لنالیدوماید

Lenalidomide

نام تجاری لنالیدوماید:

رولیمید (Revlimid)

دسته دارویی لنالیدوماید:

از دسته داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی است و یک داروی آنتی آنژیوژنیک (ضد رگسازی) به حساب می آید.

مکانیسم اثر لنالیدوماید:

مکانیسم دقیق عملکرد لنالیدوماید بر سلول های سرطانی روشن نیست. ممکنست لنالیدوماید با مهار رشد رگهای خونی جدید (آنژیوژنز) عروق خونی، افزایش توان سیستم ایمنی یا کاهش تولید سیتوکین و فاکتور رشد اثر کند.

بعلاوه لنالیدوماید اثرات مختلفی ای بر سیستم ایمنی دارد (تنظیم کننده سیستم ایمنی) که می تواند اثر درمانی آنرا توجیه نماید. لنالیدوماید می تواند تولید و فعالیت سیتوکین ها (فاکتورهای رشد) درگیر در رشد و حیات سلول های سرطانی خاصی را تغییر دهد. همچنین ممکنست بر ژنهای هدایت کننده رشد و فعالیت سلول تاثیر بگذارد بخصوص انهاییکه با سیتوکین ها (فاکتورهای رشد)، آپوپتوز (مرگ سلول) و متابولیسم همراه است.

موارد مصرف لنالیدوماید:

• درمان مولتیپل میلوما
• درمان سندرم میلودیسپلاستیک MDS 5q با یا بدون سایر اختلالات سیتوژنتیک.
• لنفوم سلول منتل (MCL)

نحوه مصرف لنالیدوماید:

• بصورت کپسول از راه دهان داده می شود. با آب آنرا مصرف نمایید. نباید در دهان آنرا جوید یا شکست یا کپسول را باز کرد.
• اگر یک نوبت دارو فراموش شد، به محض اینکه به یاد آوردید آنرا در آنروز مصرف نمایید. اما اگر یک روز بعد یادتان آمد که دیروز دارو را مصرف نکرده اید، داروی روز قبل را به داروی امروز اضافه نکنید.
• لنالیدوماید را در درمای اتاق (15-30  درجه سانتیگراد نگه دارید).
• برای دریافت لنالیدوماید (مخصوصا در مقادیر بالا) برنامه زمانبندی وجود دارد که از آن باید پیروی نمایید.
• پزشک شما دوز و برنامه درمان را تعیین خواهد کرد . ممکنست دوز دارو (میزان مصرف دارو) بر اساس نتایج آزمایش خون شما تنظیم شود.

عوارض جانبی لنالیدوماید:

نکات مهم:

• شما تمام عوارض زیر را پیدا نخواهید کرد.
• در اغلب مواقع زمان شروع، مدت و شدت عوارض قابل پیشبینی است.
• عوارض جانبی تقریبا همیشه برگشت پذیر است و پس از تکمیل درمان از بین می رود.
• عوارض کاملا قابل مدیریت هستند. گزینه های زیادی وجود دارد تا آنها را به حداقل رسانند یا از آنها جلوگیری شود.

عوارض شایع لنالیدوماید (>30% بیماران):

• کاهش سلول های خونی. ممکنست گلبول های سفید و پلاکت ها بطور موقت کاهش یابد. که می تواند شما را در معرض عفونت و/یا خونریزی قرار دهد. شمارش سلول های خونی به دقت پایش می شود و ممکنست نیاز به تنظیم دوز دارو باشد.
• اسهال
• خارش
• دانه های پوستی
• خستگی

عوارض کمتر شایع لنالیدوماید (10-30 % بیماران):

• یبوست
• تهوع
• گلودرد
• دردهای کل بدن
• تب
• دردکمر
• تورم قوزک/پا
• سرفه
• سرگیجه
• سردرد
• گرفتگی عضلات
• تنگی نفس
• ضعف عمومی
• خوندماغ
• عفونت (ذات الریه)
• پوست خشک
• کم خونی
• پتاسیم پایین
• خواب دشوار
• کاهش اشتها
• استفراغ

یک عارضه نادر اما جدی لنالیدوماید لخته شدن خون در سیاهرگها است که بعنوان DVT (لخته خون در سیاهرگ های عمقی) و آمبولی ریه شناخته می شود. اگر دچار درد ناگهانی قفسه سینهو تنگی نفس شدید سریع به اورژانس مراجعه نمایید.

اگر دچار درد، قرمزی، کبودی، تورم و/یا گرمی پوست اندام شدید (علایم احتمالی لخته شدن خون در سیاهرگ) طی 24 ساعت به تیم درمان اطلاع دهید.

عوارض نادر (>10%) در بالا لیست نشده اند. هر گونه علامت غیر معمولی دیدید به گروه درمان خود اطلاع دهید.

موارد زیر را به گروه درمان سرطان اطلاع دهید:

علایم زیر را فورا اطلاع دهید (روز یا شب):

• درد قفسه سینه یا تنگی نفس ناگهانی.
• تب 38 درجه یا بالاتر، لرز (علایم احتمالی عفونت)

علایم زیر را بطور غیر اورژانسی اطلاع دهید (طی 24 ساعت از پی بردن به آنها):

• خونریز یا کبودی غیر معمول
• مدفوع سیاه یا قیر مانند یا خون در مدفوع
• خون در ادرار
• اسهال (4-6 نوبت در 24 ساعت)
• تهوع (اختلال در خوردن و برطرف نشدن با دارو)
• خستگی بیش از اندازه (ناتوانی در انجام مراقبت های شخصی)
• تورم قرمزی، حساسیت به لمس، درد و گرمی اندام.

احتیاطات لنالیدوماید:

• قبل از شروع درمان با لنالیدوماید، مطمئن شوید که هر دارویی که استفاده می کرده اید (نسخه ای، غیر نسخه ای، ویتامین، گیاهی، ...) را به اطلاع پزشکتان رسانده اید.
• هیچ گونه ایمونیزاسیون یا واکسیناسیون ای را بدون تایید پزشکتان استفاده نکنید.
• لنالیدوماید شبیه تالیدوماید است و می تواند موجب نقایص جنینی شدید و تهدید کننده حیات شود. در حاملگی در دسته بندی X است. خانم های حامله یا آنهاییکه تمایل به باردار شدن دارند نباید از لنالیدوماید استفاده کنند. اگر خانمی حین مصرف لنالیدوماید حامله شد دارو باید فورا قطع شود.
• خانم هایی که در سنین باروری هستند باید دو روش پیشگیری از بارداری را از 4 هفته قبل، حین و 4 هفته بعد از درمان و حین وقفه های درمان داشته باشند.
• مردان (حتی آنهاییکه وازکتومی شده اند) باید طی تماس جنسی با خانمی که در سنین باروری است از کاندوم لاتکس استفاده نمایند. ریسک مایع منی حاوی لنالیدوماید برای جنین نامعلوم است.
• زمانیکه لنالیدوماید مصرف می کنید شیردهی باید قطع شود.

نکات مراقبت شخصی لنالیدوماید:

• حداقل 2-3 لیتر آب در 24 ساعت بنوشید، مگر اینکه پزشک چیز دیگری گفته باشد.
• ممکنست در معرض خطر عفونت باشید، بنابراین از جاهای شلوغ و افراد سرماخورده بپرهیزید. هرگونه تب یا علامت عفونت را فورا به اطلاع گروه درمانتان  برسانید.
• دستانتان را مکرر بشویید.
• از ریش تراش برقی، مسواک نرم استفاده نمایید تا احتمال خونریزی کاهش یابد.
• از فعالیت ها یا ورزشهای تماسی که می تواند آسیب زا باشد دوری نمایید.
• برای کاهش تهوع، از پزشکتان داروهای ضدتهوع بخواهید. دفعات غذا خوردن را زیاد کنید اما حجم غذا را کاهش دهید.
• درکل نوشیدن الکل باید ترک شود.
• از مواجهه با نور آفتاب دوری کنید. پوشش کامل داشته باشید و ضدآفتاب با SPF 15 یا بیشتر بزنید.
• خیلی استراحت کنید.
• تغذیه خوب داشته باشید.
• اگر علایم یا عوارضی داشتید یا تیم درمان درمیان بگذارید.

زیر نظر باشید و آزمایش دهید:

• هنگام مصرف لنالیدوماید باید به طور منظم از نظر عوارض و پاسخ به درمان توسط پزشکتان ویزیت شوید.
• بصورت دوره ای برای پایش آزمایش خون CBC، کلیه و کبد درخواست می شود.
• برای خانم های با توانایی باروری (رحم سالم و دوره های پریودی طی 2 سال گذشته) ممکنست نیاز باشد تا ماهیانه قبل از گرفتن داروی ماه بعد آزمایش حاملگی انجام شود.