درمان متاستاز به مننژ
Treatment of Meningeal Metastasis
مقدمه:
بعضی سرطان ها می توانند به مننژ (پرده پوشاننده مغز و نخاع) متاستاز دهند که این امر گسترش لپتومننژ یا مننژیت کارسینوماتوز یا مننژیت لنفوماتوز نام دارد. این امر منجر به ضعف دست و پاها، تکلم ناواضح، اشکال در بلع، اختلال بینایی و ضعف عضلات صورت می شود. گسترش سرطان به مننژ از روی علایم بالینی شناخته می شود و گاهی حتی در تصاویر امآرآی نیز قابل رویت نیست. پزشک باید برای تشخیص این موارد مایع مغزی نخاعی را کشیده و از جهت حضور سلول های سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی نماید.
اکثر داروهای شیمی درمانی که از راه خون تجویز می شود و قادر به نفوذ به مایع مغزی نخاعی مننژ و نخاع نیستند. دقیقا به همین دلیل است که رایج ترین درمان گسترش سرطان به لپتومننژ تزریق داروی شیمی درمانی به داخل مایع مغزی نخاعی است که به ان شیمی درمانی اینتراتکال می گویند. این کار می تواند حین گرفتن نمونه مایع مغزی نخاعی یا از طریق دستگاهی بنام امایا omaya انجام شود. مخزن امایا دستگاهی است گنبدی شکل که به یک کاتتر (لوله) وصل است. بخش گنبدی زیر پوست جمجمه قرار می گیرد و کاتتر از طریق سوراخی در جمجمه به داخل حفره ای در مغز مثل بطن مغزی هدایت می شود. شیمی درمانی اینتراتکال از طریق سوزنی که از پوست به داخل بخش گنبدی هدایت می شود انجام می گیرد. دارو از کاتتر به مایع مغزی نخاعی و سپس به داخل بطن مغز راه می یابد. مایع مغزی نخاعی در بطن چرخیده و از راه بطن های دیگر به اطراف مغز و نخاع می رود. مخزن امایا می تواند تحت شیمی درمانی اینتراتکال قرار گیرد. بدون اینکه نیاز به تکرار سوراخ کردن از راه کمر (LP) باشد.
منبع: کتاب "سرطان آغاز یا پایان 1394" برگرفته از American Cancer Society 2015
بازنویسی: لیلا دستغیب، کارشناس ارشد توانبخشی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی