تشخیص سرطان واژن:
اگر هر یک از علایم سرطان واژن را دارید باید به پزشک مراجعه کنید. اگر آزمایش پاپ، سلولهای غیرطبیعی را نشان دهد، یا نتایج معاینه لگن طبیعی نباشد، به آزمایشهای بیشتری نیاز است. ممکنست به متخصص زنان (پزشک متخصص مشکلات سیستم تناسلی زن) ارجاع داده شوید.
شرح حال و معاینه:
اولین گام این است که پزشک، تاریخچه پزشکی کامل بگیرد. عوامل خطر و نشانهها موردبحث قرار گیرد. سپس پزشک شما را معاینه خواهد کرد که معاینه لگن و احتمالاً آزمایش پاپ و نمونه برداری واژن ازجمله این معاینه ها خواهد بود.
کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان واژن:
اگر علایم خاص سرطان را داشته باشید یا آزمایش پاپ سلولهای غیرطبیعی را نشان دهد، به یک آزمایش کولپوسکوپی نیاز خواهید داشت. در این روش روی تخت دراز خواهید کشید و یک اسپکولوم در مهبل (واژن) شما قرار داده میشود تا آنرا باز کند، درست مثل کاری که در معاینه لگن انجام میشود. پزشک برای معاینه دهانه رحم و واژن از کولپوسکوپ استفاده میکند. کولپوسکوپ خارج از بدن باقی میماند و دارای لنزهای بزرگنمایی (مانند دوربینهای دوطرفه) است. هنگامیکه پزشک از طریق کولپوسکوپ واژن را بررسی میکند، میتواند دیوارههای واژن و سطح دهانه رحم را از نزدیک و بدقت ببیند. گاهی اوقات یک محلول ضعیف اسید استیک (مانند سرکه) یا ید مورد استفاده قرار میگیرد تا هر ناحیه غیرطبیعی را راحت تر ببیند. استفاده از کولپوسکوپ برای نگاه کردن به واژن، واژینوسکپی نامیده میشود.
کولپوسکوپی از معاینه عادی لگن دردناکتر نیست و حتی اگر حامله باشید با خیال راحت میتوانید آن را انجام دهید. اگر یک ناحیه غیرطبیعی بر روی دهانه رحم یا واژن دیده شود، نمونه برداری میشود. نمونه برداری میتواند کمی دردناک باشد و ممکن است گرفتگی لگن ایجاد نماید.
نمونه برداری برای سرطان واژن:
برخی علایم و نشانهها ممکنست قویا دال بر سرطان واژن باشند، اما ممکنست بسیاری از آنها به علت مشکلات دیگر باشد. تنها راه مطمئن تشخیص سرطان این است که نمونه برداری انجام شود. در این روش یک قطعه کوچک از بافت از منطقه مشکوک برداشته می شود.
سپس پزشک متخصص تشخیص بیماری با آزمایشهای آزمایشگاهی (پاتولوژیست) نمونه بافتی را زیر میکروسکوپ بررسی میکند تا ببیند آیا سرطان است یا یک وضعیت پیش سرطانی و اگر چنین باشد، نوع آن چیست.
تصویربرداری برای سرطان واژن:
برای ایجاد تصاویر از داخل بدن تصویربرداری با استفاده از اشعه X، میدان مغناطیس، امواج صوتی یا مواد رادیواکتیو انجام میشود. تصویربرداری ها ممکن است پس از تشخیص سرطان واژن انجام شود تا سرطان را بیشتر بررسی کنند و ببینند آیا بیماری گسترش یافته است یا خیر.
- اشعه ایکس قفسه سینه (عکس ساده):
ممکنست با اشعه ایکس از قفسه سینه شما عکس بگیرند تا ببینید آیا سرطان به ریه گسترش یافته است یا خیر.
-
سی تی اسکن برای سرطان واژن:
اسکن کامپیوتری توموگرافی که اغلب بنام اسکن CT یا CAT نامیده می شود با اشعه ایکس تصاویری دقیق از مقاطع داخل بدن شما تهیه میکند. بجای گرفتن یک تصویر، مانند اشعه ایکس استاندارد، اسکنر CT با چرخش به دور بدن میتواند چندین تصویر تهیه کند و اطلاعاتی درباره اندازه، شکل و موقعیت تومور ارائه کند. همچنین میتواند برای دیدن اینکه آیا سرطان به اندام های دیگر هم رسیده است یا نه کمک کند. همچنین برای پیدا کردن غدد لنفاوی بزرگ شده که ممکنست حاوی سلولهای سرطانی باشند کمک کننده است.
- نمونه برداری CT با هدایت در سرطان واژن:
اسکنهای CT همچنین میتواند برای هدایت سوزن نمونه برداری به تومور مشکوک استفاده شوند. برای انجام این کار بیمار بر روی میز اسکن CT قرار میگیرد و پزشک سوزن نمونه برداری را از طریق پوست به سمت تومور حرکت میدهد. سیتی اسکنها تا زمانی که نوک سوزن در داخل تومور قرار بگیرد تکرار میشوند. تکه کوچکی از تومور برداشته میشود و زیر میکروسکوپ بررسی میشود. این کار برای نمونه برداری تومورهای واژن انجام نمیشود، اما ممکن است برای نمونه برداری از مکانهای احتمالی انتشار سرطان (متاستاز) استفاده شود.
-
ام آر آی :برای سرطان واژن
اسکنهای رزونانس مغناطیسی (MRI) برای ایجاد تصاویر از داخل بدن بجای اشعه ایکس از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی استفاده میکنند. انرژی امواج رادیویی توسط بدن شما جذب میشود و سپس با توجه به نوع بافت و بیماری بصورت یک الگوی خاص آزاد میشود. یک رایانه الگو را به یک تصویر دقیق از قسمتهای بدن ترجمه میکند و مانند یک اسکنر سی تی، تصاویر مقطعی از بدن شما ایجاد میکند. MRI همچنین میتواند برشهایی را که با طول بدن شما موازی هستند، تولید کند.
تصاویر MRI برای بررسی تومورهای لگن مفید هستند. ممکنست غدد لنفاوی بزرگ در کشاله ران را نشان دهند. همچنین در پیدا کردن سرطان که به مغز یا نخاع انتشار یافته است (این بندرت در سرطان واژن اتفاق میافتد) مفید هستند.
در توموگرافی انتشار پوزیترون یا اسکن پت یک شکر رادیواکتیو خفیف به خون شما تزریق میشود. ازآنجا که سلولهای سرطانی نسبت به سلولهای طبیعی به میزان بالاتری از شکر استفاده میکنند لذا شکر رادیواکتیو بیشتری را جذب میکنند. مناطق رادیواکتیویته را میتوان با یک دوربین خاص مشاهده کرد.
تصویر مانند اسکن CT یا MRI دقیق نیست، اما اطلاعات مفیدی در مورد کل بدن فراهم میکند. اغلب، اسکن PET در زنانی که مبتلا به سرطان ابتدایی واژن هستند به کار نمی رود. اما ممکنست در موارد پیشرفته به پیدا کردن مناطقی که سرطان در آنها گسترش یافته، کمک کند.
آزمایشهای آندوسکوپی در سرطان واژن:
این روشهای آندوسکوپی اغلب برای زنان مبتلا به سرطان واژن مورداستفاده قرار نمیگیرد اما ممکنست در موارد خاص نیاز شود.
-
:پروکتوسیگموئیدوسکوپی در سرطان واژن
اگر سرطان واژن بزرگ یا در قسمت واژن مجاور مجرای راست روده و کولون باشد ممکنست این آزمایش انجام شود. Proctosigmoidoscopy راست روده و بخشی از روده بزرگ را بررسی میکند. این کار برای بررسی گسترش سرطان واژن به این اندامها انجام میشود. در این روش یک لوله نوری انعطاف پذیر باریک در داخل راست روده قرار داده می شود.
دکتر میتواند بدقت داخل رکتوم و بخش آخر کولون را برای بررسی گسترش سرطان نگاه کند. از هر منطقه که مشکوکی، نمونه برداری خواهد شد. این آزمایش ممکن است تا حدودی ناراحتکننده باشد اما نباید دردناک باشد.
-
:سیستوسکوپی در سرطان واژن
اگر سرطان واژن بزرگ باشد یا در دیواره جلویی واژن، در نزدیکی مثانه باشد، ممکنست سیستوسکوپی توصیه شود. این روش اجازه میدهد تا پزشک داخل مثانه را نگاه کند. این کار برای بررسی گسترش سرطان واژن به مثانه انجام میشود. این آزمایش را میتوان در مطب دکتر یا کلینیک انجام داد. ممکنست برای ایجاد خوابآلودگی به شما یک دارو داخل وریدی (IV) داده شود. یک لوله نازک دارای لنز و نور از طریق مجرای ادرار در مثانه قرار میگیرد. اگر مناطق مشکوک یا رشد یافته دیده شوند ازآنجا نمونه برداری می شود.
منبع: American Cancer Society 2018
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی