پیوند اتولوگ مغز استخوان

مقدمه:

دو نوع پیوند سلول های بنیادی وجود دارد. در پیوند اتولوگ، بیمار سلول های بنیادی را نه از یک اهداء کننده بلکه از بدن خود دریافت می کند. در پیوند اتولوگ سلولهای بنیادی بیمار از مغز استخوان خود بیمار خارج می شود و فریز و ذخیره می شود. سپس بیمار درمان می گیرد (دوز بالای شیمی درمانی و/یا پرتودرمانی). پس از درمان مجددا سلولهای بنیادی به خون بیمار برگردانده می شود.

تحمل پیوند اتولوگ عموما ساده تر از پیوند آلوژن است، زیرا بیمار سلول های خودش را مجددا دریافت می کند و ریسک برخی عوارض کاهش می یابد. اما دوز بالای شیمی درمانی هنوز می تواند موجب عوارض جدی شود. این نوع پیوند میتواند در هر فرد سالمی انجام شود، هرچند ممکنست برای افراد بسیار مسن مناسب نباشد.

یک مشکل با پیوند اتولوگ اینستکه جداسازی سلول های بنیادی سالم از سلول های لوسمی در خون محیطی و مغز استخوان دشوار است. حتی پس از پاکسازی (درمان سلولهای بنیادی در آزمایشگاه برای خارج نمودن یا کشتن سلولهای لوسمی) نیز ریسک عود برخی سلول های لوسمی با پیوند مغز استخوان وجود دارد.

روند انجام پیوند اتولوگ مغز استخوان:

در این نوع پیوند، پزشک به شما دارویی به نام عامل رشد می دهد که باعث می شود سلول های بنیادی شما از مغز استخوان به جریان خون شما وارد شوند . دکتر شما این سلول ها را از خون شما جمع آوری می کند. گاهی اوقات آنها منجمد می شوند تا بتوانند بعدا استفاده شوند. در این فرایند سلولهای بنیادی خونساز مغز استخوان یا خون فرد مبتلا (که به شیمی درمانی های قبلی پاسخ مطلوب داده است) جمع آوری، می شود سپس سعی می شود با فرایندی بنام پاکسازی (Purging) سلولهای لوسمی باقیمانده نیز از نمونه ها خارج شود. سپس نمونه فریز و ذخیره می شود. 

بعد از اینکه پزشک سلول های بنیادی شما را جمع آوری کرد، درمان با دوز بالای شیمی درمانی یا گاهی پرتودرمانی کل بدن که می تواند چندین روز طول بکشد، شروع می شود. برای محافظت از ریه ها، قلب و کلیه ها در برابر آسیب پرتودرمانی از حفاظ های اشعه استفاده می شود. این درمان یعنی تخریب هر گونه سلول سرطانی در بدن. با این درمان سلولهای نرمال مغز استخوان و سیستم ایمنی نیز از بین می رود. این مرحله از پیوند می تواند دشوار باشد زیرا ممکنست با عوارض جانبی مانند زخم های دهان و گلو یا حالت تهوع و استفراغ همراه باشد. ممکنست داروهایی که برای شما استفاده می شود منجر به بیماریهای دیگری شود.

چند روز پس از پایان شیمی درمانی یا پرتودرمانی، ممکنست شما برای پیوند سلولی آماده باشید. پس از این درمان ها سلول های بنیادی فریز شده آب می شود و مانند خون تزریق می شود. شما سلول ها را از طریق سیاهرگ (ورید) IV دریافت خواهید کرد. هنگامی که تزریق انجام می شود شما هوشیار خواهید بود و دردی را احساس نخواهید کرد. طی چند روز آینده سلول های بنیادی درون مغز استخوان بیمار جا می گیرد و شروع به رشد و ساخت سلول های خونی جدید می کند.

پس از 8 تا 14 روز بعد از پیوند، مغز استخوان شما شروع به ساخت گلبول های جدید خون می کند. معمولا ابتدا، ساخت گلبول های سفید جدید شروع می شود. پس از آن پلاکت های جدید و چند هفته بعد، گلبول های قرمز جدید ساخته می شود. در طی این مدت تا زمانی که مغز استخوان شما به حالت عادی باز می گردد، ممکنست عفونت و عوارض کمبود پلاکت و کم خونی را تجربه کنید. ممکنست لازم باشد چند هفته دیگر در بیمارستان بمانید تا بطور منظم تست خون شوید و به اندازه نیاز درمانهای حمایتی (شامل آنتی بیوتیک و سایر داروها یا تزریق خون و پلاکت) و تغذیه ای بگیرید. تا زمانیکه شمارش نوتروفیل ها (اغلب ANC نامیده می شود) به میزان ایمن (حداقل 500 و گاهی 1500) برسد، بیمار نیاز دارد در بیمارستان بماند. سایر فاکتور ها مانند نوع پیوند، نوع بافت دهنده، وجود عفونت یا سایر عوارض، توانایی پیگیری سرپایی بیمار نیز، بر مدت زمان ماندن در بیمارستان موثرند.

 پس از ترخیص از بیمارستان بیمار برای چند هفته در کلینیک بصورت روزانه سرپایی دیده می شود. چون برگشت پلاکت به نرمال طول می کشد، ممکنست بیمار بصورت سرپایی تزریق پلاکت بگیرد. تا چند ماه بعد از مرخص شدن از بیمارستان، همچنان احتمال ابتلا به عفونت برای شما بالا است. بنابراین ممکنست پزشک برای پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز کند.

طبیعی است هنگام سپری کردن مراحل پیوند، احساس نگرانی یا اضطراب کنید. خانواده و دوستان شما می توانند منابع عالی برای پشتیبانی از شما باشند. این روابط به شما کمک می کند تا نگرانی و ترس خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. شما همچنین می توانید به یک گروه حمایتی بپیوندید، گروه هایی که می توانید در آنها با کسانی صحبت کنید که مشکلات شما را می شناسند.