درمان خونريزى دهان بیمار سرطانی

Treatment of Mouth Bleeding in Cancer Patient

مقدمه:

خونريزیهاى دهانى، يا به علت زخم هاى دهان و بيمارى هاى لثه است و يا به علت تعداد پايين پلاكت خون (سلول هايى كه به انعقاد خون کمک میکنند)، است كه اين کاهش پلاکت، خود يك عارضه جانبى شيمى درمانى يا پرتو درمانى است.

انجام كارهاى روزمره بهداشت دهان، مانند مسواك زدن و نخ دندان كشيدن، میتواند موجب خونريزى شود. از عوارض ديگر شيمى درمانى و پرتو درمانى، میتواند دهان خشك و يا زخم هاى دهانى باشد كه خود ايجاد خونريزى مى نمايد.

دنبال چه علایمی باید باشید؟

• خون يا كبودى در دهان (جارى شده از لثه ها و يا روى آن ها) زبان، و غيره.
• وجود كهير يا نقطه هاى ريز براق قرمز، روى زبان، زير زبان، سقف دهان، يا داخل گونه ها.
• تراوش خون از دهان.

بيمار چه کار مى تواند انجام دهد؟

• هردو ساعت دهان خود را با آب سرد بشويد.
• خورده هاى يخ بمكد.
• چنانه يك مسواك نرم، موجب خونريزى شده، از فوم هاى نرم دهانى، يا گاز استريل پيچيده به دور يك چوب بستنى، ويا يك تميز كننده زبان، براى پاك كردن دندان ها استفاده كند.
• از دهان شويه هاى دارو خانه ها اجتناب كند (در سايت سسنین، قسمت "دهان خشك" را جستجو كنيد تا بدانيد كه چگونه يك دهان شويه ملايم را خودتان درست كنيد).
• از غذاهاى نرم و راحت و درعين حال پر كالرى و پروتیین، استفاده كنيد. غذاهاى بسيار سرد مثل ماست يخ زده، بستنى، سس سيب، پودينگ، به كاهش خون ريزى كمك بسيارى مى نمايد.
• ميوه ها و غذاهاى سفت (سيب، گلابى ، ...) را در مخلوط كن به صورت پوره در بياورد.
• از نوشيدنى هاى گرم مثل چاى، قهوه اجتناب كنيد، چرا كه موجب گشادى عروق شده (دهان) و خونريزى را بد تر مى نمايد.
• براى رفع خشكى لب ها از پماد يا كرم استفاده كند.
• اگر دندان مصنوعى داريد، آن ها را از دهان خارج نموده، استفاده نكند (خصوصاً اگر لق هم باشند).
• از مشتقات آسپيرين، (خود آسپيرين) و يا داروهايى كه در داروخانه ها به فروش رسيده و در تركيب خود آسپيرين را دارند، اجتناب كند.

مراقبين چه کار می توانند انجام دهند؟

• به بيمار قبل از هر غذا، دهان شويه سرد بدهيد و آب سرد را نيز دايماً در دسترس قرار دهد.
• اگر دهان تراوشات خونى دارد، يك حوله جهت خارج نمودن دهان شويه آلوده به خون، در دسترس قرار دهد، (جهت تف كردن).
• با استفاده از همزن، ميلكشك (Milkshake) يا ساير نوشيدنى هاى سرد ديگر را ساخته و به بيمار بدهد.
• از دادن مغزيجات، چيپس، نان خشك، و غذاهاى خشك و سفت، به بیمار دورى نمايد.
• چند عدد چاى كيسه اى (tea bags) مرطوب را در فريزر نگهدارى نموده، و در هنگام لزوم به بيمار بدهد تا روى قسمت هاى خون ريزى كننده بگذارد.

در موارد زیر با تیم سرطان تماس بگيريد:

• اولين بار است كه خون ريزى دهان دارد.
• خون ريزى بيش از نيم ساعت ادامه دارد.
• استفراغ خون و يا ساير موادى وجود دارد كه شبيه دانه هاى قهوه هستند.
• بيمار، احساس گيجى، منگى و كند ذهنى دارد.

منبع: American Cancer Society 2017

مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی

بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی