درمان سرطان دهانه رحم
Uterus Cervix Cancer Treatment
چه پزشکانی می توانند "سرطان دهانه رحم" را درمان نمایند؟
- متخصص جراحی زنان و زایمان (ژنیکولوژیست): پزشک متخصصی که بیماریهای سیستم تولید مثلی زنان را درمان می کند.
- فلوشیپ جراحی سرطان زنان: پزشک متخصص جراحی زنان که دوره تکمیلی (فلوشیپ) جراحی سرطان زنان را طی کرده و سرطان های سیستم تولید مثلی زنان را با جراحی و درآوردن بافت سرطانی درمان می کند.
- فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی: پزشک فوق تخصص درمان سرطان با شیمی درمانی، تارگت تراپی و ایمونوتراپی که کل برنامه درمانی شما را طرح ریزی می کند.
- متخصص رادیوتراپی آنکولوژی: پزشکی که سرطان را با پرتودرمانی درمان می کند.
ممکنست بسیاری از تخصص های دیگر نیز در تیم سرطان شما باشند شامل: دستیار پزشک، پرستار، روانشناس، مددکار اجتماعی، متخصص بازتوانی، ... .
درمان بر اساس مرحله سرطان گردن رحم:
مرحله سرطان گردن رحم مهمترین فاکتور در انتخاب درمان است. اما سایر فاکتورها نیز می توانند گزینه های درمان شما را تحت تاثیر قرار دهند، شامل مکان دقیق سرطان در گردن رحم، نوع سرطان (سلول سنگفرشی یا آدنو کارسینوما)، سن شما و سلامت کلی شما، و اینکه آیا شما می خواهید در آینده بچه دار شوید یا خیر؟
درمان مرحله 0 سرطان گردن رحم (کارسینوم این سیتو):
اگرچه مرحله بندی AJCC کارسینوم این سیتو را جزو اولیه ترین فرم های سرطان دهانه رحم تقسیم بندی می کند، پزشکان اغلب آنرا یک ضایعه پیش سرطانی می دانند. زیرا سلول های سرطانی در CIS تنها در لایه سطحی گردن رحم هستند و به لایه های عمیق تر نفوذ نکرده است.
تمام موارد CIS می تواند با درمان صحیح شفا یابد. با اینحال تغییرات پیش سرطانی می توانند گاهی در دهانه رحم یا واژن بر گردند (عود). بنابراین برای پزشک خیلی مهم است که پس از درمان به دقت شما را تحت نظر بگیرد. این پیگیری شامل تست پاپ منظم و در برخی موارد کولپونوسکوپی است.
گزینه های درمان کارسینوم سلول سنگفرشی این سیتو:
- کرایوسرجری
- جراحی با لیزر
- LEEP/LEETZ : برش حلقه ای با جریان الکتریسیته
- کونیزاسیون با چاقوی سرد
- خارج سازی ساده رحم (هیسترکتومی)، (بعنوان درمان اول یا اگر سرطان عود کرده باشد پس از سایر درمان ها)
گزینه های درمان آدنوکارسینوم این سیتو:
- خارج سازی رحم
- بیوپسی هرمی (گزینه مناسب برای خانم هایی که می خواهند بچه دار شوند). نمونه گرفته شده نباید حاوی سلول های سرطانی در لبه ها باشد و بیمار پس از این درمان باید بدقت تحت نظر باشد.زمانیکه فرزند آوری خاتمه یافت، خارج سازی رحم توصیه می شود.
درمان مرحله IA1 سرطان گردن رحم:
درمان این مرحله بستگی دارد به اینکه شما تمایل به بچه دارشدن در آینده دارید یا نه (حفظ باروری) و اینکه آیا سرطان بدرون خون و عروق لنفاوی شما نفوذ کرده است یا نه (تهاجم لنفووسکولار).
-
گزینه های درمان سرطان دهانه رحم با حفظ باروری:
برای خانمهای علاقه مند به بچه دار شدن پس از درمان، نمونه برداری هرمی اقدام ارجح است. اگر لبه های هرم حاوی سلول های سرطانی نباشد (لبه های منفی) میتوان بیمار را بدون درمان بیشتر تا زمانیکه سرطان عود نکرده است، تحت مراقبت نزدیک قرار داد.
اگر لبه های بیوپسی هرمی حاوی سلول های سرطانی باشد (لبه های مثبت)، ممکنست سرطان را رها کرد. می توان یک بیوپسی هرمی دیگر یا تراکلکتومی (خارج سازی گردن رحم و بالای واژن) را انجام داد. تراکلکتومی کامل درمواردیکه سرطان به درون رگهای لنفی یا خونی رشد کرده است روش ارجح می باشد.
-
گزینه های درمان سرطان دهانه رحم بدون حفظ باروری:
- ممکنست در مواردیکه سرطان هیچ تهاجم لنفووسکولاری ندارد خارج سازی ساده (کامل) رحم یک گزینه باشد.
- اگر سرطان بدرون رگهای خونی یا لنفاوی رشد کرده باشد ممکنست شما نیاز به هیسترکتومی کامل (خارج سازی کامل رحم) و غدد لنفاوی لگن داشته باشید.
درمان مرحله IA2 سرطان گردن رحم:
درمان این مرحله تا حدودی بستگی به این دارد که آیا می خواهید توان فرزند آوری را حفظ نمایید یا نه.
-
گزینه های درمان سرطان دهانه رحم با حفظ باروری:
- بیوپسی هرمی با خارج سازی غدد لنفاوی لگن.
- تراکلکتومی کامل با خارج سازی غدد لنفاوی لگن.
-
گزینه های درمان سرطان دهانه رحم بدون حفظ باروری:
- پرتودرمانی از خارج بدن (EBRT) به لگن بعلاوه براکی تراپی.
- هیسترکتومی (خارج سازی رحم) کامل و غدد لنفاوی لگن و نمونه برداری از غدد لنفاوی مجاور آئورت.
اگر هیکدام از غدد لنفاوی سرطانی نبودند، ممکنست هنوز در مواردیکه تومور بزرگ است یا بدرون رگهای خونی یا لنفاوی گسترش یافته یا به بافتهای اطراف (رحم، مثانه، واژن (استروما)) تهاجم داده، پرتودرمانی مد نظر باشد.
اگر سرطان به بافتهای مجاور رحم (پارامتر) یا هر گونه غده لنفاوی تهاجم داده باشد، یا اگر بافت خارج شده لبه های مثبت داشته باشد، معمولا پرتودرمانی (EBRT) با شیمی درمانی توصیه می شود. همچنین ممکنست پزشک پس از دادن ترکیب پرتودرمانی شیمی درمانی توصیه به براکی تراپی نیز بنماید.
درمان مرحله IB,IIA سرطان گردن رحم:
گزینه های اصلی درمان عبارتند از جراحی، پرتودرمانی یا پرتودرمانی همراه با شیمی درمانی (شیمی/پرتو درمانی همزمان).
درمان مرحله IB1,IIA1 سرطان گردن رحم:
-
گزینه های درمان سرطان دهانه رحم با حفظ باروری:
- تراکلکتومی کامل با خارج سازی غدد لنفاوی لگن.
-
گزینه های درمان سرطان دهانه رحم بدون حفظ باروری:
- خارج سازی کامل رحم (هیسترکتومی رادیکال) و غدد لنفاوی لگن و برخی غدد مجاور آئورت
- اگر هیچکدام از غدد لنفاوی درگیر نبود، ممکنست هنوز در مواردیکه تومور بزرگ است یا بدرون رگهای خونی/لنفاوی کشیده شده است یا به بافتهای اطراف (رحم، مثانه، واژن (استروما)) کشیده شده است، پرتودرمانی مدنظر باشد.
- اگر سرطان به بافتهای مجاور رحم (پارامتر) یا هر گونه غده لنفاوی تهاجم داده باشد، یا اگر بافت خارج شده لبه های مثبت داشته باشد، معمولا پرتودرمانی (EBRT) با شیمی درمانی توصیه می شود. همچنین ممکنست پزشک پس از دادن ترکیب پرتودرمانی شیمی درمانی توصیه به براکی تراپی نیز بنماید.
- ممکنست در مواردیکه بیمار شرایط مناسبی برای جراحی ندارد یا نخواهد جراحی شود، پرتودرمانی با براکی تراپی و EBRT هردو یک گزینه باشد.
- ممکنست شیمی درمانی با پرتودرمانی همزمان داده شود.
درمان مرحله IB2,IIA2 سرطان گردن رحم:
- شیمی/پرتودرمانی: معمولا درمان استاندارد است. ممکنست شیمیف سیسپلاتین یا سیسپلاتین و فلورواوراسیل باشد. پرتودرمانی شامل EBRT و براکی تراپی هردو می شود.
- هیسترکتومی کامل (خارج سازی کامل رحم) و غدد لنفاوی لگن و نمونه برداری از غدد لنفاوی مجاور آئورت: اگر سلول های سرطانی در غدد لنفاوی یا لبه های بافت (لبه مثبت) خارج شده کشف شود، ممکنست بعد ازجراحی پرتودرمانی داده شود که اغلب همراه با شیمی است (شیمی پرتودرمانی همزمان).
- برخی پزشکان توصیه می کنند پرتودرمانی با شیمی درمانی داده شود و سپس هیسترکتومی انجام شود.
درمان مرحله IIB,III,IVA سرطان گردن رحم:
شیمی/پرتودرمانی: ممکنست شیمی درمانی سیسپلاتین یا سیسپلاتین با فلورواوراسیل باشد. پرتودرمانی شامل EBRT و براکی تراپی هردو می شود.
درمان مرحله IVB سرطان گردن رحم:
در این مرحله سرطان به خارج لگن یا سایر اعضای بدن انتشار یافته است. مرحله 4بی سرطان دهانه رحم معمولا قابل شفا نیست. گزینه های درمانی عبارتند از پرتودرمانی و/یا شیمی درمانی تا رشد سرطان آهسته شود یا علایم تخفیف یابند. اغلب رژیم های شیمی درمانی استاندارد عبارتند از: یک داروی پلاتینیوم (سیسپلاتین یا کربوپلاتین) و داروی دیگری مانن پکلی تاکسل (تاکسول)، جمسیتابین (جمزار) یا توپوتکان. تارگت تراپی (داروهای هدفمند) مانند بیوسیزوماب (اوستین) هم ممکنست اضافه شوند.
درمان عود سرطان گردن رحم:
سرطانی که پس از درمان بر می گردد عود سرطان نامیده می شود. سرطان می تواند بطور موضعی درون یا نزدیک محل شروع اولیه سرطان مثلا: گردن رحم، رحم، اعضای لگنی مجاور) یا در نواحی دوردست (ریه یا استخوان) برگردد.
ممکنست اگر سرطان تنها در لگن عود کند، جراحی گسترده (تهی سازی لگن) برای برخی بیماران یک گزینه باشد. گاهی پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای کاهش رشد سرطان یا کاهش علایم استفاده می شود اما موجب شفای سرطان نمی شوند.
اگر شیمی درمانی بکار میرود، شما باید هدف از درمان و محدودیتهای درمان رابدانید. گاهی شیمی درمانی می تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد یا کاهش دهد. شما باید این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید.
درمان های جدیدی که ممکنست در موارد عود دوردست مفید باشند در کارآزماییهای بالینی در دست بررسی هستند.
درمان سرطان گردن رحم در حاملگی:
تعداد کمی از بیماران با سرطان دهانه رحم در حاملگی تشخیص داده می شوند.70 درصد اینها در مرحله 1 قرار دارند.
برنامه درمانی حین حاملگی بر اساس موارد زیر تعیین می شود:
- سایز تومر
- آیا غدد لنفاوی مجاور درگیرند؟
- چقدر از شروع حاملگی گذشته است؟
- نوع سرطان دهانه رحم.
اگر سرطان در مراحل خیلی ابتدایی باشد، مانند کارسینوم این سیتو (مرحله0 ) یا مرحله IA اغلب پزشکان معتقدند ادامه حاملگی تا پایان آن ایمن است و درمان چند هفته پس از تولد شروع شود. گزینه های درمانی سرطان مرحله ابتدایی، (پس از تولد) عبارتند از هیسترکتومی (خارج سازی کامل رحم)، تراکلکتومی کامل یا بیوپسی هرمی.
اگر سرطان در مرحله IB یا بالاتر باشد، باید شما و پزشکتان تصمیم بگیرید که آیا حاملگی ادامه یابد یا نه. اگر نه، درمان هیسترکتومی کامل و/یا پرتودرمانی است. گاهی شیمی درمانی میتواند حین حاملگی داده شود (در سه ماهه دوم یا سوم) تا تومور کوچک شود.
اگر تصمیم به ادامه حاملگی دارید، بچه باید زمانیکه قابلیت حیات در خارج از رحم را دارد در اسرع وقت با سزارین خارج شود.
معمولا سرطان های پیشرفته تر نیاز به درمان فوری دارند.
مترجم: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی