمانی را برای فعالیت­هایی که از آن لذت می­برید اختصاص دهید و مراقب خودتان باشید. ممکنست یک تیم حمایتی برای اعضای خانواده مفید باشد.

 

درموارد زیر تیم درمان را آگاه سازید:

  • بیمار درد جدید یا شدیدتری دارد.
  • بیمار نمی­تواند چیزی از طریق دهان دریافت کند شامل داروهای ضد درد.
  • بیمار از درد راحت نمی­شود یا اگر دردش آرام شود زمان زیادی طول نمی­کشد.
  • بیمار اختلال بیدار شدن دارد یا شما در بیدار نگه داشتن وی دچار مشکل می­شوید.
  • بیمار دچار یبوست، تهوع یا گیجی شود.
  • هرگونه سوال در مورد نحوه­ مصرف دارو دارید.
  • در صورت ایجاد یک علامت جدید در بیمار (برای مثال بیمار قادر به راه رفتن، خوردن یا ادرار کردن نباشد.)
 

منبع: American Cancer Society 2107
مترجم: نفیسه منصوری، کارشناس پرستاری
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی

درمان عوارض سرطان

««اطلاعات درمانی ارایه شده توسط ما، جایگزین طبابت پزشک و تیم درمان شما نیست. هدف ما کمک به شما و خانواده شما است تا درباره درمان عوارض سرطان اطلاعات صحیحی داشته باشید و بدانید در برخورد با این عوارض در منزل چه کار باید کرد. برخی از عوارض ذکر شده نادر است و عوارض شایع نیز در تمام بیماران رخ نمی دهند. قویا توصیه می کنیم در صورت بروز هر گونه علایم غیر عادی به تیم درمان اطلاع دهید.»»