بدن مردان، رابطه جنسى و سرطان

Men Body, Sexual Relation & Cancer

سرطان و همخوابگى:

احتمالاً زمانیکه كه شما متوجه ابتلا به سرطان شديد، ابتدا تمركز خود را بر "درمان" و يا "حفظ بقا" قرار داده ايد، اما پس از مدتى، پرسش هاى گوناگونى پديدار مى گردند. مثلاً، زندگى طبيعى من از اين پس چگونه خواهد بود؟ (حتّى در صورت كنترل سرطان) و يا، سرطان چگونه و چه وقت و مدّت بر تمايلات و توانايى هاى جنسى من، براى انجام "مقاربت و نزديكى" اثر سوء خود را خواهد گذارد؟ اما بدانيد اگر پرسش ها و مشكلاتى داريد، براى بسيارى از آن ها پاسخ و درمان وجود دارد. مهمترين نكته اين است كه، موضوعات "جنسى" را خود شما بايد با پزشك و يا تیم درمان سرطان در ميان بگذاريد. شما بايد به خوبى آگاه شويد كه اثر درمان بر تغذيه، درد، توانايى بازگشت به كار، ... ويا زندگى جنسى شما چيست. ارتباط جنسى و "اعمال" مختلف و متعدد آن، بخش مهمى از زندگى روزمره را تشكيل مى دهند، اما اغلب پزشكان و يا بيماران از صحبت و مطرح نمودن مشكلات پيرامون اين قبيل مسائل جنسى (به علت اين كه حس مى نمايند كه گفتگو در باره "همخوابگى" آسان نيست و خوبيّت ندارد)، طفره مى روند.
اطلاعاتى كه در اين جا ارائه مى شوند، براى تمامى مردان مبتلا به سرطان (يا آنها كه قبلاً مبتلا بوده اند)، بدون توجه به نوع "تمايلات" آن ها، قابل استفاده است. پاسخى براى تمامى سوالات وجود ندارد، اما دانسته هاى كافى در اختيار شما و شريك جنسى شما (همسر) قرار داده مى شود تا بتوانيد گفتگويى بى پرده، صريح، شفاف و با صداقت كامل در مورد اُلفت ،مسایل خصوصی، نزديكى و ارتباط جنسى صميمانه، داشته باشيد. هميشه به ياد داشته باشيد كه علیرغم سرطان و يا نوع درمانى كه براى آن دريافت کرده ايد، نزديكى و "تماس" هاى عاشقانه و دوستانه مى تواند بين شما و شريك جنسى شما، وجود داشته باشد. اين، مى تواند موجب تعجب و شگفتگى شما شود (خصوصاً، اگر مدت ها از مقاربت و يا ارتباط صميمانه، دور بوده باشيد) اما حقيقتاً صحت دارد. توانايى "دريافت احساس" نزديكى، رفتار صميمانه و خصوصيّت، هميشه باقى خواهد ماند.

نحوه كاركرد بدن يك مرد چگونه است؟

اندام هاى جنسى: بيشتر اعضاء جنسى مردان در ناحيه لگن خاصره (درپايين حفره شكم)، و آلت جنسى و بيضه ها، در جلو بدن قرار دارند. تشكيل سرطان در هر كدام از این نواحى، ويا روش هاى درمان آن ها، بر توانايى جنسى مردان تاثير سوء دارد. (به علت نبود معادل هاى مناسب فارسى براى بعضى نام هاى لاتين و اصطلاحات پزشكى، از همان كلمات با نوشتار فارسى استفاده شده است)
١- اسكروتوم: كيسه اى پوستى در زير آلت، كه بيضه ها و لوله هاى انتقال اسپرم در آن قرار دارد.
٢- بيضه ها: دو "عضو" بيضى شكل، كه در داخل كيسه اسكروتوم قرار داشته و توليد هورمون دائم  و ثابتى داشته، همچنين روزانه ميليون ها اسپرم ساخته و توليد مى نمايد.
٣- اِپیديديم: دو لوله بسيار باريك، بلند و پيچ خورده، كه در بالا و پشت هر بيضه قرار داشته و اسپرم ها با عبور از اين لوله ها، به بلوغ مى رسند.
٤- مجاری دِفِران: لوله هايى در دو طرف سيستم تناسلى، كه اسپرم ها پيش از عمل "انزال" از آن ها عبور نموده و به طرف غده پروستات حركت مى نمايند.
٥- غده پروستات: غده اى است به اندازه و شكل يك گردو، كه در مقابل مقعد و در زير مثانه، دور تا دور "ميزراه" قرار گرفته است. در اين غده، اسپرم ها با ترشحات خود پروستات و "مايع منى" (خارج شده از كيسه هاى منى) مخلوط و ممزوج مى شوند. اين مايع غليظ پُر رنگ سفيد شيرى، كه سرشار از مواد پروتئينى است، به تغذيه و "بقا" اسپرم ها (براى مدتى بعد از انزال) كمك فراوانى مى نمايد.
٦- سِمينال وِزيكل (كيسه هاى منى): كيسه هايى هستند كه دو طرف پروستات قرار داشته، به لوله هاى "دفران" متصل بوده و قسمتى از مايع منى را توليد مى نمايند، و در حين دستيابى فرد به " اوج لذت جنسى كامل" اين مايع منى (كه مخلوطى از اسپرم و اين مايع است) با عبور از ميزراه، از سوراخ بالاى آلت، به بيرون ريخته مى شود.
٧- يورترا (ميزراه): لوله اى است كه از ميان آلت عبور كرده و ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدايت نموده و در موقع "لزوم" مايع منى را، از همين را به بيرون انتقال مى دهد.
٨- آلت جنسى مردانه: كه براى ارتباط جنسى استفاده شده، از بافت اسفنجى تشكيل شده و در هنگامیکه مرد تحریک میشود (در فرايند پيچيده اى) پر از خون  مى گردد و موجب "نعوظ" میشود.
٩- مثانه: كيسه اى توخالى و "بالن" شكل كه محل تجمع ادرار (پيش از خروج از بدن) است.
١٠- ركتوم (مقعد): كه در انتهاى راست روده قرار داشته و آنرا با سوراخى به بيرون بدن، متصل مى كند.

اهميّت و عملكرد هورمون "تستِوسترُون":
تستوسترون، هورمون اصلى مردان بوده، باعث رشد اندام توليد مثل گرديده، و، تهييج براى ايجاد نعوظ و يا هيجانات اعمال جنسى را موجب مى گردد. همچنين اين هورمون (كه بيشتر آن، توسط بيضه ها توليد مى گردد) در زمان بلوغ موجب دو رگه شدن صدا، و رشد موهاى صورت (ريش) و نيز رُستن مو در برخى نقاط خاص بدن، ويا سطح بعضى قسمت هاى پوست، مى گردد. غدد فوق كليوى نيز توليد مقدار اندكى از توستسترون را (هم در مردان و هم در زنان) بر عهده دارند. سطح ميزان هورمون فوق، در مردان مختلف، با هم تفاوت هاى بسيارى دارد، اما اغلب مردان بيش از مقدار مورد لزوم از اين هورمون حياتى را در جريان خون خود حمل مى نمايند. پايين بودن سطح تستوسترون موجب از دست رفتن تمايلات جنسى و نيز اختلال در "دستيابى و نگهدارى نعوظ" مى گردد. با بالا رفتن سن مردان، تدريجاً از ميزان ترشح اين هورمون كاسته خواهد شد.

الگوى مناسب و طبيعى "تحريك شدن" و نعوظ:

حالت نعوظ زمانى پيش مى آيد كه مغز از طريق سيستم نخاعى، پيامى را به اعصاب داخل لگن مى فرستد. مقدارى از رشته هاى عصبى كه نعوظ را باعث مى گردند، در نزديكى ركتوم (مقعد) و در دو طرف غده پروستات قرار دارند. زمانى كه اين پيام دريافت شد، بافت اسفنجى آلت و سرخرگ هاى آن گشاد شده و هم زمان جريان خون، دو لوله اسفنجى داخل بافت بدنه آلت را پُر مى سازد. سياهرگ هايى كه معمولاً خون را از آلت تناسلى بيرون مى برند، فشرده و بسته مى گردند و در نتيجه خون در آلت باقى مى ماند. اين فرايند، فشار خون بالايى را در داخل آلت ايجاد میکند و باعث دست يابى و ايجاد يك نعوظ محكم خواهد شد.
اعصابى كه با "لمس و نوازش" آلت تناسلى يك مرد، موجبات لذت و سرخوشى جنسى وى را فراهم مى آورند، در مسيرى جدا از رشته اعصابى قرار دارند كه جريان خون را در آلت، كنترل مى نمايند. پس، حتى در صورت آسيب ديدگى اين اعصاب رگ ها و يا رشته هاى عصبى مربوط به ايجاد نعوظ، هنوز مرد میتواند از "لمس عاشقانه" لذت ببرد و حتى به "اوج لذت جنسى" دست يابد.

چگونه اوج لذت جنسى يك مرد حاصل مى شود؟

"اوج لذت جنسى كامل" يك مرد، دو مرحله دارد. در قسمت اول، پروستات، كيسه هاى منى، و لوله ها منقبض شده و مايع منى نزديك به بالاى ميزراه، جمع و متمركز شده و آماده بيرون ريختن مى گردد. در اين موقع، بسته شدن يك دريچه كوچك، مانع بالا رفتن مايع منى و ورود آن به مثانه مى گردد. در اين هنگام، احساس لذت و خوشى تماسى، باعث مى شود كه مرد احساس كند كه به "نقطه غير قابل برگشت" رسيده و "اوج لذت" نزديك است. اين مرحله با اعصاب غير ارادى كنترل مى گردد. در مرحله دوم، اعصابى كه علائم لذت را (وقتى كه ناحيه تناسلى، نازو نوازش را احساس مى كند) منتقل مى نمايند، باعث مى شوند كه ماهيچه هاى اطراف قاعده آلت، با حركات منظم، مايع منى را به سمت بيرون فشار داده و حركت بدهند. در اين مرحله "انزال" انجام گرفته و پيام حاكى از احساس لذت فراوان، به مغز مرد ارسال شده و اين احساس خاص به نام "اوج لذت جنسى" شناخته مى شود.

علیرغم سرطان، زندگى جنسى خود را با دقت حفظ نماييد:

سوالاتى وجود دارند كه مى توانيد در مورد داشتن ارتباط جنسى، در حين و بعد از درمان آن از تیم درمان و يا پزشك متخصص بپرسید، مثلاً:

• اثرات سوء درمان بر توانايى هاى جنسى چيست؟
• چه زمانى انجام "همخوابگى" براى ما، خالى از اشكال خواهد بود؟
• آيا بعضى از انواع روش هاى "مقاربت" هست كه من بايستى از آن ها اجتناب نمايم؟
• من چه نكات ايمنى و براى چه مدت زمان، بايد اكيداً رعايت نمايم؟
   

چند نكته ضرورى را حين و بعد از درمان به ياد داشته باشيد:

• هر چه مى توانيد در مورد تاثير درمان سرطان بر "زندگى جنسى" از پزشك و تیم درمان سرطان اطلاعات بگیريد.

وقتیكه "بدانيد" كه چه پيامد هايى در انتظار شماست، بهتر مى توانيد براى چالش با آن آمادگى داشته باشيد.

• اغلب مردان مى توانند بدون توجه به نوع سرطان و درمان آن، احساس لذت از "لمس شدن" داشته باشند.

معالجات اختصاصى سرطان هاى محدودى (جدا از آن ها كه برخی از نقاط مغز يا نخاع را تحت تاثير قرار مى دهند) باعث تخريب دائمى اعصاب و ماهيچه هايى مى شوند كه در فرايند احساس لذت و رسيدن به اوج لذت جنسى، كار كرد مستقيم دارند. مثلا بعضى از درمان ها، موجب از دست رفتن "توان دستيابى و نگه داشتن نعوظ كامل" مى شوند، اما، هنوز هم اغلب مردانى كه ديگر قادر به نعوظ نيستند و يا "انزال" ندارند، مى توانند با "لمس و تماس هاى درست"، احساس اوج لذت را دوباره تجربه نمايند.

• بسيارى از زوج ها ديدگاه بسته اى در مورد انجام "ارتباط جنسى طبيعى" دارند.

اگر هر دو نفر شريك جنسى، در مدت زمان "دخول" نتوانند به اوج لذت جنسى، دست يابند، ممكن است احساس سرخوردگى داشته باشند. اما، ممكنست حين و بعد از درمان، اغلب روش های"نزديكى"، که ببیشتر از ساير روش ها دوست داشته ايد، ديگر مقدور نباشند. در اين موقع شما و شريك جنسى شما، بايستى از "راه هاى" متعدد ديگر به اوج لذت جنسى دست يابید. مثل، لمس كردن، فشردن، ضربه زدن ،... گاه فقط در آغوش گرفتن، كفايت مى كند. فقط به اين خاطر كه روش هاى مورد علاقه شما، قابل "انجام" نيست، خود را از لذت هاى ارتباط جنسى محروم نسازيد.

• سعى نماييد كه گفتگوهاى دو جانبه با پزشك و يا همسر و يا شريك جنسى خود داشته باشيد.

از حرف و مشورت در اين مورد احساس شرم نداشته باشيد (همه اين احساس ها، طبيعى است)، همه چيز را بپرسيد و به شريك جنسى خويش نيز ياد بدهيد. زمانى كه سرطان بدن شما را تغيير داده است، ارتباط مناسب و صحيح ضرورت بيشترى مى يابد. اگر احساس ضعف يا خستگى داريد و مى خواهيد كه شريك جنسى شما "فعال تر" عمل نمايد، به وى اطلاع دهيد. اگر، برخى نقاط بدن شما، درد، تورم يا زخم دارد، مسيرهاى "لمس" شريك جنسى خود را "هدايت" كنيد. يادتان نرود كه اگر يكى از دو طرف، مشكلاتى در ايجاد ارتباط جنسى داشت، هر دو نفر از آن تاثير سوء خواهند گرفت.

• اعتماد به نفس خود را ارتقاء بدهيد.

مرتباً برترى هاى خاص خود را به خود يادآورى نماييد. غذاهاى خوب وبا كيفيت بخوريد، با انجام ورزش، بدن خود را تقويت و روحيه خود را مستحكم نماييد (در مورد نوع ورزشى كه در نظر داريد، ابتدا نظر پزشك خود را جويا شويد) و يا، به يك متخصص ورزش و فيزيوتراپى مراجعه نماييد. چيز هايى را كه براى شما خوش آيند هست مانند: سينما، تفريح، گردش، كار و فعالیت اقتصادی، فعاليت هاى بيرون از خانه، سرگرمى ها ... كه براى شما اولويّت و جذابيت دارند را امتحان نموده و از آن ها براى خود كمك بگيريد. تكنيك هاى خاص دست يابى به آرامش را فرا بگيريد و به كار بريد. اگر احساس اضطراب و افسردگى داريد و يا در نوميدى دست و پا مى زنيد، از دانش و يارى افراد حرفه اى (مشاور، روانكاو، روان شناس ،و روان پزشك) بهره مند شويد.

منبع: 2017 American Cancer Society

مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی

بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی