تهوع/استفراغ سرطان (کلیات)
Nausea/Vomiting of Cancer (General)
مقدمه:
تهوع یک احساس ناخوشایند درونی در گلو و معده است که ممکن است منجر به استفراغ شود. واژههای بسیاری برای توصیف تهوع ازجمله حالت تهوع، دل به هم خوردگی یا زیرورو شدن معده وجود دارد. تهوع ممکنست علایم دیگری داشته باشد که همزمان اتفاق میافتند. افزایش بزاق (تف)، سرگیجه، احساس گیجی، مشکل بلعیدن، تغییرات دمای پوست و ضربان قلب سریع ازجمله این علائم هستند.
استفراغ نیز به عنوان بالا آوردن تعریف می شود. هنگام استفراغ، ماهیچههای شکم منقبض می شوند (فشار دادن) و محتویات معده را از طریق دهان به بیرون میفرستند. ممکن است حالت تهوع داشته باشید یا نداشته باشید.
عق زدن وقتی اتفاق میافتد که سعی می کنید بدون اینکه چیزی را از معدهتان بالا بیاورید استفراغ کنید. حالت تهوع یا عق زدنهای خشک کلمات دیگری هستند که برای توصیف عق زدن استفاده می شوند.
تهوع و استفراغ اغلب در یک زمان اتفاق میافتند، اما میتوانند دو مسئله متفاوت باشند.
چه چیزی موجب تهوع و استفراغ در افراد مبتلا به سرطان میشود؟
دلایل متفاوتی میتوانند موجب تهوع و استفراغ در فرد مبتلابه سرطان شوند ازجمله:
- شیمیدرمانی (همچنین chemo نامیده میشود)
- پرتودرمانی
- خود بیماری سرطان، بهویژه اگر سرطان در مغز باشد و یا بر مغز تأثیر بگذارد
- بعضی از داروهای دیگر (داروهای غیر chemo)
- کاهش میزان انسداد روده یا گرفتگی
- یبوست
- مشکلات گوش داخلی
- عدم تعادل مواد معدنی و نمکها
- عفونتها
- اضطراب
- انتظار استفراغ کردن به دلیل اینکه قبلاً استفراغ در چنین شرایطی اتفاق افتاده هست (این به معنای استفراغ پیشبینیشده است)
- سایر بیماریها
تهوع و استفراغ چگونه اتفاق میافتد؟
پزشکان بر این باورند که استفراغ احتمالاً توسط بخشی از مغز به نام مرکز استفراغ کنترل میشود. در مورد حالت تهوع شناخت کمتری وجود دارد. وقتی شیمیدرمانی میشوید، 2 حالت اتفاق میافتد:
- ناحیه خاصی از مغز تحریک میشود
- مناطق خاصی از مری (لولهای که دهان را به معده وصل میکند)، معده، روده کوچک و روده بزرگ تحریک میشوند
این عوامل مسیر رفلکس را فعال میکنند که منجر به تهوع و استفراغ میشود. داروهایی که برای جلوگیری از بخشهای مختلف این مسیر تجویز میشوند ممکن است از تهوع و استفراغ جلوگیری کنند.
آیا تهوع و استفراغ در افراد مبتلا به سرطان رایج است؟
بعضی از داروهای شیمیدرمانی بیشتر باعث تهوع و استفراغ میشوند. پزشکان داروهای شیمیدرمانی را با توجه بهاحتمال بالقوه آنها در ابتلا به تهوع یا استفراغ بهعنوان عوامل خطر بالا، متوسط کم و حداقل، طبقهبندی میکنند. داروها برای کمک به کنترل و حتی جلوگیری از تهوع و استفراغ بسته به میزان خطر آنها استفاده میشوند.
داروهای مورداستفاده برای کنترل این عوارض جانبی داروهای ضد تهوع / استفراغ نامیده میشوند. ممکن است نام آنها را بهعنوان ضد تهوعآور (anti emetics) بشنوید. هر فردی که مبتلابه سرطان است و درمانهایی را که سبب تهوع یا استفراغ هستند مصرف میکند باید داروهای ضد تهوع و استفراغ را برای جلوگیری از تهوع و استفراغ مصرف کند.
تهوع و استفراغ چه مشکلاتی را برای سلامتی ایجاد می کند؟
تهوع و استفراغ 2 مورد از عوارض جانبی ناخوشایند در درمان سرطان هستند، اما به ندرت از عوامل تهدیدکننده زندگی هستند. بااینحال، ممکن است تهوع و استفراغ مشکلاتی را در گرفتن مواد مغذی برای بدن ایجاد کنند. استفراغ مکرر میتواند منجر به کمآبی شود که موجب کمبود مایعات و مواد معدنی موردنیاز بدن است. از دست دادن آب بدن ممکن است موجب شود که نخواهید چیزی بخورید یا بیاشامید و اگر ادامه یابد، ممکن است به سرعت به یک مشکل جدی تبدیل شود. اگر هر یک از موارد زیر اتفاق افتاد، فوراً به گروه مراقبت از سرطان اطلاع دهید:
- نمیتوانید مایعات را پایین بفرستید.
- نمیتوانید از داروهای که نیاز دارید استفاده کنید.
- 24 ساعت یا بیشتر است که استفراغ میکنید.
استفراغ میتواند خستگی، مشکل در تمرکز، کند شدن بهبود زخم، کاهش وزن اشتها ایجاد کند همچنین ممکن است در توانایی شما برای مراقبت از خودتان تداخل ایجاد کند و منجر به تغییراتی در برنامه درمان شود.
درباره تهوع و استفراغ باید چه سؤالاتی از تیم سرطان بپرسم؟
- آیا درمان سرطان من احتمال تهوع و استفراغ ایجاد میکند؟
- آیا ممکن است که تهوع و استفراغ پیشگیری یا کنترل شود؟
- چطور تصمیم میگیرید که کدام درمان ضد تهوع و استفراغ را باید استفاده کنم؟
- آیا درمانهای ضد تهوع و استفراغی که از من میخواهید تا استفاده کنم اثرات جانبی هم دارند؟
- چه زمان و چند وقت به چند وقت باید هر دارو را استفاده کنم؟
- اگر این درمانها تهوع و استفراغ را کنترل نکرد چهکاری انجام خواهیم داد؟
- اگر درمان مؤثر واقع نشد چه موقع باید با شما تماس بگیرم؟
منبع: American Cancer Society 2017
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سیدسعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی