موسسه سنین CNIN Institute

چاقی و ریسک سرطان

Obesity & Cancer Risk


 

مقدمه:

حدود 2 نفر از هر 3 نفر آمریکایی اضافه‌ وزن دارند یا چاق هستند و بسیاری از آمریکایی‌ها نیز فعالیت فیزیکی کمی دارند. چاقی خطر ابتلا به انواع سرطان را افزایش می‌دهد. همچنین چاقی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش می‌دهد و باعث مرگ در سنین پایین می­ شود. مشخص نیست چطور چربی بیش‌ ازحد، مصرف کالری زیاد و عدم فعالیت فیزیکی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. اما در اینکه عوامل ذکرشده با افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان ارتباط داشته و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد می کنند شکی وجود ندارد.

سازمان تحقیقات جهانی سرطان تخمین می‌زند که حدود 20 درصد از همه سرطان‌های تشخیص داده‌ شده در ایالات‌ متحده مربوط به چربی بدن، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف الکل و تغذیه نامناسب هستند و همه این عوامل قابل‌ پیشگیری هستند.

 

چاقى چيست؟

به شرايطى كه در آن فردى، توده اى ناسالم (بيمارگونه) از بافت چربى را در مكان خاصی از بدن، يا در تمامى نقاط بدن داشته باشد، چاقى مي گويند.
براى اندازه گيرى چاقى، محققين معمولاً از مقياسى بنام (BMI (body mass index، يا شاخص توده بدنى، استفاده مى کنند. BMI عبارتست از: تقسيم وزن فرد بر اساس كيلوگرم به مجذور طول قد، بر اساس متر (Kg/m2)، اين شاخص دقيق تر از مقياس بر اساس فقط قد فرد مى باشد، و براى اغلب مردم نشانه بسيار خوبى (اگر چه غير مستقيم) از ميزان چاقى است.
مقياس هاى ديگرى هم وجود دارند، مانند نسبت دور كمر به باسن كه در آن اندازه دور كمر، تقسيم بر اندازه دور باسن مى گردد و معمولاً همراه با BMI به كار گرفته مى شود.
 
شاخص BMI، به قرار زير در جه بندى شده است:
  • لاغرى زياد و كمبود وزن: كمتر از   ١٨/٥
  • عادى و سالم: بين ١٨/٥ الى ٢٤/٩ 
  • اضافه وزن: بين ٢٥ الى ٢٩/٩
  • چاقى: بين ٣٠ الى ٣٩/٩
  • چاقى مفرط و شديد: بيش از ٤٠
مثلاً فردى با وزن ٨٠ كيلوگرم و قد ١٧٠ سانتى متر (١/٧متر)، BMI براى وى به قرار زير محاسبه مى گردد:
مجذور قد: ٢/٨٩ = ١/٧*١/٧ در نتيجه ميزان BMI، ٢٧/٧ = ٢/٨٩ تقسيم بر ٨٠، محاسبه شده، كه ٢٧/٧ در محدوده اضافه وزن محسوب مى گردد.
 
براى جوانان و افراد زير ٢٠ سال، ميزان اضافه وزن يا چاقى بر اساس مقياس  به مركز كنترل و پيشگيرى از بيمارى ها، (CDC) به سايت زير مراجعه نماييد :

Http://www.Cdc.gov/growtchart/clinical _ chart.htm

ميزان BMI بر اساس جنس وسن، بين صدک ٨٥ تا ٩٥، اضافه وزن مى باشد.

ميزان BMI بر اساس جنس و سن ، بالاى صدک  ٩٥، چاقى مى باشد.

 
در سايت اينترنتى زير:

http://nccd.cdc.gov/dnpabmi/ calculator.aspx نيز، CDC يك مقياس محاسبه توده بدنى براى بچه ها و نوجوانان دارد.

آنهايى كه چاق هستند يا اضافه وزن دارند در مقياسه با افراد با وزن نرمال، از ريسك بالاتر ابتلا به بيمارى هايى چون: قند (ديابت)، فشار خون، بيمارى هاى قلبى عروقى، سكته مغزى و بعضى سرطان ها، بر خوردارند. در افراد با چاقى مفرط، نسبت مرگ ومير به علت بيمارى هاى قلبى، ديابت و سرطان، به شدّت بالا مى باشد. (برای آگاهی بیشتر بخش "پیشگیری از سرطان: کنترل وزن" در وبسایت سنین را ببینید).

 

ارتباط چاقى با سرطان:

تقريباً تمامى مدارك و شواهدى كه سرطان را با چاقى مرتبط مى نمايد، از يك مطالعه گسترده از نوع Cohort كه نوعى "مطالعه مبتنی بر شواهد" است، بدست مى آيد. به دشوارى مى توان اطلاعات بدست آمده از مطالعات مبتنی بر شواهد، را تفسير نمود و گفت كه بى شك چاقى زمینه ساز سرطان است. زیرا ممكنست افراد چاق در ديگر زمينه ها (جدا ازميزان چربى بدن) نیز با افراد لاغر تفاوت هاى زيادى داشته باشند، و اين تفاوت ها موجب ريسك ابتلا به سرطان شود. به هر حال، علیرغم اين محدوديت ها، مداركى دال بر ارتباط ميزان بالاى توده چربى بدن با افزايش ريسك ابتلا به تعدادى از سرطان ها وجود دارد.

 

اضافه‌ وزن یا چاقی واضحا با افزایش خطر ابتلا به سرطان های زیر مرتبط است:

  • پستان (در دوران یائسگی)
  • روده بزرگ (کولون) و راست‌ روده (رکتوم)
  • مقعد
  • اندومتر (آستر رحم)
  • مری
  • کلیه
  • پانکراس

 

احتمالاً اضافه‌ وزن یا چاقی خطر ابتلا به سرطان‌های زیر را نیز افزایش می‌دهد:

  • کیسه صفرا
  • کبد
  • لنفوم غیر هوچکین
  • مولتیپل میلوما
  • گردن رحم
  • تخمدان
  • اشکال تهاجمی سرطان پروستات

بخاطر تاثیر چاقی بر ساير مشکلات سلامتی نیز بايد افراد تشويق به كاهش وزن شوند زیرا تاثير شگرفى بر كاهش ابتلا به ديگر بيماريهاى حاد، دارد. "بیشتر بدانید."

 

اضافه وزن موجب افزايش ريسك ابتلا به سرطان مجدد می شود:

مدارك روز افزون دلالت بر اين دارند كه چاقى يا اضافه وزن، بر ريسك بازگشت سرطان افزوده، و شانس ادامه حيات (بعد از درمان، در بعضى از سرطان ها) را كم مى نمايند.

افزايش وزن بدن با افزايش نرخ مرگ و مير بعلت سرطان ارتباط مستقیم دارد. به خاطر ساير منافع كاستن از وزن، بايد افراد را تشويق نمود كه به يك وزن متعادل و سلامت بخش برسند و آنرا نگه دارند. اجتناب از افزايش وزن بزرگسالى، نه تنها موجب پيشگيرى از سرطان مى شود، بلكه ريسك ابتلا به ساير بيمارى ها نيز كم مى شود.

 

چاقى، چگونه بر "زنده ماندن از سرطان" تاثير مى گذارد؟

آمار و مداركى در دست است كه نشان دهنده ميزان زنده ماندن افراد چاق مبتلا به سرطان پستان، پروستات، روده بزرگ است. تحقيقات مشخص نموده كه چاقى، جنبه هاى زيادى از حیات پس از ابتلا به سرطان، وخيم تر مى سازد، مثلاً: كيفيّت زندگى، پيش آگهى عود مجدد سرطان، طول زندگى و رشد و توسعه تومور سرطانى.

مثلاً، چاقى، ارتباطى با افزايش ريسك پديدارى لنف ادم، كه بر اثر معالجه سرطان پستان ديده مى شود را، افزايش مى دهد، يا بى اختيارى ادرار را، در كسانى كه بر اثر سرطان پروستات، غده پروستات آن ها بر داشته شده است را، افزايش مى دهد.

در مطالعه بزرگى در ميان كسانى كه (بيشتر مردان)، در مراحل دوم و يا سوم سرطان راست روده بوده اند، و نيز چاق بوده اند، عود مجدد بيشترى پس از معالجه، ديده شده است. مرگ و مير در افراد بسيار چاق، بر اثر مالتیپل میلوما (نوعی سرطان مغز استخوان) بسيار بيشتر از افراد با وزن عادى مى باشد. چندين مطالعه كلينيكى تصادفی سازی شده، در ميان زنده ماندگان از سرطان پستان با موضوع ترغيب به كاستن از وزن (كه منجر به كاهش وزن يا بهتر شدن علامت هاى زيستى شده)، انجام شده و نشان از ارتباط بين چاقى و پيش آگهى سرطان دارد، هر چند كه اثبات چندانى براى اين موضوع كه كاستن از وزن، چشم انداز بیمار يا عود مجدد را بهبود مى بخشد، در دست نیست. "بیشتر بدانید".

 

منبع: American Cancer Society 2017
مترجم: نادر قطمیری، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سیدسعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی

ریسک فاکتورهای سرطان

سرطان در اثر تغییرات ژنتیکی ایجاد می شود. این تغییرات منجربه رشد کنترل نشده سلول ها می شود. اغلب این تغییرات ژنتیکی غیر خانوادگی (تک گیر) است نه ارثی و خانوادگی. عامل بروز این تغییرات ژنتیکی فاکتورهای محیطی است. فاکتور محیطی یعنی هر عامل خارج از بدن انسان که بر بدن انسان تاثیر می گذارد که شامل فاکتورهای فیزیکی (آلودگی هوا، نور خورشید، ...) و شیوه زندگی (بی تحرکی، ...) و رفتارهای ما (تغذیه، ...) می شود. به دلیل ابهامات مطالعات علت شناسی، سرطانزایی اغلب فاکتورهای محیطی مورد تردید است.