مقدمه سرطان سینه
Introduction to Breast Cancer
قبل از بحث درباره سرطان سینه، مهم است که با آناتومی سینه آشنا شوید. سینه طبیعی شامل غدد تولید شیر است که توسط مجاری باریکی به سطح پوست در نوک سینه متصل میشود. غدد و مجاری توسط بافت پیوندی ساخته شده از مواد چربی و فیبردار محافظت می شوند. این آناتومی سینه در زیرپوست و در بالای عضلات قفسه سینه قرار میگیرد.
همانند سایر انواع سرطان، سلولها بدون کنترل، تکثیر می شوند و سرطان سینه را تشکیل می دهند. این سلولها ممکنست به مکانهایی دیگر در بدن منتقل شوند که معمولاً در حالت طبیعی آنجا یافت نمیشوند. وقتی چنین اتفاقی در بدن میافتد، متاستاز نامیده میشود.
بیشتر سرطان های سینه در سلولهای اپی تلیال پوشاننده مجاری (سرطان داکتال) یا غدد شیر (سرطان لوبولار) ایجاد می شوند. حتی اگر این سرطان در آغاز پس از آنکه سلولها به مناطق دیگر بدن پخش شدهاند شناسایی شود هنوز هم به عنوان سرطان سینه نامیده و درمان می شود. در این موارد، سرطان به عنوان سرطان متاستاتیک یا پیشرفته سینه نامیده میشود.
سرطان سینه معمولاً با تشکیل یک تومور کوچک و محدود همراه یا بدون رسوبات کلسیم (میکروکلسیفیکاسیون) شروع می شود و سپس از طریق کانالهای داخل سینه به غدد لنفاوی یا از طریق جریان خون به سایر اندامها گسترش مییابد.
تومور ممکنست رشد کند و به بافت اطراف سینه مانند پوست یا دیواره قفسه سینه حمله کند. برخی انواع سرطان سالها طول میکشد تا به خارج از سینه گسترش یابند درحالیکه برخی دیگر بسرعت رشد میکنند و گسترش مییابند. برخی تودهها خوشخیم هستند (سرطانی نیستند) اما بعضی بدخیم اند. تنها راه مطمئن برای تشخیص بین توده خوشخیم و سرطان، این است که نمونه بافت را زیر میکروسکوپ بررسی کنیم.
دلیل این سرطان نامشخص است ولی به دلیل نادر بودن این سرطان در مردان ازنظر اتیولوژی مشخص میشود که دلیل آن میتواند هورمونهای زنانگی باشد.
مردان هم میتوانند دچار سرطان سینه شوند اما تنها یک درصد از همه موارد سرطان سینه را تشکیل میدهند. در میان زنان، سرطان سینه شایعترین سرطان و دومین علت مرگ ومیر ناشی از سرطان بعد از سرطان ریه است.
اگر هشت زن تا 85 سالگی زندگی کنند، پیشبینی میشود که یکی از آنها در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا شود. دوسوم زنان مبتلا به سرطان سینه بیش از 50 سال دارند و بقیه بیشتر بین 39 تا 49 سال هستند.
خوشبختانه، اگر سرطان سینه در اوایل بیماری تشخیص داده شود، بسیار قابل درمان است. معمولاً قبل از گسترش سرطان، تومورهای موضعی با موفقیت درمان میشوند و از هر 10 زن مبتلا به سرطان پستان، 9 مورد، حداقل پنج سال دیگر زندگی میکند. بااین وجود، عود مجدد سرطان سینه شایع است.
هنگامی که سرطان شروع به گسترش میکند، درمان دشوار میشود، گرچه درمان اغلب میتواند سالها سرطان را کنترل کند. روشهای غربالگری بهبودیافته و گزینههای درمان نشان میدهد که حدود 8 زن از 10 زن مبتلابه سرطان سینه حداقل 10 سال پس از تشخیص اولیه زنده خواهند ماند.
انواع سرطان سینه
Breast Cancer Types
سرطان سینه انواع خیلی زیادی دارد. شایعترین نوع آن کارسینوم مجرایی این سایتو DCIS، کارسینوم مجرایی (داکتال) تهاجمی و کارسینوم لوبولار تهاجمی است.
انواع سرطان سینه با سلولهای خاصی که در نمونه سرطان سینه دیده می شوند تعیین می شود. اغلب سرطان های سینه کارسینوما ها هستند. کارسینوما ها تومورهایی هستند که در سلول های پوششی پوشاننده اعضا و بافت های سراسر بدن ظهور می کنند. گاهی برای توصیف از واژه های اختصاصی تر نیز استفاده می شود مثلا آدنوکارسینوما (آدنو: غده) یعنی سرطان از سلول هایی شروع شده که بافت غددی پستان را می سازند. آدنوکارسینوم پستان از مجاری (مجاری شیری) یا لوبول ها (غدد تولید کننده شیر) شروع می شود.
انواع دیگر و کمتر شایع سرطان سینه نیز وجود دارد مانند سارکوماها، فیلودس، بیماری پاژه و آنژیوسارکوما که از عضله، چربی یا بافت پیوندی بر می خیزند.
گاهی یک تومور منفرد سینه می تواند ترکیبی از انواع مختلف باشد. در برخی از انواع نادر سرطان سینه سلولهای سرطانی ممکنست اصلا تشکیل توده ندهند.
زمانیکه برای تعیین نوع سرطان سینه بیوپسی انجام می شود پاتولوژیست همچنین چک می کند ببیند آیا سرطان به بافت های اطراف کشیده شده است یا نه. از واژه های زیر برای توصیف میزان این انتشار استفاده می شود:
- درجا (این سایتو In situ): سرطان سینه گسترش نیافته
- تهاجمیInvasive یا منتشرInfiltrative : سلولهای سرطانی به بافتهای سینه هم جوار نیز انتشار یافته است.
انواع شایع سرطان سینه:
شایعترین انواع سرطان سینه کارسینوما ها هستند و بر اساس اینکه تا کجا پخش شده باشند نام گذاری می شوند.
- سرطانهای درجا (این سایتو):
کارسینوم مجرایی درجا (DCIS) یا کارسینوم داکتال این سایتو: یک سرطان سینه غیر تهاجمی است.
کارسینوم لوبولار درجا (LCIS) یا کارسینوم لوبولار این سایتو: این تغییرات سینه سرطان به حساب نمی آید اگر چه نام گذاری آن گیج کننده است. در LCIS سلول هایی که شبیه سلول های سرطانی هستند در غدد ترشح کننده شیر رشد می کنند اما از دیواره لوبول ها فراتر نمی روند.
- سرطان سینه تهاجمی (Invasive یا اینفیلتراتیو):
سرطان های سینه ایکه به بافتهای سینه اطراف نیز کشیده شده اند بعنوان سرطان سینه تهاجمی شناخته می شوند. سرطان سینه تهاجمی انواع مختلفی دارد اما شایع ترین نوع آن کارسینوم تهاجمی داکتال (مجرایی) و کارسینوم تهاجمی لوبولار است.
انواع کمتر شایع سرطان سینه:
-
سرطان سینه التهابی (Inflammatory Breast Cancer):
1-5% تمام سرطان های سینه راتشکیل می دهد.
1-3% تمام سرطان های سینه راتشکیل می دهد. بیماری پاژه نوک سینه از درون مجاری سینه شروع می شود و به پوست نوک پستان و سپس لکه قهوه ای رنگ اطراف نوک پستان انتشار می یابد.
نادر است. برخلاف کارسینوماها که از مجاری یا لوبول ها شروع می شود از بافت همبند (استروما) سینه بر می خیزد. اغلب خوش خیم هستند اما انواع دیگری وجود دارد که بدخیم هستند.
سارکوماهای سینه نادرند و 1% از کل سرطان های سینه را تشکیل می دهند. آنژیوسارکوما از سلولهای پوشاننده رگهای خونی یا رگهای لنفاوی شروع می شود. این نوع از سرطان می تواند بافت سینه یا پوست روی آنرا نیز درگیر کند و برخی انواع آن ممکنست با پرتودرمانی قبلی به ان ناحیه در ارتباط باشد.
سرطان سینه بر اساس اینکه 2 گیرنده هورمونی استروژنی و پروژسترونی وجود دارد یا نه و اینکه پروتئین HER2 بر سطح سلولهای سرطانی وجود دارد یا نه، به چهار گروه سه گانه منفی، سه گانه مثبت، گیرنده هورمونی مثبت و HER2 مثبت تقسیم می شوند. "بیشتر بدانید"
سرطان سینه سه گانه منفی Triple Negative:
یعنی گیرنده های هورمونی ER, PR و HER2 هر سه منفی هستند. این سرطان ها در خانم های جوانتر شایعترند. سرطان سینه سه گانه منفی سریعتر رشد می کند و منتشر می شود. چون سلول های سرطانی گیرنده هورمونی ندارند هورمون درمانی در درمان این موارد موثر نیست. چون خیلی HER2 ندارد داروهای هدف گیرنده HER2 نیز کمک کننده نیستند اما شیمی درمانی هنوز مفید است. "بیشتر بدانید"
سرطان سینه سه گانه مثبت Triple Positive:
این ها HER2, ER, PR مثبت هستند. درمان اینها هم با هورمون درمانی و هم با داروهای هدف گیرندهHER2 است. "بیشتر بدانید"
منبع: WebMD 2017
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی