سرطان متاستاتیک:

مقدمه:

سلول های سالم بدن بر اساس یک الگوی منظم رشد می کنند، تقسیم می شوند و می میرند. درطول سال های اول عمر انسان سلول ها خیلی سریع تر از دوران بزرگسالی تقسیم می شوند و بعد از آن تقسیم سلول ها فقط محدود به جایگزینی سلول های مرده ویا ترمیم بافت ها می شود. ولی سلول های سرطانی این توانایی را دارند که همچنان به رشد و تقسیم خود ادامه دهند. این سلول ها در بدن تجمع یافته و تشکیل تومور می دهند که می تواند اثر فشاری، داشته باشند. همچنین سلولهای سرطانی می توانند با حرکت به بافتهای نرمال مجاور به طور موضعی پخش شوند و اثر تهاجمی یا تخریبی روی بافت های سالم داشته باشند.

اگر سلول ها از این تومورها جدا شوند می توانند از طریق خون یا جریان لنفاوی در سراسر بدن منتشر شوند و به نقاط دیگر بدن برسند. ممکنست آنها جایی دیگر مستقر شده و سلول های سرطانی در این موقعیت جدید به رشد خود ادامه داده و توموری جدید را تشکیل دهند. به گسترش تومور به نقاط جدید بدن متاستاز می گویند. با اینکه سرطان گسترش می یابد ولی هنوز به همان نامی که از آنجا شروع شده بود، نامیده می شود در واقع سرطان متاستاتیک نامی مشابه سرطان اولیه دارد. مثلا اگر سرطان پروستات به استخوان متاستاز دهد هنوز به نام سرطان پروستات شناخته می شود و اگر سرطان پستان به ریه ها متاستاز دهد هنوز به نام سرطان پستان نامیده می شود و مانند مرحله 4 سرطان سینه درمان می شود نه سرطان ریه.

دلیل اصلی اینکه مساله سرطان اینقدر جدی شده است توانایی انتشار در بدن است. این انتشار سرطان می تواند به صورت منطقه ای به غدد لنفاوی نزدیک یا به اعضای دوردست بدن باشد. در بسیاری از سرطانها این مرحله متاستاتیک را stage 4 می نامند.

زیر میکروسکوپ، سلولهای کنسر متاستاتیک ظاهری مانند سرطان دیده شده در مکان اولیه دارد. به این ترتیب پزشکان می توانند بگویند که این سرطانی است که از سرطان جای دیگری از بدن به اینجا کشیده شده است.

گاهی اوقات زمانیکه بیمار با کنسر متاستاتیک تشخیص داده می شود، پزشک نمی تواند بگوید از کجا شروع شده است. به این نوع سرطان، سرطان با منشا ناشناخته یا اصطلاحا Carcinoma of Unknown Primary CUP می گویند.

زمانیکه یک سرطان اولیه جدید در فردی با سابقه سرطان رخ می دهد بعنوان دومین سرطان اولیه شناخته می شود. مثلا فردی سرطان سینه داشته و اکنون مبتلا به سرطان روده هم شده است. این نوع سرطان نادر است. اغلب مواقع زمانیکه برخی افراد سرطان داشته اند و مجددا دچار سرطان می شوند این یعنی اینکه همان سرطان اولیه برگشته است نه اینکه سرطان جدیدی ایجاد شده است.

سرطان چگونه منتشر می شود؟

حین متاستاز سلولهای سرطانی از مکانی در بدن که ابتدا در آنجا تشکیل شده اند به سایر مکانها مهاجرت میکنند. سلولهای سرطانی قدم به قدم منتشر میشوند. این گامها عبارتند از:

اغلب مواقع سلولهای سرطانی منتشر شونده در مرحله ای از این مراحل می میرند. اما هر جاییکه در این مراحل شرایط برای سلولهای سرطانی مساعد باشد برخی از آنها میتوانند تومورهای جدیدی در سایر اعضای بدن تشکیل دهند. سلولهای سرطانی متاستاتیک میتوانند برای سالها قبل از شروع به رشد مجدد در مکانی دوردست غیر فعال بمانند.

سرطان به کجا پخش می شود؟

سرطان میتواند به اغلب بخشهای بدن انتشار یابد، هرچند انواع مختلف سرطان با احتمال بیشتری به نواحی خاصی از بدن پخش میشوند. شایعترین محلهایی که سرطان انتشار می یابد استخوان، کبد و ریه است. لیست زیر شایعترین محلهای متاستاز بغیر از غدد لنفاوی را برای تومورهای شایع نشان میدهد:

علایم سرطان متاستاتیک:

سرطان متاستاتیک همیشه موجب بروز علایم نمیشود. زمانیکه علایم رخ میدهد، علایم بستگی دارد به سایز و موقعیت تومورهای متاستاتیک. برخی علایم شایع کنسر متاستاتیک عبارتست از:

• شکستگی و درد، زمانیکه سرطان به استخوان کشیده میشود.
• سردرد، تشنج، گیجی، زمانیکه سرطان به مغز کشیده میشود.
• تنگی نفس، وقتیکه سرطان به ریه انتشار یافته است.
• زردی یا تورم شکم، هنگام انتشار سرطان به کبد.

درمان سرطان متاستاتیک:

زمانیکه سرطان پخش میشود کنترل آن سخت میشود. اگرچه برخی انواع سرطان متاستاتیک با درمانهای کنونی قابل شفا است اما اغلب چنین نیست. برای تمام بیماران با سرطان متاستاتیک هم درمان وجود دارد. هدف از این درمانها متوقف نمودن یا آهسته کردن سرطان یا کاهش علایم ناشی از آن است. در برخی موارد درمان ممکنست درمان کنسر متاستاتیک طول عمر را هم زیاد کند.

درمان سرطان متاستاتیک بستگی دارد به نوع سرطان اولیه، مکانی که به آن انتشار یافته، درمانهایی که در گذشته دریافت شده و سلامت عمومی بیمار.

زمانیکه سرطان متاستاتیک قابل کنترل نباشد:

اگر به شما گفته شود شما سرطان متاستاتیک غیر قابل کنترل دارید، ممکنست شما و نزدیکانتان نیاز به حمایت های پایان زندگی را احساس نمایید. حتی اگر شما گزینه ادامه درمان برای کوچک نمودن تومور یا کنترل رشد آن را انتخاب نمایید میتوانید در کنار آن برای کنترل علایم بیماری و عوارض درمان مراقبتهای التیام بخش نیز دریافت کنید.