موسسه سنین CNIN Institute

غير مخدرها و ساير مسکن های درد سرطان

Nonopioids & Other Analgesics for Cancer Pain


 

مقدمه:
داروهاى مسكّن غير مخدر، مثل استامينوفن و داروهاى غير استروييدى ضد التهابى (NSAIDs)، براى كنترل دردهاى ملايم تا متوسط، به كار میرود و برخى براى خريد، احتياجى به نسخه پزشك ندارند. در بسيارى موارد اين مسكن ها، دردهاى شما را به خوبى تخفيف مى دهند، على الخصوص اگر با مرتب خوردن آن ها بر درد پيش دستى كنيد. اين داروها مسكن هايى قوى تر از آن هستند كه اغلب مردم در تصور دارند.
 
  • استامينوفن: 

اين دارو عموماً به نام Tyleno l شناخته مى شود و به همان طريق NSAIDs، درد را تسكين مى دهد، اما به خوبى آن ها از التهاب نمى كاهد. استامينوفن در مقادير عادى به ندرت ايجاد عوارض جانبى مى نمايد، اما، مصرف روزانه مقادير بالاى اين دارو، در دراز مدت، يا مصرف همان مقدار عادى، با الكل، به كبد و كليه آسيب مى رساند. حتى مقدار معمول مصرف روزانه الكل، يعنى سه پيك، به همراه استامينوفن میتواند منجر به آسيب كبدى شود. شما بايد در مورد ديگر داروها، كه ممكن است حاوى استامينوفن باشند، مراقب باشيد. "اقدامات احتياطى" در مورد آسپيرين، استامينوفن، ايبوپروفن را در ديگر داروها (در بروشور) بخوانيد. پزشك شما، شايد از شما بخواهد كه از استامينوفن بطور دائم استفاده نكنيد (اگر در حال گرفتن شيمى درمانى هستيد)، زيرا وجود تب را پنهان مى كند. تب، ممكن است نشانه عفونت باشد و پزشك بايد از آن مطلع باشد تا بتواند آنرا درمان نمايد.
 
  • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs):

داروهاى غير استروييدى ضد التهابى، كار كرد مشابه آسپيرين دارند، و به تنهايى يا همراه با ساير داروها، در كنترل درد موثر مى باشند. پيش از مصرف، از پزشك يا دارو ساز خود، در مورد ايمن بودن مصرف آنها (به همراه ساير داروهايى كه مصرف مى نماييد)، و نيز طول مدتى كه مى توانيد مصرف كنيد، سوال نماييد.
 

احتیاطات در مورد مصرف داروهاى ضد التهابى غير استروييدى:

بعضى اشخاص ممكن است با مصرف اين داروها، دچار عوارض جانبى شوند و كلاً اين داروها نبايد توسط افراد نام برده شده در گروه زير، به كار برده شوند.
  • كسانى كه در حال گذراندن دوره شيمى درمانى هستند.
  • كسانى كه از داروهاى استروييدى استفاده مى نمايند.
  • كسانى كه داروهاى فشار خون مصرف مى نمايند.
  • كسانى كه زخم معده، نقرس و يا سابقه خونريزى دارند.
  • كسانى كه داروهاى خوراکی ديابت (قند) و يا نقرس، مصرف مى نمايند.
  • كسانى كه مشكلات كليوى دارند.
  • كسانى كه در يك هفته آينده، عمل جراحى دارند.
  • كسانى كه داروهاى رقيق كننده خون مصرف مى نمايند.
  • كسانى كه از ليتيوم (lithium) استفاده مى نمايند.
  • اگر، الكل مصرف مى نماييد، مراقب خوردن داروهاى NSAIDs ها باشيد، زيرا ممكن است تلاطم معده ايجاد نموده و ريسك خونريزى معده را اضافه نمايد . در تركيب با سيگار هم، همين مشكلات پديدار مى گردد. اين داروها، وقتى كه به مدت طولانى مصرف شوند، بر ريسك سكته مغزى و يا حمله قلبى می افزايند و كودكان و نو جوانان نبايد از اين داروها استفاده كنند.
 
  • اقدامات احتياطى در مورد وجود آسپيرين، استامينوفن، ايبوپروفن، در تركيب ساير داروها:

    • برخى از مسكن هاى حاوى مخدرها، در تركيب همراه خود آسپيرين يا استامينوفن دارند، اندكى هم حاوى ايبوپروفن هستند. اگر از ميزان اضافى آن ها اطلاع نداشته باشيد، ممكن است مصرف آن ها ايجاد تداخلات دارويى نموده و خطر ساز شوند. اگر يكى از پزشكان گفته كه شما از آسپيرين يا NSAIDs نبايد استفاده كنيد، بروشور داروهاى خود را به دقت مطالعه كرده، تا از تركيبات آنان مطلع شويد. اگر يكى از داروهاى تجويز شده براى شما، حاوى استامينوفن بوده و شما از استامينوفن هاى فروش آزاد نيز براى تسكين درد استفاده می نماييد، ممكن است كه ميزان مجموع آن ها به حدّى برسد كه به كبد شما آسيب جدى برساند.
    • از دارو سازها، در مورد وجود NSAIDs يا استامينوفن در داروها، سوال کنيد.
    • اگر شما در حال استفاده از داروهاى غير تجويزى (فروش آزاد) سرماخوردگى، يا مسكن دردهاى سينوسى، يا مسكن دردهاى قاعدگى، به همراه ساير داروها هستيد، بروشور آنها را به دقت بخوانيد، زيرا بسيارى از اين داروها در تركيب خود داراى استامينوفن، آسپيرين، ايبوپروفن، مى باشند. با داروساز خود در اين موارد مشورت كنيد.
 
  • عوارض جانبى داروى استامينوفن يا Tylenol، مسكن درد و تب بر:

    • مصرف مقادير بالا (بيش از چهار گرم در روز)، باعث آسيب كبد و كليه ها مى شود.
    • در صورت مصرف به همراه الكل (سه پيك، ٤/٥ انس يا بيشتر در روز) ايجاد اسيب كبدى مى نمايد.
    • استامينوفن، يك داروى تب بر است، چنانچه در هنگام مصرف آن، هنوز دماى بدن شما بالاى ٣٧ درجه (٩٨/٦ فارنهايت) بود، با پزشك خود تماس بگيريد.
 
  • عوارض جانبى داروهاى غير استروييدى ضد التهابى (NSAIDs)، مسكن درد، ضد التهاب و تب بر:

كه آزاد و بدون نسخه به فروش مى رسند:
آسپيرين
ايبوپروفن (Ibuprofen (Motrin 
ناپروكسين (Naproxen sodium) aleve or Naprosen
 
كه احتياج به نسخه پزشك دارند:
ديكلوفناك (Voltaren)
فنوپروفن كلسيم (Nalfon)
ايندومتاسين (indocin)
كِترولاك Ketorolac
مِكلوفِنامات Meclofenamate
نابوُمتون Nabumetone
ناپروكسن (naprosyn or Anaprox)
اكساپروزين (Daypro)
پيروكسى كام (Felden)
سولين داك (Clinoril)
 

عوارض جانبى داروهاى NSAIDs:

  • مى توانند عامل تحريك معده باشند.
  • مى توانند عامل خونريزى جدار معده بشوند، مخصوصاً در تركيب با الكل و يا نيكوتين.
  • مى توانند ايجاد نارسايي هاى كليوى بنمايند.
  • از اين داروها، استفاده ننماييد، چنانچه: در حال مصرف داروهاى ضد سرطانى هستيد كه ممكن است ايجاد خون ريزى نمايند، اگر از رقيق كننده هاى خون استفاده مى كنيد، اگر از استروييدها استفاده مى نماييد، اگر از داروهاى فشار خون استفاده مى نماييد، و اگر، از ليتيوم استفاده مى نماييد.
  • آسپيرين و ساير داروهاى دسته  NSAIDs، از شدت تب مى كاهند. چنانچه، حتى با مصرف آن ها حرارت بدن شما از ميزان نرمال (٣٧ درجه سانتى گراد، ٩٨/٦ درجه فارنهايت) بالاتر بود، با پزشك خود تماس بگیريد.
  • اين داروها ممكن است عامل سكته مغزى و يا حمله قلبى باشند.
  • كودكان و نو جوانان بايستى از محصولات آسپيرين اجتناب نمايند، چرا كه ممكن است ايجاد سندرم  Reye بنمايد.
 
  • يك دارو ممكن است سه نام مختلف داشته باشد، مثال:
نام شيميايى (Chemical name): N-(4-hydroxyphenyl) acetamide  
‏نام ژنريك (Generic names): acetaminophen
نام های تجارى (Brand names): Tylenol (تايلنول), Tempra ,Liquiprin ,paramol
  • نام شيميايى:

نام هاى شيميايى، طولانى هستند و تلفظ آن ها دشوار است، بنابراين چندان مورد استفاده قرار نمى گيرند.

 

  • نام ژنريك:

سازمان غذا و داروى امريكا، FDA، نام هاى ژنريكى را تصويب و تاييد مى نمايد كه به وسيله آنها، داروها شناخته مى شوند. گاهى ممكن است داروها، نام ژنريك مشابهى داشته باشند، اما، به وسيله شركت هاى مختلفى توليد وساخته شده باشند. چون شركت ها، داروها را با روش هاى متنوعى توليد مى نمايند، آن داروها، ممكن است كه در نحوه جذب شدن به بدن، تفاوت اندكى با هم داشته باشند، به همين دليل، ممكن است كه پزشك شما ترجيح دهد كه از يك نام تجارى خاص استفاده بنمايد. داروهاى ژنريك، معمولاً ارزان تر از داروهاى با نام تجارى در دسترس قرار دارند، در اين مورد از پزشك يا دارو ساز، در مورد يك داروى كم هزينه تر بپرسيد. كارخانه هاى دارو مراقب هستند كه داروهاى ژنريك با كيفيت بالا توليد نمايند، بنابراين ممكن است كه براى هر دارويى، يك جايگزين احتمالى پيدا نمود.

 

  • نام تجارى: 

شركت هاى داروسازى به محصولات شان، نام تجارى خود را مى دهند و برخى محصولات، بيش از يك نام تجارى دارند. بايد دانست كه يك نام تجارى، ممكن است به چندين نوع مختلف از داروهاى توليدى، داده شود، پس، بروشور داروها را بايد بخوانيد، تا بدانيد در هر دارويى چه تركيباتى وجود دارد.

  • در مورد نام داروها، چه چيزى را باید بدانيد:
تعداد زيادى از مسكن ها، تحت هر دو نام ژنريك و تجارى، دردسترس مى باشند. در اين مورد پزشك يا دارو ساز، مى تواند نام مشترك تجارى و ژنريك را به شما بگويد. بهتر است كه ما هر دو نام را بدانيم، چرا كه از مصرف اشتباه داروهاى متعدد پيشگيرى مى شود، و نيز كمك مى نمايد كه از مصرف يك داروى مشابه ،با دو نام  مختلف پيشگيرى شود.
 
  • تركيبات افزودنى به داروها :
همراه با تركيب اصلى دارو، بعضى از نام هاى تجارى، از موادى به نام افزودنى ها، استفاده مى نمايند كه به قرار زير هستند:
‏١- Buffers، مانند كربنات منيزيم، يا، هيدروكسيد آلومينيوم تا از تلاطم و آشفتگى معده، جلوگيرى بنمايند.
‏٢- Coffeine (كافئين) كه به عنوان يك محرك استفاده شده و اثرات بعضى مسكن ها و ضد درد ها را بهبودى مى بخشد.
‏٣- Antihistamines، مانند ديفن هيدرامين، و يا، پيريلامين ( براى كمك به آرامش و خواب)
داروهايى كه افزودنى دارند، ممكن است عوارض جانبى اى داشته باشند كه شما از داروى اصلى انتظار نداشته باشيد، مثلاً آنتى هيستامين، گاهى باعث گيجى و خواب آلودگى مى شود، كه در زمان خواب اهميتى ندارد، اما در طول روز مشكل ساز است . از ديگر سو، اين افزودنى ها موجب افزايش بهاى داروهاى فروش آزاد مى شوند، اين ها ممكن است با ديگر داروهاى مصرفى شما، واكنش نشان داده، و يا، مانع جذب داروى ديگرى بشوند. وقتى مى خواهيد يك داروى جديد را شروع نماييد، حتماً با پزشك خود صحبت كنيد كه از تداخل دارويى، كه گاه پيامد هاى خطرناكى دارد اجتناب نماييد.
استامينوفن، آسپيرين، ايبوپروفن، در فرم خالص خود، تقريباً اثرشان مثل موقعى است كه در تركيب با افزودنى ها باشند، اگر شما دريافتيد كه يك نام تجارى با يك افزودنى مشخص، تاثير بهترى در شما دارد، با پزشك خود يا داروساز، در مورد ايمن بودن آن دارو مشورت كنيد.
 

ساير داروهايى كه كمك به درمان و تسكين دردهاى سرطان مى نمايند:

تعدادى از داروها نيز هستند كه به همراه و يا به جاى داروهاى مخدر مسكن، و يا غير مخدر هاى مسكن، مى توانند استفاده شوند، بعضى درد راتسكين مى دهند و برخى تاثيرات داروهاى مسكن را افزايش مى دهند، ويا، از عوارض جانبى مسكن ها مى كاهند. اين داروها، معمولاً با مقدار (دوُز) پايين شروع شده، و با گذشت زمان بر ميزان آن ها مى افزايند.
در قسمت هاى زير، انواعى از اين داروها نام برده شده، كه در حقيقت مسكن نيستند، اما، ممكن است بتوانند باعث تاثير بهتر مسكن ها شوند، و، كمترين عوارض جانبى را ايجاد نمايند.
 

دسته يك: داروهاى ضد افسردگى:

‏آمى تريپتلين (Elavil)
‏ايمى پرامين (Tofranil)
‏نورتريپتيلين (Pamelor)
دسيپرامين desipramine
‏دولوکستين (Cymbalta)
‏ونلافاكسين (Effexor)
كاربرد و موارد درمانى: براى درمان گز گز، مور مور، ويا سوزش ويا گُر گرفتگى توام با درد به علت اسيب ديدگى اعصاب و زخم عصب و يا درد عصبى كه مى تواند به علت جراحى، پرتو درمانى، شيمى درمانى ، و يا خود سرطان ايجاد شده باشد.
عوارض جانبى : دهان خشكه، تارى ديد، مشكل در دفع ادرار، خواب آلودگى و رخوت، يبوست، افت فشار خون توام با گيجى و منگى در هنگام ايستادن، امكان ايجاد ضربان نا منظم قلب (خصوصاً در كسانى كه مشكلات قلبى دارند، از عوارض جانبى اين داروها (ضد افسردگى ها) مى باشند.
 

دسته دوم: آنتى هيستامين ها ( ضد حساسیت ها):

هيدروكسیزين (Atarax ,Vistaril)
‏ديفن هيدرامين (Benadryl)
كاربرد و موارد درمانى: در كنترل حالات تهوع كمك مى كنند، به بهبود كيفيت خواب كمك مى كنند و خارش را تخفيف مى دهند.
عوارض جانبى: خشكى دهان و بينى، خواب الودگى، رخوت و سستى، تحريك پذيرى، بى قرارى، عصبى بودن و، مشكلات در دفع ادرار، از عوارض جانبى انتى هيستامين ها مى تواند باشد.
 

دسته سوم: داروهاى ضد اضطراب:

‏ديازپام (Valium)
‏لورازپام (Ativan)
كار برد و موارد درمانى: براى درمان انقباض و گرفتگى عضلانى به كار مى رود ( كه معمولاً با درد شديد همراه مى باشد)، نيز از ميزان اضطراب مى كاهد.
عوارض جانبى: رخوت و سستى، بى اختيارى ادرارى ، از عوارض جانبى اين داروها ( ضد اضطراب) مى باشند.
 

دسته چهارم: داروهاى محرك وآمفتامين ها:

‏كافئين
‏دكسترو آمفتامين (Dexedrine)
متيل فنيدات (ريتالين) (Ritalin)
‏مودافِنيل (provigil)
كاربرد و موارد درمانى: تاثير ضد درد داروهاى مخدر مسكن را افزايش داده و از ميزان سستى و رخوت مى كاهند.
عوارض جانبى: تحريك پذيرى، كاهش اشتها، و طپش قلب، از عوارض جانبى اين داروها ( محرك و امفتامين ها) مى باشند.
 

دسته پنجم: داروهاى ضد تشنّج:

‏كاربامازِپين (Tegertol)
‏كلونازپام (Klonopin)
‏گاباپنتين (Neurontin)
‏پرگابالين (Lyrica)
كاربرد و موارد درمانى: براى كنترل گزگز، مورمور، يا گُر گرفتگى از درد عصبى ايجاد شده بر اثر سرطان، يا معالجه سرطان.
عوارض جانبى: مشكلات كبدى، كم شدن شمارش و تعداد گلبول هاى قرمز و سفيد خون، و بعضى از آن ها ايجاد خواب آلودگى و رخوت مى نمايند. اين ها، عوارض جانبى مصرف داروهاى ضد تشنّج مى باشند.
 

دسته ششم: داروهاى استروييدى:

‏ دگزامتازون (Decadron)
‏پردنيزون (Prednisone)
كاربرد و موارد درمانى: براى تخفيف و تسلّى دردهاى استخوانى، درد هاى با منشا نخاع (ستون مهره ها) ويا تومور هاى مغزى و دردهاى التهابى.
عوارض جانبى: افزايش اشتها و تشنگى، تجمع مايعات در بدن، افزايش قند خون، تحريكات معده، پريشانى، تغييرات رفتارى، و دشوارى درخواب رفتن و بد خوابى، از عوارض جانبى داروهاى استروييدى مى باشند.

 


منبع: American Cancer Society 2107

مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی

بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی


    
درمان عوارض سرطان

««اطلاعات درمانی ارایه شده توسط ما، جایگزین طبابت پزشک و تیم درمان شما نیست. هدف ما کمک به شما و خانواده شما است تا درباره درمان عوارض سرطان اطلاعات صحیحی داشته باشید و بدانید در برخورد با این عوارض در منزل چه کار باید کرد. برخی از عوارض ذکر شده نادر است و عوارض شایع نیز در تمام بیماران رخ نمی دهند. قویا توصیه می کنیم در صورت بروز هر گونه علایم غیر عادی به تیم درمان اطلاع دهید.»»