روش های برخورد با کودک لجباز:
✨ مستقّل بارآوردن كودك:
در برخورد كلّی در زندگی باید طوری با كودك رفتار كرد كه او بتواند در امور روزمره ی خود به طور مستقّل و گاهی بدون نیاز به دیگران تصمیم بگیرد. البتّه فشارهای منفی را نباید در این خصوص وارد كرد، بلكه باید با راهنمایی های به جا تذكّر داد و روش های صحیح را به موقع به او آموزش داد.
✨ رشوه ندادن و حذف پاداش كودك لجباز :
اگر كودك برای رسیدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست شروع به گریه كردن و یا داد كشیدن بكند و از این راه بخواهد به خواسته ی خود برسد و والدینی كه به اصطلاح حوصله ندارند با دادن امتیاز ( رشوه ) به كودك، او را ساكت می كنند، باعث پرورش لجبازی در او می شوند. پس باید پدر و مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به كودك خوداری كند. البتّه تشویق برای كارهای خوب و مثبت كودك با رشوه دادن فرق دارد. تشویق باعث رشد اعمال نیك و حركت به سوی ترقِّی می شود. امّا باید توجّه داشت كه تشویق و پاداش ، باید به اندازه و درخور كار او باشد.
✨ عدم توجّه و نادیده گرفتن رفتار كودك لجباز :
گاهی بهتر است وقتی فرزندمان شروع به داد و بیداد می كند خیلی خونسرد و بی توجّه از كنار مسئله عبور كنیم به طوری كه یا متوجّه نشده ایم و یا موضوع برایمان اهمّیّت ندارد.
✨ راهنمایی ” آری ” امّا دخالت “ خیر” :
هیچ كس از دخالت كردن دیگران در امور زندگی خود احساس رضایت و خشنودی نمی كند. پدر و مادر از همان شروع تربیت باید حركت صعودی خود را بر پایه ی راهنمایی قرار دهند تا كودك بتواند كم كم راه صحیح زیستن را تشخیص دهد. دیگر قابل پذیرش نیست كه بگویند: ” من می گویم این طور باش، من می گویم این جا نرو و… بلكه ارشاد و راهنمایی های خردمندانه و كمك گرفتن از خود كودك در مشكلات می تواند كمك بزرگی باشد.
✨ عدم لجبازی والدین:
آموزش های عملی به مراتب از آموزش های تئوری ، موثرتر و آموزنده تر می باشند. اگر والدین در حضور بچّه ها با یك دیگر لجبازی كنند ، خیلی راحت و بدون دردسر لجبازی را به آن ها یاد می دهند و بچّه ها به طور واضح فیلمی مشاهده می كنند كه در آن یكی از والدین با پافشاری دیگری را مجبور به اطاعت از خود می كند و آنان متوجّه می شوند كه از این راه می توانند به راحتی به خواسته های خود برسند.
علل لجبازی كودكان :
عوامل زیادی در تداوم و تشدید لجبازی کودکان نقش دارند که عمدتا مربوط به خانواده هستند :
1⃣ استبداد والدین:
وقتی کودکان درخواستی دارند و یا والدین آنها را مجبور به انجام عملی برخلاف میلشان می کنند لجباز می شوند.
2⃣ توجه بيش از اندازه:
گاهی توجه زیاد والدین به رفتارهای نامناسب کودکان سبب می شود که رفتارهای نادرست آنان تقویت شود، طوری که کودکان به دلیل آوردن، جرو بحث کردن، نق زدن، مجادله کردن و درخواستهای مکرر متوسل می شوند.
3⃣ عدم ثبات در رفتار با کودک:
گاهی نیز علت لجبازی کودکان آن است که والدین در برابر لجبازی های آنها رفتار ثابتی ندارند. مثلاٌ یک روز هیچ عکس العملی در برابر لجبازی نشان نمی دهند و روز دیگر از آنها می خواهند مطابق با خواسته آنها رفتار کنند. اگر همیشه با کودکان رفتار ثابتی داشته باشیم کمتر لجبازی می کنند.
4⃣ بی توجهی:
بی توجهی والدین به کودک و حیات او، خود سبب آن می شود که آنان تدریجاً بهانه گیر و لجباز شوند.چنانچه کودکی مورد بی توجهی قرار گیرد سعی می کند از طریق منفی کاری و لجبازی توجه دیگران را به خود جلب کند. مثلا جلوی تلویزیون می ایستد، هنگام صحبت کردن دیگران داد و بیداد می کند و موقع غذا خوردن از سر سفره بلند می شود.
5⃣ آزمایش ها:
در مواردی کودکان والدین خود را مورد آزمایش قرار می دهند و می خواهند بدانند آیا با آنها می توانند زور آزمایی کنند یا نه؟ برای در خواست و نیازشان از راه گریه و بهانه گیری اقدام می کنند .
6⃣ بی صبری ها :
گاهی لجبازی های کودکان ناشی از بی صبری های کودکاناست. کودک صبر و تحمل لازم چون دیگران را ندارد تا به هدف یا برنامه ای دست یابد. مثلاً کودکی که به غذا نیاز دارد و مادر او عجله ای برای درست کردن غذا از خود نشان نمی دهد و کودک نمی تواند صبر کند بنابراین جیغ و داد راه می اندازد.
7⃣ تولدی جدید:
گاهی لجبازی کودکان از زمانی آغاز می شود که طفل جدیدی در خانه به دنیا می آید و بخش مهمی از توجه و حمایت والدین را به خود اختصاص دهد. کودک زبان آن را ندارد که از رفتار رو به تبعیض والدین سخن بگوید و عقده های درونی خود را از طریق لجبازی و سرکشی نشان می دهد. این نشان دهندة حسادت می باشد که خود عامل مهمی برای لجبازی کودکان است.
8⃣ سایرعوامل:
عوامل دیگری مثل ناکامی، احساس سرکوبی شدید، پروا نداشتن کودک از والدین به علت جرأت بسیاری که آنها به او داده اند، عدم ارضای خواسته های مشروع کودک و میل به سلطه گری از دیگر عوامل می باشد.
تاحدودشش سالگی همچنان وجود دارد، از ویژگی های رشدی بچه ها محسوب شده و رفتاری طبیعی در این سن است.
اما گاهی والدین ناخواسته با تبدیل آن به جنگ قدرت و لجبازی متقابل، باعث تداوم و تشدید لجبازی کودکان میشوند.
والدین کمالگرا، کنترل کننده و مستبد معمولا درگیری بیشتری با این کودکان دارند و گاه کودکان با تحت کنترل گرفتن تنها حربه باقیمانده در دستشان یعنی تغذیه(همونی که پر و مادرا خیلی روش حساسن) به کنترلگری والدین پاسخ میدهند.
راه هایی برای سر به راه کردن کودک
والدین با استفاده از کمی خلاقیت و ابتکار عمل می توانند بدون نگرانی و عصبانیت راه حل های مناسبی را در برخورد با رفتارهای ناشایست کودک و بخصوص لجبازی های آنان بکار گیرند.
کودکان با استفاده از لجبازی در واقع قصد نشان دادن استقلال خود را به اطرافیان داشته و معمولا این ناسازگاری در میان کودکان 3 تا4 ساله بیشتر بوده و با روش های سرگرم کننده و کمی صبر و حوصله می توان حواس کودک را از آن موضوع پرت کنند که این کار نیازمند صرف ابتکار والدین خواهد بود.
️صحبت کردن موزون و آهنگین با کودک، حرف زدن با تغییر و تقلید صدا با وی، تعریف کردن خاطرات کودکی خودتان برای وی، خنداندن و سرگرم سازی کودک و همچنین تعریف و تمجید کردن او از جمله راه های سرگرم سازی آنان است.
❗️هرگز از تنبیه بدنی و فریاد. استفاده نکنید و روی نکات مثبت کودک تاکید کرده و حتی می توانید به بهانه گفتن رازی درگوشش، خواسته خود را عملی سازید و خیلی راه های متنوع دیگری را نیز برای پرت کردن حواس وی وجود دارد.
❗️وقتی چیزی را به کودک تذکر می دهید و او قبول نمی کند ،اگر خطری او را تهدید نمی کند، اجازه دهید پیامد رفتارش را خودش تجربه کند.
🔺مثلا شما به کودک می گویید :اگر اسباب بازیت را پرتاپ کنی ،میشکندواو همچنان رفتارش را تکرار کرد ،شما فقط نتیجه عملش را بگویید و محیط را ترک کنید .
اگر باز تکرار کرد ،بگویید اگر شکست دیگر از این اسباب بازی نداری و برایت نمی خرم و از اتاق بروید .
اگر مدام حرفتان را تکرار کنید، سبب لجبازی او می شوید .پس اجازه دهید خودش به نتیجه مورد نظرمان برسد .
دیدن بازخورد عمل :
1.سبب اعتماد کودک به حرفهای شما می شود .
2.چون شخصا تجربه کرده است ،فراموش نمی کند.
❌بعد از آن هرگز نگویید:دیدی گفتم .سرزنش و نصیحت ممنوع....❌
بعد از آن یا در موردش حرفی نزنید یا فقط با او همدردی کنید و بگویید من هم یک دفعه این اتفاق برایم افتاد؛فهمیدم که دیگه تکرار نکنم.
🔺هدف ما تحقیقر یا سرزنش کودک نیست ،بلکه تجربه شخصی اوست و تا تجربه نکند مهارتی کسب نمی کند.
کلمات کلیدی:
لجبازی در کودکان