پيش آگهى سرطان خون (لوسمی) حاد لنفوئیدی ALL:
Acute Lymphoid Leukemia (ALL) Prognosis:
تفاوت هاى فردی بيماران كه بر پاسخ بيمارى به درمان اثر گذار مى باشد را فاكتورهاى پيش آگهى مى گويند (هر چند درمان لوسمى در سالهاى اخير پيشرفت خوبى داشته، اما پزشكان در يافتن دليل اين مسئله كه چرا برخى بيماران شانس بهترى براى "شفا" يافتن دارند، هنوز توفيق چندانى نيافته و تحقيقات ادامه دارد). گاهى اين فاكتورهاى پيش آگهى، در افراد با لوسمى هاى مشخص كمك مى كند كه شدت درمان مورد نیاز بهتر تخمين زده شوند.
اصولاً بيماران جوان تر نسبت به مسن تر ها از چشم انداز بهترى برخوردارند، و معمولاً افراد زير ٥٠ سال، نسبت به افراد بالاى ٥٠ سال پاسخ بهترى می دهند. همانگونه كه 60 ساله ها، بهتر از بالاى ٦٠ ساله ها به درمان پاسخ می دهند.
-
تعداد اوليه گلبول هاى سفيد خون و پیش آگهی ALL:
به نظر مى رسد افرادى كه در هنگام تشخيص ALL گلبول هاى سفيد بى كمتر از ٣٠٠٠٠ و گلبول هاى سفيد تى كمتر از ١٠٠/٠٠٠ داشته اند، از چشم انداز و پيش آگهى مناسب ترى برخور دارند.
-
نوع ALL و تاثیر آن بر پیش آگهی:
كلاً ALL سلول تى، نسبت به ALL سلول بى بالغ (لوسمى بوركيت) از چشم انداز بسيار بهترى برخوردارند و ساير ALL های سلول بى در بين اين دو قرار مى گيرند. بايد دانست كه اين موضوع در تمام موارد صدق نمى كند.
-
ناهنجارى هاى كروموزومى و پیش آگهی ALL:
وجود جابجايى بين كروموزوم ٤ و ١١ در سلول هاى لوسمى، خبر از يك چشم انداز نه چندان مناسب را به همراه دارد، همچنين يك كروموزوم اضافه شماره ٨ و يك كروموزوم ٧ از دست رفته هم، چشم انداز خوبى ندارند. وجود كروموزوم فيلادلفيا (جابجايى بین كروموزوم هاى ٩ و ٢٢)، قبلاً چشم انداز بدى داشت، اكنون با داروهاى مدرن هدف درمانى، اين چشم انداز بهتر و مناسب شده است.
-
چگونگى پاسخ به شيمى درمانى و پیش آگهی ALL:
به نظر مى رسد بيمارانى كه طى ٤ تا ٥ هفته پس از شروع درمان، بيماریشان تقليل يافته و به خاموشى می رود (هيچ لوسمى در مغز استخوان مشاهده نمی شود) نسبت به افرادیکه در مدتی طولانى تر به این بهبودی می رسند چشم انداز بهترى دارند. كسانى كه اين تقليل در آن ها ديده نشود هم از چشم انداز مناسبى برخوردار نیستند. كلاً، ارزش پيش آگهى بقاياى بيمارى هنوز تحت مطالعه و تحقيق قرار دارد.
وضعیت لوسمى حاد لنفوئيدى (ALL) بعد از درمان:
نحوه پاسخ ALL به درمان بر شانس بهبودى و بقاى طولانى مدت تر بيمارتأثير مستقيم دارد.
-
خاموشى یا بهبودى (Remission) ALL:
بهبودى کامل: بعد از درمان هيچ شواهدی از وجود لوسمى دیده نمى شود، يعنى كمتر از ٥ درصد از سلول های مغز استخوان "بلاست" بوده و شمارش گلبول هاى خونى در محدوده نرمال قرار دارد، هيچ نشانه اى از بيمارى ديده نمى شود.
بهبودى کامل ملکولی: حتی با آزمايشات بسیار حساس مانند "پی سی آر" هم در مغز استخوان شواهدی از سلول های لوسمی دیده نمی شود. هم بهبودى كامل مولكولى تأييد مى گردد. اما وجود همه اين مدارك به معناى شفای بیماری نمى باشد.
-
حداقل هاى باقیمانده از بيمارى (MRD) در ALL:
اين اصطلاح زمانی بکار می رود كه بعد از درمان، آزمايشات استاندارد و مشاهده ميكروسكوپی، نتواند هيچ سلول لوسمى را در مغز استخوان، رد يابى نماید. اما، با آزمايشات حساس و فوق دقيق مانند PCR يا فلوسيتومترى مى توان باقیمانده اندكى از بیماری را یافت. براى اين بيماران احتمال بازگشت بيمارى (پس از درمان) وجود دارد و نسبت به بيمارانى كه كامل بهبود يافته اند، پيش آگهى ضعیف تری دارند. پزشكان در حال تحقيق و مطالعه اين مسئله هستند كه آيا اين گونه بيماران از انجام درمان هاى متمركز و تحكيمى بيشتر فايده خواهند برد يا خير.
بيمارى فعال به معناى آن است كه مداركى وجود دارد كه نشان مى دهند لوسمى هنوز (چه در حين درمان، و چه پس از درمان) وجود دارد يا بازگشت (عود) داشته است. هرگاه پس از درمان بيش از ٥ درصد سلول هاى مغزاستخوان بلاست باشند، بیماری همچنان فعال است.
منبع: American Cancer Society 2018
مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی