علت شناسی سرطان پروستات
Prostate Cancer Etiology
سن، سابقه سرطان پروستات در افراد فاميل، نژاد، هورمون ها، مصرف ويتامين E، فوليك اسيد، لبنيات و كلسيم بر ريسك ابتلا به سرطان پروستات مى افزايند.
سرطان پروستات با سن، سابقه خانوادگی و هورمونهای جنسی مردانه مرتبط است، اما چگونگی تأثیر رژیم غذایی و فعالیت بدنی روی خطر ابتلا به سرطان پروستات روشن نیست.
در سالهای اخیر، محققان متوجه شدهاند که ممکن است تمایز بین سرطانهای پروستات تهاجمی (بسرعت رشد و گسترش می یابند) و آن دسته از سرطانهای پروستات که احتمال خطر کمتری دارند مهم باشد.
بهعنوان مثال، برخی مطالعات نشان دادهاند که مردان دارای اضافه وزن ممکن است رویهم رفته خطر ابتلا به سرطان پروستات کمتری داشته باشند، اما احتمال ابتلا به سرطانهای کشنده پروستات در آنها بالاتر است. در مردان با سرطان پروستات درمان شده، مشخص شده اضافه وزن با سرطان پروستات تهاجمی مرتبط است.
مطالعات نشان دادهاند که مردان دارای فعالیت بدنی منظم، خطر ابتلا به سرطان پروستات کمی دارند. فعالیت شدید، بویژه در مورد خطر سرطان پروستات پیشرفته ممکنست اثر بیشتری داشته باشد.
ممکنست منطقی باشد که مکملهای کلسیم را محدود کنید و کلسیم زیادی را در رژیم غذایی خود دریافت نکنید؛ اما چون مصرف کلسیم و لبنی ممکن است خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را کاهش دهد، ACS برای کاهش خطر سرطان پروستات توصیههای خاصی برای مصرف غذاهای حاوی کلسیم و لبنی ندارد.
هنوز بین وازکتومی و کانسر پروستات ارتباطی دیده نشده است.
عوامل خطر سرطان پروستات:
سرطان پروستات در مردان زير پنجاه سال، بندرت ديده شده، و با افزايش سن اين ريسك افزايش خواهد يافت.
-
سابقه خانوادگى و خطر سرطان پروستات:
مردى كه پدرش، برادرش يا پسرش، به سرطان پروستات مبتلا شده باشد و يا اكنون مبتلا باشد، از ريسك بالاتر از معمول ابتلا به اين سرطان، بر خوردار است. ابتلای یکی از بستگان درجه اول به این بیماری، خطر بروز آن را در فرد 2 برابر افزایش می دهد. هرچه ابتلای بستگان در سن کمتری رخ داده باشد احتمال ابتلای فرد بیشتر می شود. بنابراین در تمام افراد با سابقه فامیلی مثبت سرطان پروستات باید غربالگری PSA از سنین پایین آغاز شود.
-
نژاد و خطر سرطان پروستات:
مردان نژاد سيا (امريكايى - افريقايى ) ها بيشتر از نژاد سفيد به اين سرطان مبتلا مى شوند و ميزان مرگ و مير آنان بر اثر ابتلا به سرطان پروستات، بيشتر است.
- هورمون ها و خطر سرطان پروستات:
غده پروستات، براى انجام وظايف خود، به هورمون هاى مردانه (آندروژن) نياز دارد، كه مهمترين آنها، تستوسترون مى باشد. اين هورمون براى كمك به رشد بدن لازم است، و خصوصيات جنس مذكّر را پديدار مى سازد. آندروژن ها موجب رشد کانسر پروستات می شوند. تستوسترون در بدن به وسيله آنزيمى در بدن تبديل به دی هیدروتستوسترون (DHT)، مى شود و اين ماده شيميايى براى رشد طبيعى پروستات لازم است، اما ممكنست باعث بزرگی غير عادى غده پروستات شده و نقشى در گسترش سرطان پروستات داشته باشد. آنزیم های 5α-ردوکتاز و 3βهیدروکسی استروئید هیدروژناز نوع II نیز با افزایش بروز کانسر پروستات همراه هستند.
-
ويتامين E و خطر سرطان پروستات:
کارآزمایی پيشگيرى از سرطان (SELECT) که روى عنصر معدنى سلنيوم (selenium) و ويتامين E، انجام شد نشان داد که خوردن ويتامين E به تنهايى، بر ريسك ابتلا به سرطان پروستات مى افزايد، و حتى پس از قطع مصرف نيز، اين ريسك ابتلا ادامه دارد.
-
اسيد فوليك و خطر سرطان پروستات:
فولات (Folate)، يك نوع ويتامين B است كه به طور طبيعى در بعضى از خوراكى ها مثل سبزىجات تیره، حبوبات، يا، آب پرتقال وجود دارد. نوعى از آن به نام فوليك اسيد ساخته دست بشر است، و در غذاهاى تقويت شده با آن (مثل نان سبوس دار، غلات، غذاهاى نشاسته اى يا مكمل ها) وجود دارد.يك مطالعه به مدت ده سال، نشان از افزايش ريسك سرطان پروستات در مردانى دارد كه روزانه يك ميلى گرم، از مكمل هاى اسيد فوليك را دريافت نموده اند، اما از طرف ديگر، ريسك سرطان پروستات در كسانى كه مقدار كافى فولات در غذاهايشان دريافت كرده اند، پايين تر آمده بود.
- لبنيات و كلسيم و خطر سرطان پروستات:
ممكنست كسانى كه خیلی از مشتقات شير استفاده مى نمايند، افزايش اندك ريسك ابتلا به سرطان پروستات، را از خودشان نشان بدهند.
- رژیم غذایی پرچرب و خطر سرطان پروستات:
مصرف چربی حیوانی و گوشت قرمز، موجب افزایش ریسک کانسر پروستات می شود.
- سیگار و خطر سرطان پروستات:
به تازگی ارتباط بین سیگار کشیدن و کانسر پروستات مطرح شده است.
-
ويتامين E و خطر سرطان پروستات:
آزمايش ها، تحقيقات، و مطالعات بالینی روی روشهای پيشگيرى از ابتلا به سرطان پروستات در دست انجام است، تا ريسك ابتلا يا گسترش انواع خاصّى از سرطان را كاهش دهد. برخی مطالعات، روی افراد سالمى انجام مي شود كه مبتلا به سرطان نيستند اما از ريسك بالاي ابتلا به آن، برخوردارند. برخى ديگر روی كسانى انجام مى شود كه قبلاً مبتلا به سرطان بوده اند، اما تلاش مى شود كه بيمارى عود نكند، يا از ريسك بروز نوعى ديگر از سرطان، در وی كم كنند. در ميان افراد داوطلب و سالم هم مطالعاتى انجام مى شود كه معلوم نيست آيا ريسك فاكتورهايى براى سرطان دارند يا خير. هدف برخى از اين مطالعات اين است كه معلوم كنند، آيا رفتارهای فرد، تاثيرى در امر پيشگيرى دارند يا خير، مثلاً: آيا خوردن ميوه و سبزى فراوان، ورزش و تحرّك كافى، ترك سيگار، خوردن بعضى داروها، مواد معدنى و ويتامين ها، استفاده از مكمل هاى غذايى و ... تفاوتى ايجاد مى كند؟
اين مطالعات و تحقيقات بالینی دیگری، در نقاط بسيارى از امريكا در حال انجام است و اطلاعاتى در مورد نتیجهاين مطالعات در وبسايت NCI، قابل دسترسى مى باشد (قسمت Clinical trials)، در قسمت ديگرى، به ليست پيشگيرى از سرطان پروستات بنگريد و در آن بخشی كه بيماران را پذيرش می کند، جستجو نمایید.
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی
منبع: Smith & Tanagho's General Urology, 18e
گردآورنده: عبدالصبور خردو، دانشجوی پزشکی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی