موسسه سنین CNIN Institute

غربالگرى سرطان آقایان


 

مقدمه:

براى انجام يك معاينه ساليانه، رفتن به نزد پزشكان، مقوله چندان جذّابى نيست. اما معاينات غربا لگرى ساليانه را به تعويق نيندازيد، چرا كه سرطان هايى هستند كه در مردان شيوع بالايى دارند، اما چنانچه به موقع كشف و تشخيص داده شوند، بسيار راحت تر درمان مى شوند.

 

غربالگری سرطان روده بزرگ و راست روده (کولورکتال):

چون اين بيمارى با رشد پوليپ ها، در روده بزرگ شروع مى شود، معاينات و آزمايشات غربالگرى بايد براى آن انجام شده و هدف آنست كه پيش از سرطانى شدن (يا در مراحل اوليّه) پيدا شده و تحت درمان قرار گيرد.

بين سنين ٥٠ تا ٧٥ سالگى، بايد تست هاى غربالگرى سرطان كولوركتال (روده بزرگ و راست روده) را انجام دهيد (چنانچه به خاطر سابقه فاميلى از ريسك بالاترى بر خوردار باشيد، بايد اين تست ها را زودتر انجام دهيد)، افراد مسن تر از ٧٥ سال با نظر پزشك، در صورت لزوم انجام دهند.
توصیه های موسسه USPSTF، برای غربالگری سرطان کولورکتال:

  • كولونوسكوپى هر ده سال يكبار.
  • سيگمويدوسكوپى هر پنج سال، به همراه يك آزمايش مدفوع هر سه سال، يا
  • آزمايش مدفوع، سالانه.

 

  • كولونوسكوپى برای غربالگری سرطان کولورکتال:

در اين معاينه، يك لوله قابل ارتجاع مجهز به دوربين وچند ابزار ديگر، از راه مقعد وارد راست روده و روده بزرگ گرديده و به پزشك امكان مى دهد كه از طريق مانيتور، تمامى روده را بررسى نمايد. از يك و نيم روز قبل، فقط بايد مايعات نوشيد و با استفاده از مسهل هاى قوى، روده بزرگ را كاملاً پاك نمود. معاينه، مدت ٣٠ دقيقه به طول انجاميده و با استفاده از بى حس كننده ها و داروى خواب آور، دردى احساس نمى نماييد. اگر پوليپى وجود داشته باشد، خارج نموده و يا قسمتى از بافت روده، توسط پزشك متخصص نمونه بردارى گرديده، به آزمايشگاه پاتولوژى (آسيب شناسى) ارسال مى شود، تا براى علايم احتمالى سرطان بررسى و امتحان بشود.

 

  • سيگمويدوسكوپى برای غربالگری سرطان کولورکتال:

همانند كولونوسكوپى است، اما حدود ٢٠ دقيقه طول مى كشد ولى بيش از يك سوم روده بزرگ را نشان نمى دهد، معمولاً در هشيارى انجام مى شود و احتياجى به پاكسازى كامل روده بزرگ ندارد.

 

  • آزمايش مدفوع برای غربالگری سرطان کولورکتال:

هردو آزمايش (gFOBT)، و، (FIT)، براى بررسى وجود خون در مدفوع مى باشند (زيرا گاهى سرطان در راست روده و روده بزرگ، خونريزى مى نمايد). با استفاده از ظرف مخصوص، مقدار كمى از مدفوع خود را به آزمايشگاه مى فرستيد، تا در آنجا بررسى شده تا ببينند خون در مدفوع وجود دارد يا خير. از چند روز قبل، شايد لازم باشد از بعضى از غذاها و يا داروها اجتناب شود.

 

  • تست DNA مدفوع برای غربالگری سرطان کولورکتال:

به همان روش آزمايش بالا مى باشد، به علاوه اين كه به دنبال ردى از سلول هاى داراى ژن تغيير يافته موجود در مدفوع و جدا شده از پوليپ ها و يا تومور سرطانى در روده بزرگ، مى باشند.


غربالگری سرطان پروستات:

اين سرطان، دومين سرطان شايع در ميان مردان است . دستورالعمل هاى مختلفى براى معاينات وجود دارند و پزشك مى تواند بگويد كه در چه فواصلى، كدام تست ها و آزمايشات را انجام دهيد.
 

  • ‏آزمايش PSA برای غربالگری سرطان پروستات:

اين آزمايش در مورد اندازه گيرى ميزان يك نوع پروتيين در خون است، كه سلول هاى پروستات آن ها را توليد مى نمايند، سرطان باعث ازدياد اين ميزان مى گردد. مشكل اين جاست كه بزرگ شدن خوش خيم پروستات و يا ساير شرايط، نیز موجب ازدياد اين پروتيين مى گردد.

 

  • معاینه انگشتی مقعد (DRE) برای غربالگری سرطان پروستات:

در اين معاينه، در حالى كه شما، روى تخت به صورت دولّا يا به پهلو هستيد، پزشك متخصص با دستان پوشيده در دستكش و انگشتانى چرب كرده، انگشتى را به داخل مقعد شما (از راه مقعد) فرو كرده، و چنانچه توده اى در پروستات وجود داشته باشد، آن را احساس مى نمايد. پس از انجام اين معاينه، ممكن است كمى خون ريزى وجود داشته باشد.
موسسه USPSTF يا US Preventive Services Task Force، اعتقادى به تست PSA ندارد و بعضى موسسات ديگر، DRE را براى غربالگرى قبول ندارند. انجمن سرطان امريكا پيشنهاد مى دهد كه به دستور پزشك خود اعتماد كرده و رفتار كنيد.
همه مردان بهتر است تست PSA، ويا، معاينه DRE، را در ٥٠ سالگى انجام  دهند، اگر شما يك فرد افريقايى - امريكايى هستيد و يا
حامل ژن معيوب BRCA1 و BRCA2 مى باشيد، و يا مردانى در خانواده شما، قبل از ٦٥ سالگى سرطان پروستات داشته اند، بهتر است تست ها و آزمايشات را زودتر شروع نماييد.


غربالگری سرطان ريه:

مرگ بار ترين سرطان مردان، سرطان ريه است و عامل اصلى آن سيگار و توتون مى باشد. اگر بطور دائمى از دخانيات استفاده مى كنيد، در مورد يك آزمايش غربالگرى (سرطان ريه)، با پزشك خود مشورت نماييد. پزشك، با انجام يك اسكن  LDCT، يا Low - Dose CT، كه تصوير بردارى از ريه با دوز پایین اشعه ايكس است، از ريه شما عكس مى گيرد. به پشت دراز مى كشيد، دست ها را بالاى سر خود قرار مى دهيد، و تنفس خود را در زمان عكس بردارى، به مدت ٥ تا ١٠ ثانيه نگه مى داريد.

مواردیکه بهتر است ساليانه، عكس LDTC، برای غربالگری سرطان ریه انجام شود (بعداً پزشك به شما مى گويد كه كى انجام آن را قطع نماييد):

  • اگر شما ٥٥ تا ٨٠ سال داريد.
  • براى مدت ٣٠ سال روزانه يك پاكت ٢٠ عددى سيگارت كشيده ايد يا در مدت ١٥ سال روزانه دو پاكت مصرف نموده ايد. و
  • الان در حال كشيدن هستيد، يا در طى پانزده سال گذشته، ترك دخانيات نموده ايد.


غربالگری سرطان پوست:

موسسه USPSTF، در مورد معاينات تشخيص سرطان پوست نظرى ندارد، اما انجمن سرطان امريكا نظر دارد كه معاينات منظم توسط پزشك، براى تشخيص زودهنگام سرطان پوست ضرورى است. چنانچه شما، قبلاً اين بيمارى را داشته ايد و يا يكى از افراد خانواده شما مبتلا بوده است، از پزشك در اين مورد نظر بخواهيد. پزشك، پوست شما را از نظر وجود توده هاى سلولى و يا خال هاى گوشتى (كه ممكن است سرطانى باشند)، بررسى مى نمايد. خود شما هر يك ماه يكبار پوست خود را از اين نظر ها معاينه و بررسى نماييد.

 

منبع: WebMD Feature Reviewed by Neha Pathak ,MD on October 02/,2017
مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی