موسسه سنین CNIN Institute

تنباکو و ریسک سرطان

Tobacco & Cancer Risk


 

مقدمه:

استفاده از دخانیات علت اصلی مرگ ناشی از سرطان است. افرادی که از انواع مختلف توتون و یا تنباکو استفاده می کنند و یا حتی آنهایی که در اطراف دودکنندگان دخانیات بصورت منظم از دود ناشی از استعمال دخانیات بهره می گیرند (به این عده، استفاده کنندگان دود دست دوم می گویند) در معرض خطر سرطان هستند زیرا دود ناشی از توتون و یا تنباکو دارای مواد شیمیایی است که باعث تخریب DNA می شود.

استعمال دخانیات باعث انواع سرطان می شود، از جمله سرطان ریه، حنجره، دهان، مری، گلو، مثانه، کلیه، کبد، معده، پانکراس (لوزالمعده)، روده بزرگ و مقعد، دهانه رحم و AML.

افرادی که از نیکوتین استفاده می کنند و دخانیات را دود نمی کنند و فرم جویدنی و یا استنشاقی نیکوتین را استفاده می کنند ریسک سرطان دهان، مری، پانکراس را در خود افزایش می دهند. هیچ سطح ایمن مشخصی برای مصرف دخانیات وجود ندارد. افرادی که از انواع محصولات دخانیات استفاده می کنند قویاً و بشدت خواستار ترک آن هستند.

افرادی که سیگار را ترک می کنند، صرف نظر از سن آنها در مقایسه با افرادی که سیگار می کشند دارای زندگی با کیفیت تری هستند. همچنین ترک سیگار در زمان تشخیص سرطان در افراد سیگاری خیلی خطرمرگ را کاهش می دهد.

 

صدمات ناشی از استعمال دخانیات و سیگار کشیدن و منافع ترک آن:

آیا سیگار و استعمال دخانیات دارای موادشیمیایی مضر می باشند؟

بله. دود سیگار حاوی بسیاری از مواد شیمیایی است که هم برای سیگاری و هم غیرسیگاری مضر است. حتی استنشاق دود یک سیگار کوچک هم مضر است.

از بیش از 7000 موادشیمیایی در دود سیگار حداقل 250 مورد مضر هستند از جمله سیانید هیدروژن، مونوکسیدکربن و آمونیاک.

از میان 250 ماده شیمیایی مضرشناخته شده در دود سیگار حداقل 69 مورد آن می تواند باعث سرطان شود. این مواد شیمایی که باعث سرطان می شوند عبارتند از:

  • استالوئید
  • آمین های معطر
  • آرسینیک
  • بنزن
  • بنزوپیرین
  • برلیوم (فلز سمی)
  • 3/1 بوتادین (یک گاز خطرناک)
  • کادمیوم (فلز سمی)
  • کروم (یک عنصر فلزی)
  • Cumene
  • اکسید اتیلین
  • فرمالدئید
  • نیکل (یک عنصرفلز)
  • پولونیوم 210 (یک عنصر شیمیایی رادیو اکتیو)
  • هیدروکربن های چند حلقه ای معطر

 

بخشی از مشکلات بهداشتی ناشی از سیگار کشیدن چیست؟

سیگار کشیدن باعث افت تقریباً هر سیستم از بدن و کاهش سلامت کلی افراد می شود. سیگار کشیدن عامل اصلی سرطان و مرگ ناشی از سرطان است. این سرطانها عبارتند از: ریه، حنجره، دهان، گلو، کلیه، مثانه، کبد، پانکراس، معده، دهان، رحم، روده بزرگ و همچنین لوسمی میلوئید حاد می شود.

سیگار کشیدن باعث بیماری قلبی، سکته مغزی، آنوریسم آئورت (یک گشاد شدگی بالون مانند در سرخ رگ آئورت در قفسه سینه)،   COPD بیماری مزمن انسدادی ریوی، برونشیت مزمن و آمفیزم)، دیابت، پوکی ایتخوان، آرتریت رومانوئید، انحطات ماکولا مربوط به سن، و آب مروارید و علائم آسم را در بزرگسالان بدتر می کند.

افراد سیگاری در معرض خطر ابتلا به پنومونی، سل و سایر عفونت های هوازی ریوی هستند. علاوه بر این، سیگار کشیدن موجب اختلال و التهاب در عملکرد سیستم ایمنی می شود.

از دهه ی 1960 سیگار کشیدن و ابتلا به سرطان ریه در مقایسه با افراد غیرسیگاری افزایش یافته است، هرچند تعداد سیگار مصرف شده در هر فرد سیگاری کاهش یافته است. همچنین تغییراتی در نوع سیگاری های مبتلا به سرطان ریه وجود دارد.

کاهش کارسینوم سلول های سنگفرشی، و افزایش قابل توجه در آدنوکارسینوهای ریه دیده میشود و هر دو این اثرات ممکن است ناشی از تغییر فرمولاسیون سیگار باشد. سیگار کشیدن برای یک زن باردار سخت تر است. فرد حامله سیگاری در معرض خطر سقط جنین، داشتن حاملگی خارج از رحم، داشتن زایمان زودرس و کم وزنی جنین به هنگام تولد نوزاد، شکاف شکم در نوزاد، است.

زنانی که در حین و بعد از حاملگی سیگار می کشند خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را دارند (SIDS). مردان سیگاری بیشتر در معرض خطر اختلال نعوظ هستند. سیگار کشیدن و در معرض دود سیگار قرار گرفتن باعث مرگ زودرس 480.000 نفر در آمریکا می شود.

عامل 36 درصد از مرگهای زودرس بخاطر سرطان است و 39 درصد بخاطر بیماری های قلبی و سکته مغزی و 24 درصد بخاطر بیماری های ریوی است. در امریکا سیگار کشیدن علت اصلی مرگ زودرس است که قابل پیشگیری می باشد.

صرفنظر از سن آنها، سیگارها می توانند با رها کردن استعمال دخانیات خطر ابتلا به بیماری خود از جمله سرطان را کاهش دهند.

 

خطر دود سیگار برای افراد غیر سیگاری:

دود دسته دوم (دود تنباکو در محیط، سیگار کشیدن ناخواسته و سیگار کشیدن غیرفعال هم نامیده می شوند) ترکیبی است از جریان اصلی دود (دود بازدم فرد سیگاری) و جریان فرعی دود (دود محصولات تنباکو و سیگار). آژانس حفاظت محیط زیست و برنامه ملی سم شناسی آمریکا و جراحی عمومی ایالات متحده و آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، دود دسته دوم را به عنوان سرطان زا شناخته است.

استنشاق دود ثانویه باعث ایجاد سرطان ریه در بزرگسالانی میشود که سیگاری نیستند. در آمریکا تقریباً سالانه حدود 7003 مرگ ناشی از سرطان ریه در میان افراد بزرگسال غیر سیگاری به علت قرار گرفتن در معرض دود دسته دوم رخ می دهد.

جراحان عمومی آمریکا براین باورند که زندگی بایک سیگاری شانس آنها را برای ابتلا به سرطان ریه 20 تا 30 درصد افزایش می دهد.

دود سیگاری ها در غیرسیگاری ها باعث ایجاد بیماری و مرگ زودرس در بزرگسالان و بیخوابی کودکان می شود.

قرار گرفتن در معرض دود سیگار ممکن است 25 تا 30 درصد خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. در آمریکا هر ساله حدود 34000 مرگ و میرناشی از بیماری قلبی که در معرض استنشاق دود سیگاردسته دوم قرار داشته اند گزارش می شود. همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار خطر سکته مغزی را 20 تا 30 درصد افزایش می دهد.

زنان باردار در معرض دودسیگاردسته دوم نیز در معرض خطر ابتلا به تولد کودک با وزن کم هستند.

کودکان در معرض دود دسته دوم نیز امکان افزایش SIDS، عفونت گوش، سرماخوردگی، پنومونی و برونشیت را دارند.

همچنین می تواند شدت علائم آسم در کودکان مبتلا به آسم را افزایش دهد. و نیز در کودکان می تواند باعث کاهش رشد ریه کودکان و موجب سرفه، خفگی و احساس نفس تنگی گردد.

 

آیا سیگار کشیدن اعتیادآور است؟

بله. نیکوتین یک داروی طبیعی است که به طور طبیعی در گیاه توتون و تنباکو وجود دارد و عمدتاً مسئول اعتیاد به مواد مخدر ازجمله سیگار است.

اعتیاد به سیگار و دیگر محصولات تنباکو که ناشی از نیکوتین است شبیه اعتیاد ایجاد شده توسط استفاده از مواد مخدر مانند هروئین و کوکائین است.

 

چقدر نیکوتین در یک سیگار و سیگار برگ است؟

محتوای سیگار و سیگار برگ و سایر محصولات تنباکو پر از نیکوتین، مواد سرطانزا و سموم متفاوت دیگر می باشد. یک سیگار(حاوی 0/49  تا 0/89 گرم تنباکو)، میتواند بین 13/79 تا 20/98 میلیگرم به ازای هر گرم تنباکوی خشک نیکوتین داشته باشد. یک سیگار برگ می تواند تا 21/5 گرم تنباکو داشته باشد و محتوای نیکوتین آن می تواند بین 6/3 تا 15/6 میلیگرم در هر گرم تنباکو و یا 5/9 تا 335/2 میلیگرم نیکوتین در هر سیگار باشد.

نحوه سیگار کشیدن یک محصول تنباکو به اندازه محتوای نیکوتین آن در تعیین مقدار نیکوتین ورودی به بدن تاثیر دارد.

نیکوتین داخل جریان خون از طریق پوشش دهان و ریه ها جذب می شود، و در عرض چند ثانیه به مغز می رود. پوک های عمیق و مکرر دود سیگار باعث افزایش جذب مقدار نیکوتین در بدن می شود.

 

آیا سایر محصولات تنباکو مانند تنباکو بدون دود یا توتون پیپ، مضر و اعتیادآور هستند؟

آری. تمام انواع تنباکو مضر و اعتیاد آور است. هیچ محصول تنباکوی ایمنی وجود ندارد. علاوه بر سیگار و سیگار برگ و انواع دیگر محصولات تنباکوی دودی مانند توتون پیپ، قلیان، و انواع اشکال آن باعث سرطان ریه و سرطان دهان، گلو، حنجره و مری  میشوند.

 

مزایای فوری ترک سیگارچیست؟

مزایای فوری ترک سیگار برای سلامتی بسیار مهم است.

  • میزان فشارخون و کار قلب که در هنگام سیگار کشیدن غیرطبیعی است شروع به بازگشت به حالت طبیعی می کند.
  • ظرف چند ساعت سطح مونوکسیدکربن در خون شروع به کاهش می کند (مونوکسید کربن توانایی خون برای حمل اکسیژن را کاهش می دهد).
  • ظرف چند هفته گردش خون در افرادی که سیگار را ترک کرده اند بهبود می یابد. و خلط کمتری تولید میکنند و مانند گذشته سرفه و خس خس سینه ندارند.
  • طی چند ماه پس از ترک مردم می توانند، انتظار بهبودی قابل توجه عملکرد ریه را داشته باشند.
  • در طی چندسال پس از ترک خطر سرطان، بیماری قلبی، و سایر بیماری های مزمن کاهش مییابد.
  • علاوه براین افرادی که سیگار را رها می کنند احساس بوی بهتری در خود می کنند و مزه غذا را بهتر و لذیذتر درک می کنند.

 

مزایای طولانی مدت ترک سیگار چیست؟

ترک سیگار، باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان و بسیاری از بیماری های دیگر ناشی از سیگار کشیدن مانند:  COPDو بیماری های قلبی می شود.

داده های تحقیق بهداشت ملی آمریکا نشان می دهد افرادی که سیگار را ترک می کنند صرف نظر از سن آنها در مقایسه با افرادی که سیگار می کشند کمتر دچار بیماری می شوند. افراد سیگاری که تا سن 40 سالگی سیگار خود را ترک می کنند احتمال مرگ های زودرس ناشی از بیماریهای مرتبط با سیگار را تا 90 درصد کاهش میدهند. و آنهاییکه در سن 45 تا 54 سالگی سیگار را ترک میکنند احتمال مرگ های زودرس ناشی از بیماریهای مرتبط با سیگار را تا 75 درصد کاهش میدهند.

افرادی که سیگار را ترک می کنند، صرف نظر از سن آنها در مقایسه با افرادی که سیگار می کشند، امید به زندگی بیشتری دارند. کسانی که بین 25 تا 35 سالگی سیگار را ترک کرده اند 10 سال و کسانی که بین 35 تا 44 سالگی ترک سیگار داشته اند9 سال و آنهاییکه بین 45 تا 54 سالگی سیگار را ترک کرده اند حدود 6 سال و کسانی که بین 55 تا 66 سالگی سیگار را ترک کرده اند حدود 4 سال به عمر خود افزوده اند.

 

آیا ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد؟

بله. ترک سیگار باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان می شود اگرچه هرگز برای ترک آن دیر نیست، این مزایا در میان افرادی که در سن پایین تر و کمتر ترک سیگار کرده اند بیشترو قوی تر است.

خطر مرگ زودرس و احتمال ابتلا به سرطان بخاطر سیگار کشیدن بستگی به عوامل بسیاری دارد. از جمله تعداد سالهای مصرف سیگار، تعداد سیگاری هائی که فرد روزانه سیگار می کشیده، سن شروع شیگار کشیدن و اینکه آیا او در زمان ترک بیمار بوده.

 

آیا فرد مبتلا به سرطان باید سیگار را ترک کند؟

بله. سیگار کشیدن یک اثر شدید منفی برنتایج سلامتی بیماران سرطانی دارد. برای بیماران مبتلا به برخی از سرطان ها، ترک سیگار در زمان تشخیص ممکن است خطر مرگ را 35 درصد کاهش دهد.

برای کسانی که جراحی، شیمی درمانی و سایر درمان ها را گذرانده اند. ترک سیگار کمک میکند تا توانایی بدن در دوره درمان افزایش یابد و پاسخ به درمان و بهبودی بهتر شود.

همچنین خطر ابتلا به پنومونی و نارسایی تنفسی را کاهش می دهد. علاوه بر آن ترک سیگار ممکن است خطر ابتلا به سرطان، مرگ ناشی ازسرطان و سرطان دوم را کاهش دهد.

 

منبع: American Cancer Society 2017
مترجم: داریوش اورنگی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژِی و هماتولوژی

ریسک فاکتورهای سرطان

سرطان در اثر تغییرات ژنتیکی ایجاد می شود. این تغییرات منجربه رشد کنترل نشده سلول ها می شود. اغلب این تغییرات ژنتیکی غیر خانوادگی (تک گیر) است نه ارثی و خانوادگی. عامل بروز این تغییرات ژنتیکی فاکتورهای محیطی است. فاکتور محیطی یعنی هر عامل خارج از بدن انسان که بر بدن انسان تاثیر می گذارد که شامل فاکتورهای فیزیکی (آلودگی هوا، نور خورشید، ...) و شیوه زندگی (بی تحرکی، ...) و رفتارهای ما (تغذیه، ...) می شود. به دلیل ابهامات مطالعات علت شناسی، سرطانزایی اغلب فاکتورهای محیطی مورد تردید است.