ایرینوتکان

Irinotecan

موارد مصرف ایرینوتکان:

ایرینوتکان یک مشتق آلکالوئیدیی کامپتوتسین است که از درخت کامپتوتکا آکومیناتا (camptotheca acuminata) حاصل می شود. مشتقات کامپتوتسین مهار کننده های آنزیم توپوایزوماز I می باشند و بنابراین به صورت اختصاصی در فاز S در همانند سازی DNA دخالت می کنند و از سنتز اسیدنوکلئیک جلوگیری می کنند. ایرینوتکان به تنهایی و یا همراه با فلورواوراسیل در درمان سرطان متاستاتیک کولورکتال تجویز می گردد. همچنین در درمان دیگر تومورهای سفت مثل تومورهای ریه امتحان شده است.

این دارو به صورت هیدروکلرید و به طریق انفوزیون داخل وریدی در حداقل 250 میلی لیتر گلوکز 5% یا کلرید سدیم 9/0 درصد تجویز می گردد. در درمان بدخیمی های کولورکتال دوز تک دارویی تجویزی پیشنهاد شده mg/m 125 است که طی 90 دقیقه و یکبار در هفته به مدت 4 هفته انفوزیون می گردد که با یک دوره 2 هفته ای استراحت دنبال می شود. در صورت نیاز دوره های درمانی اضافی انجام می شوند که با توجه به بروز مسمومیت تنظیم دوز صورت می گیرد. در یک رژیم تجویزی دیگر دوز آغازین mg/m 350 طی 30 تا 90 دقیقه انفوزیون می گردد و هر 3 هفته تکرار می شود. این دارو همچنین به همراه fluorouracil و folinic acid در خط اول درمان سرطان متاستاتیک کولورکتال مصرف می گردد.

در این رژیم دارویی ترکیبی، Irinotecan hydrochloride با دوز mg/m 180 طی 30 تا 90 دقیقه هر 2 هفته و به مقدار 3 دوز تجویز می گردد و یا به صورت جایگزین mg/m 125 در هفته به مقدار 4 دوز تجویز می شود.

فارماکوکینتیک ایرینوتکان:

متعاقب تجویز داخل وریدی، irinotecan توسط کربوکسیل استراز در بافتهای بدن به SN-38 (7-ethyl-10-hydroxycamptothecin) فعال متابولیزه می گردد. Irinotecan دارای فارماکوکینتیک 2 یا 3 مرحله ای است که نیمه عمر نهایی آن حدود 14 ساعت می باشد. تنها حدود 20% دوز تجویزی طی 24 ساعت از طریق ادرار دفع می شود

عوارض جانبی ایرینوتکان:

نوتروپنی و اسهال باعث محدودیت دوز تجویزی در بیماران دریافت کننده irinotecan می شوند. آنمی نیز رخ می دهد و با نسبت کمتر ترومبوسیتوپنی و اختلالات گوارشی نیز شایع هستند. اسهال حاد که طی 24 ساعت بعد از تجویز رخ می دهد می تواند بخشی از سندرم کلی نرژیک باشد که خود شامل تعریق، افزایش ترشح بزاق، کرامپ های شکمی و میوز می باشد. این علائم با آتروپین قابل کنترل هستند. اگرچه اسهال شدیدتر و طولانی تری نیز ممکن است ایجاد شود که آغاز آن بعد از 24 ساعت از زمان تجویز دارو می باشد و نیاز به تجویز دوز بالای لوپرامید و جایگزینی مایعات و توقف درمان با irinotecan وجود دارد. از دیگر عوارض جانبی می توان به حالت تهوع و استفراغ، ضعف، آلوپسی و واکنش های پوستی اشاره کرد. در طی انفوزیون یا بعد از آن به ندرت افزایش فشار خون رخ می دهد. همچنین گزارش های نادری از بروز واکنش های افزایش حساسیت وپنومونی وجود دارد. این دارو نباید در مورد افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) تجویز گردد. خطر بروز اسهال در افراد مسن و آن ها که تحت رادیوتراپی شکم یا لگن قرار گرفته اند بیشتر است. شمارش گلبولهای خون باید به صورت هفتگی مانیتور گردد و هم چنین تست های منظم عملکرد کبدی باید انجام شوند. در مصرف همزمان این دارو با اسید فولینیک (Folinic Acid) و فلورویوراسل (fluorouracil) مسمومیت شدید و مرگ و میر گزارش شده است.