درمان افت پلاکت بیمار سرطانی
Treatment of Thrombocytopenia in Cancer Patient
مقدمه:
سرطان و درمان سرطان می تواند موجب پایین آمدن تعداد پلاکت خون شود. پلاکتها سلولهایی هستند که به خون کمک میکنند تا لخته شود و خونریزی را متوقف نماید. شمارش نرمال پلاکت در تست خون 150/000-450/000 است. انعقاد خون نرمال با پلاکت 100/000 هم ممکن است. خطر خونریزی جدی با پلاکت زیر 20/000 خیلی بالا است.
دنبال چه علایمی باید باشید؟
- خونریزی از هرجا (دهان، بینی، مقعد).
- استفراغ خونی یا قهوه ای تیره که مانند دانه های قهوه است.
- مدفوع قرمز روشن، قرمز تیره یا سیاه.
- ادرار قرمز، صورتی یا قهوه ای.
- خانمها ممکنست حین عادتهای ماهیانه دچار خونریزی شدید واژن شوند.
- کبودیهای جدید روی پوست.
- نقاط قرمز معمولا روی پوست پاها.
- سردردهای شدید، گیجی یا تاری دید
- ضعف تشدید شونده.
- درد مفاصل یا عضلات.
بیمار چه کار می تواند انجام دهد؟
- برای اصلاح تنها از ریش تراش برقی (نه تیغ) استفاده نمایید.
- از ورزشهایی (مانند کشتی، بوکس، فوتبال) و هر فعالیت دیگری که ممکنست موجب آسیب به شما شود دوری نمایید.
- از پوست خود در برابر برش، خراش، جسم نوک تیز محافظت نمایید.
- از یک مسواک نرم استفاده نمایید.
- اگر دهانتان خونریزی میکند، آنرا چند مرتبه با آب یخ بشویید.
- با تیم سرطانتان درمورد اینکه آیا میتوانید تا زمانیکه پلاکتتان پایین است از نخ دندان استفاده کنید مشورت نمایید.
- فین و سرفه محکم نکنید.
- سر خود را همسطح یا بالاتر از قلبتان نگه دارید (بخوابید یا بایستید).
- برای اجتناب از یبوست و زور زدن حین دفع از نرم کننده مدفوع استفاده کنید. از تنقیه یا شیاف استفاده نکنید.قبل از استفاده از ملین با پزشکتان در میان بگذارید.
- هیچ چیز در مقعد خود نگذارید، اعم از شیاف، تنقیه، دماسنج، ... .
- از داروهای ضد التهاب مانند آسپیرین، ناپروکسن، بروفن (ادویل، ...) و ئاروهای مانند آنها استفاده نکنید مگر اینکه تیم سرطان به شما بگوید. اگر مطمئن نیستید داروی مورد استفاده شما از گروه این داروها است یا نه با داروساز مشورت نمایید.
- اگر خونریزی شروع شد آرام باشید. بنشینید یا دراز بکشید و درخواست کمک کنید.
مراقبین چه کار می توانند انجام دهند؟
- برای خون دماغ بیمار را بایستانید و سرش را به جلو خم کنید تا از ریختن خون پشت حلق جلوگیری کنید. یخ روی بینی بگذارید و پره های بینی را برای 5 دقیقه فشار دهید. گذاشتن یخ پشت گردن هم میتواند کمک کننده باشد.
- برای خونریزی از سایر مناطق، بر منطقه خونریزی کننده با یک پارچه تمیز خشک یا دستمال کاغذی فشار آورید تا خونریزی متوقف شود.
در موارد زیر با تیم سرطان تماس بگیرید:
- مشکل در تکلم یا حرکت
- خونریزی یا هر علامتی که در بخش *دنبال چه علایمی باشید* ذکر شد.
منبع: 2017 American Cancer Society
مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سیدسعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی