علت شناسی سرطان پوست SCC/BCC
Skin Cancer SCC/BCC Etiology
ریسک فاکتورهای سرطان سلولهای سنگفرشی و بازال پوست:
عامل خطر چیزی است که احتمال مبتلا شدن شما به بیماریهایی مانند سرطان را تحت تأثیر قرار میدهد. سرطانهای متفاوت عوامل خطر متفاوتی دارند. برخی عوامل خطر، مانند سیگار کشیدن و بودن در معرض آفتاب شدید، میتوانند تغییر کنند. دیگر عوامل مانند سن یا سابقه خانوادگی، نمیتوانند تغییر کنند.
داشتن یک یا حتی تعداد بیشتری از عوامل خطر، به این معنی نیست که شما مبتلا به سرطان پوست خواهید شد. بسیاری افراد با عوامل خطر سرطان پوست، هرگز به این بیماری مبتلا نمیشوند. ممکنست برخی افراد مبتلا به این بیماری نیز عوامل خطر یا فاکتور شناخته شدهای نداشته باشند.
با اینحال، مهم است که در مورد عوامل خطر ابتلا به سرطان پوست بدانید زیرا ممکنست بتوانید کارهایی انجام دهید که خطر ابتلا به سرطان پوست کم شود. اگر بعلت عوامل خاصی در معرض خطر بیشتری قرار دارید میتوانید کارهایی انجام دهید که با پیدا کردن سریعتر بیماری امکان درمان زودتر فراهم می شود.
برخی عوامل خطر باعث میشوند فرد با احتمال بیشتری مبتلابه سرطان سلولهای بازل یا سنگفرشی پوست شود. (این عوامل لزوماً برای انواع دیگر سرطان پوست مانند سارکوم کاپوسی و لنفوم پوست موثر نیست.(
-
مواجهه با اشعه ماوراءبنفش :و سرطان پوست (UV)
به نظر می رسد قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش(UV) ، عامل خطر اصلی بسیاری از سرطانهای پوست است. نور خورشید منبع اصلی و تختهای برنزه منبع دیگر اشعه UV است.
درحالیکه اشعه UV تنها بخش کوچکی از اشعهی خورشید را تشکیل میدهند، اما عامل اصلی اثرات مضر خورشید بر روی پوست هستند. اشعه ماوراء بنفش به DNA سلولهای پوست آسیب میرساند. سرطان پوست هنگامی شروع میشود که این آسیب DNA ژنهای سلولهای پوست را، تحت تأثیر قرار دهد.
سفیدپوستها نسبت به آمریکایی آفریقاییها یا اسپانیایی ها خطر ابتلا به سرطان پوست بالاتری دارند. زیرا ملانین (رنگدانه پوست) در افراد با پوست تیره تر دارای اثر محافظتی است. سفیدپوستها با پوستی نسبتاً سفید (رنگ روشن) براحتی دچار سوختگی می شوند و بیشتر در معرض خطر هستند.
آلبینیسم یک کمبود ارثی رنگ دانههای محافظتی است. افراد مبتلابه آلبینیسم ممکنست پوست صورتی سفید و موهای سفید داشته باشند. در آنها خطر ابتلا به آفتاب سوختگی و سرطان پوست بالا است بنابراین باید مراقب پوست خود باشند.
خطر ابتلا به سرطان پوست سلولهای بازل و سنگفرشی در افراد مسنتر افزایش مییابد. این به احتمالاً به دلیل تحریک خودبهخودی آفتاب در طول زمان است. این سرطانها در افراد جوانتر نیز بیشتر شایع است که احتمالاً بهاینعلت است که آنها زمان بیشتری پوست خود را در معرض خورشید قرار میدهند.
مردان با احتمال بیشتری به سرطان سلولهای بازل و سنگفرشی پوست مبتلا می شوند. به نظر میرسد این موضوع عمدتاً به دلیل بیشتر در معرض آفتاب قرار گرفتن مردان نسبت به زنان است.
-
مواجهه با مواد شیمیایی و سرطان پوست:
مواجهه با مقدار زیاد آرسنیک خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهد. آرسنیک عنصری است که در بعضی مناطق بطور طبیعی در آب چاه یافت میشود. همچنین در ساخت برخی آفتکشها و برخی صنایع دیگر نیز استفاده میشود.
ممکنست خطر ابتلا به سرطان پوست در کارگرانی که در معرض قیر، زغالسنگ، پارافین و انواع خاصی از نفت هستند افزایش یابد.
افرادی که تحت درمان با اشعه هستند در ناحیه ای که درمان شدهاند خطر ابتلا به سرطان پوست بالاتری دارند. بویژه در کودکان مبتلا به سرطان که پرتودرمانی شده اند بیشتر است.
افرادی که سرطان سلولهای بازال یا سنگفرشی پوست داشته اند احتمال بیشتر ابتلا به سرطان دیگر دارند.
- التهاب یا آسیب پوستی بلندمدت یا شدید:
زخم سوختگیهای شدید، نواحی پوستی با عفونتهای جدی استخوان و آسیب پوست ناشی از برخی بیماریهای التهابی شدید پوست با احتمال بیشترابتلا به سرطان پوست همراه است، اگرچه این خطر معمولاً کوچک است.
-
درمان پسوریازیس و سرطان پوست:
درمان باپسورالن و نور ماوراءبنفش (PUVA) برای بعضی بیماران مبتلا به پسوریازیس (یک بیماری التهابی پوستی طولانیمدت) میتواند خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی پوست و احتمالاً سایر سرطانهای پوست را افزایش دهند.
-
:Xeroderma pigmentosum (XP)
این بیماری بسیار نادر ارثی توانایی سلولهای پوست برای تعمیر آسیب DNA که بعلت قرار گرفتن در معرض آفتاب ایجاد می شود را کاهش میدهد. افراد مبتلا به این اختلال از دوران کودکی در معرض اغلب سرطانهای پوستی هستند.
-
سندرم نووس سلول بازال (سندرم کارسینوم سلول بازال یا سندرم گورلین):
در این وضعیت مادرزادی نادر، افراد در طول زندگی خود، مبتلا به بسیاری از سرطان سلولهای بازال پوست می شوند. ممکنست فرد مبتلا به این سندرم اختلالات فک (و سایر استخوانها)، چشمها و بافتهای عصبی نیز داشته باشند.
اغلب این شرایط از یک والد به ارث برده میشود. در خانوادههای مبتلابه این سندرم، افرادی که مبتلابه این بیماری هستند، اغلب سرطان سلولهای بازال پوست را از زمان کودکی یا نوجوانانی می گیرند. قرار گرفتن در معرض اشعه UV میتواند تعداد تومورهای این افراد را افزایش دهد.
-
ضعف سیستم ایمنی و سرطان پوست:
سیستم ایمنی به بدن کمک میکند تا با سرطانهای پوست و سایر سرطانهای اعضای بدن مبارزه کند. افراد با سیستم ایمنی ضعیف (ناشی از برخی بیماریها یا درمانهای پزشکی) به احتمال بیشتری به انواع شایع سرطان پوست، (سرطان سلول سنگفرشی و ملانوم) و انواع کمتر رایج سرطان پوست (سارکوم کاپسی و کارسینوم سلول مرکل) مبتلا می شوند.
بعنوان مثال، افرادی که پیوند اعضا می شوند معمولاً داروهایی می گیرند که برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی سیستم ایمنی بدن آنها را تضعیف میکند. این باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست میشود. سرطان پوست در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند سریع تر رشد میکنند و با احتمال بیشتری منجر به مرگ ومیر می شود.
همچنین درمان با دوزهای زیاد داروهای کورتیکواستروئید میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
اچ آی وی، (ویروسی عامل ایدز)، اغلب سیستمهای ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به سرطان سلولهای بازال و سنگفرشی را افزایش میدهد.
-
عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و سرطان پوست:
ویروسهای پاپیلوم انسانی (HPVs) گروهی مشتمل بر بیش از 150 ویروس هستند که بسیاری از آنها میتوانند باعث ایجاد پاپیلوم یا زگیل شوند. زگیلهایی که معمولاً افراد روی دستها و پاهای خود دارند به هیچ وجه با سرطان مرتبط نیستند؛ اما به نظر میرسد برخی انواع HPV، بخصوص آنهایی که بر ناحیه تناسلی و مقعد و پوست اطراف ناخنها تأثیر میگذارد، با سرطان پوست این مناطق مرتبط هستند.
افرادی که سیگار میکشند به احتمال بیشتری به سرطان پوست سلول سنگفرشی، بویژه در لبها مبتلا می شوند. سیگار برای سرطان سلولهای بازال عامل خطر شناخته شده ای نیست.
دلایل پیدایش سرطانهای سلولهای بازال و سنگفرشی پوست چیست؟
بیشتر سرطانهای سلولهای بازال و سنگفرشی پوست ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش (UV) نور خورشید و تخت های برنزه است.
اشعه ماوراءبنفش میتواند به DNA داخل سلولهای پوست آسیب برساند. DNA در هرکدام از سلولهای ما، ماده شیمیایی است که ژنهای ما را تشکیل میدهد و کنترل سلولهای بدن را بر عهده دارند. ما معمولاً مانند پدر و مادرمان هستیم زیرا آنها منبع DNA ما هستند اما DNA بیش ازآنچه ما میبینیم بر بدن ما تأثیر میگذارد.
بعضی ژنها به کنترل رشد سلولها، تقسیم سلولی و مرگ آنها کمک میکند:
- ژنهایی که به رشد، تقسیم و زنده ماندن سلولها کمک میکنند "آنکوژن" نامیده میشوند.
- ژنهایی که رشد سلولی را با کاهش سرعت تقسیم سلول و یا ایجاد مرگ سلولها در زمان مناسب کنترل میکنند ژنهای "سرکوب کننده تومور" نامیده میشوند.
سرطانها میتوانند از طریق تغییرات DNA ایجاد شوند که آنکوژن ها را روشن میکنند یا ژنهای سرکوب کننده تومور را خاموش میکنند. معمولاً برای سرطانی شدن سلول تغییر در چند ژن مختلف ضروری است.
محققان هنوز تمام تغییرات DNA که موجب سرطان پوست میشود را نمیدانند، اما دریافتند که در بسیاری از سرطانهای پوست، سلولها تغییر در ژنهای سرکوبکننده تومور دارند.
ژنی که اغلب در سرطانهای سلول سنگفرشی پوست تغییر میکند TP53 نامیده میشود. این ژن سرکوبکننده تومور بطورمعمول منجر به مرگ سلولهای با DNA آسیبدیده میشود. وقتی TP53 تغییر میکند، این سلولهای غیرطبیعی ممکنست طولانیتر زندگی کنند و شاید سرطانی شوند.
ژنی که اغلب در سلولهای بازال جهشیافته است، ژنPTCH1 است که بخشی از مسیر سیگنال "hedgehog" درون سلولها است PTCH1 .یک ژن سرکوبگر تومور است که معمولاً به ادامه رشد سلول تحت کنترل کمک میکند، بنابراین تغییرات این ژن میتواند سلولها را از کنترل خارج کند. افراد مبتلا به سندرم سلولهای عصبی بازال (سندرم گورلین) که اغلب از پدر و مادر به ارث برده میشود و منجر به ایجاد بسیاری از سرطانهای سلول بازال میشود، در تمام سلولهای بدنشان ژنPTCH1 هشداردهنده را دارند. تنها تغییرات ژنی نیستند که در ایجاد سرطان پوست نقش دارند بلکه احتمالاً عوامل بسیار دیگری نیز در این امر دخالت دارند.
در افراد مبتلابه xeroderma pigmentosum (XP) احتمال خطر بالایی برای سرطان پوست وجود دارد. XP یک وضعیت نادر ارثی است که درنتیجه نقص در آنزیم ترمیم کننده آسیب DNA به وجود می آید. ازآنجا که افراد مبتلا به XP کمتر توانایی ترمیم آسیب DNA ناشی از نور خورشید را دارند، اغلب در نواحی در معرض نور خورشید مبتلا به بسیاری از سرطان ها میشوند.
ارتباط بین سرطان سلول سنگفرشی پوست و عفونت با برخی انواع ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) ریشه درDNA و ژنها دارد. این ویروسها دارای ژنهایی هستند که پروتئینهای تنظیمکننده رشد سلولهای آلوده را تحت تأثیر قرار میدهند. این باعث میشود که سلولهای پوست بیشازحد رشد کنند و زمانی که باید بمیرند نمیرند.
دانشمندان در حال مطالعه سایر ارتباطات بین تغییرات DNA و سرطان پوست هستند. درک بهتر اینکه چگونه DNA آسیب دیده منجر به سرطان پوست میشود، میتواند برای طراحی درمان برای غلبه بر این آسیب و ترمیم آن بکار رود..
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی