درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک NSCLC:
چه پزشکانی "سرطان ریه غیر سلول کوچک NSCLC" را درمان می کنند؟
بسته به مرحله سرطان ريه (گستردگى، حجم، مكان و شدت)، ممكنست چندين پزشك متخصص با هماهنگى يكديگر، در يك تیم درمانى، به تصميم گيرى براى انتخاب گزينه هاى درمانى مشغول باشند. مثلاً:
- فوق تخصص جراحی قفسه سینه: پزشک فوق تخصص درمان تومورهای ریه و قفسه سینه با جراحی.
- فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی: پزشک فوق تخصص درمان سرطان با داروهای شیمی درمانی، تارگت تراپی و ایمونوتراپی و پیوند مغز استخوان که کل برنامه درمان سرطان را طرح ریزی می کند.
- فوق تخصص ریه: پزشک فوق تخصص تشخیص بیماریهای ریه و درمان آن بیماریها با دارو و برونکوسکوپی.
- متخصص رادیوتراپی آنکولوژی: پزشک متخصص درمان سرطان با پرتودرمانی.
ممکنست شما سایر تخصص ها را نیز در تیم درمان سرطان خود ببینید، مانند: پزشک دستیار، پرستار، فیزیوتراپیست ریه، متخصص تغذیه، روانشناس، مددکار اجتماعی و ... .
درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک (NSCLC) بر اساس مرحله بیماری:
گزینه های درمان سرطان ریه NSCLC اساسا بر پایه مرحله (میزان گسترش) سرطان تعیین می شود اما سایر فاکتورها مانند سلامت کلی بیمار، عملکرد ریه و خصوصیات خاص سرطان هم مهم هستند.
اگر سیگار می کشید یکی از مهمترین چیزهایی که باید برای آماده سازی درمان انجام دهید تلاش برای قطع آن است.
مطالعات نشان داده است بیمارانی که سیگار را پس از تشخیص سرطان ریه قطع کرده اندف نسبت به انهاییکه قطع نکرده اند نتایج بهتری دارند.
درمان سرطان مخفی ریه NSCLC:
برای این سرطان ها سلول های بدخیم در سیتولوژی خلط دیده می شوند اما هیچ تومور واضحی در برونکوسکوپی یا تصویربرداری دیده نمی شود. این ها معمولا سرطان مراحل اولیه هستند. برونکوسکوپی و احتمالا سایر تست ها معمولا هر چند ماه تکرار می شود تا دنبال تومور بگردد. اگر توموری یافت شود. اگر توموری یافت شود درمان بستگی خواهد داشت به مرحله بیماری.
-
درمان مرحله 0 سرطان ریه NSCLC:
چون مرحله 0 محدود به پوشش راههای هوایی است و به عمق بافت ریه یا سایر نواحی تهاجم نداده است، معمولا با جراحی تنها قابل شفا است. هیچ شیمی درمانی یا پرتودرمانی لازم نیست. اگر شما به حد کافی سالم هستید بهتر است سگمنتکتومی یا خارج سازی مثلثی (گوه ای) (خارج سازی بخشی از لوب ریه) شوید. سرطان های برخی از مکان ها (محل دوشاخه شدن راه هوایی به برونش اصلی چپ و راست) ممکنست با خارج سازی sleeve درمان شود، اما در برخی موارد ممکنست خارج سازی کامل بدون خارج سازی یک لوب ریه (لوبکتومی) یا حتی کل یک ریه (پنومونکتومی) دشوار باشد. در برخی موارد درمانی مانند PDT فتودینامیک تراپی، لیزر درمانی یا براکی تراپی (پرتودرمانی از داخل بدن) گزینه های جایگزین جراحی برای مرحله 0 هستند. اگر حقیقتا سرطان شما در مرحله 0 است این درمان ها باید منجر به شفای شما شوند.
-
درمان مرحله I سرطان ریه NSCLC:
در مرحله I ، ممکنست جراحی تنها درمان مورد نیاز باشد. این ممکنست با خارج سازی لوب ریه دارای تومور (لوبکتومی) یا خارج سازی بخش کوچکتری از ریه (رزکشن sleeve، سگمنتکتومی (خارج سازی قسمتی از یک لوب)، یا خارج سازی مثلثی (گوه ای: بخشی از یک سگمنت) ) انجام شود. حداقل برخی از غدد لنفاوی درون ریه و در فضای بین ریه ها نیز خارج می شود و برای سلول های سرطانی بررسی می شود.
عموما سگمنتکتومی یا خارج سازی مثلثی تنها، برای درمان سرطان های مرحله I و برای بیماران با سایر مشکلات پزشکی (که خارج سازی کل لوب خطرناک است) استفاده می شود. هنوز اغلب جراحان معتقدند که بهتر است اگر بیمار می تواند تحمل کند لوبکتومی شود، زیرا بهترین شانس شفا را دارد.
برای سرطان ریه مرحله I، که ریسک عود بالاتری دارد (بر اساس محل، موقعیت، سایر فاکتورها)، شیمی درمانی ادجوانت پس از جراحی ممکنست ریسک عود سرطان را کاهش دهد. اما پزشکان همیشه مطمئن نیستند که چگونه میتوان فهمید که بیمار در این مرحله از شیمی درمانی سود می برد یا نه. ممکنست تستهای جدید آزمایشگاهی که الگوی ژنهای سلول های سرطانی را بررسی می کند، کمک کند.
پس از جراحی، بافت خارج شده از نظر وجود سلول های سرطانی در لبه نمونه جراحی (مارژین مثبت : لبه مثبت) بررسی می شود. لبه مثبت یعنی مقداری سرطان باقی مانده است و ممکنست جراحی دومی انجام شود تا مطمئن شویم که کل سرطان خارج شده است. ممکنست سپس شیمی درمانی نیز انجام شود. ممکنست گزینه دیگر استفاده از پرتودرمانی پس از جراحی باشد.
اگر شما مشکلات سلامت جدی دارید، که مانع از جراحی می شود، ممکنست بعنوان درمان اصلی، نوعی پرتودرمانی بنام SBRT یا نوع دیگری از پرتودرمانی را بگیرید. ابلیشن (سوزاندن) با امواج رادیویی )RFA( ممکنست اگر تومور کوچک و در نواحی بیرونی ریه است گزینه دیگری باشد.
-
درمان مرحله II سرطان ریه NSCLC:
بیماران در مرحله 2 سرطان ریه NSCLC که آنقدر سالم هستند که بتوانند جراحی را تحمل نمایند معمولا با لوبکتومی یا خارج سازی sleeve درمان می شوند. گاهی لازم می شود کل ریه (پنومونکتومی) خارج شود.
هر غده لنفاوی با احتمال درگیری با سرطان نیز خارج می شود. وسعت درگیری غدد لنفاوی و درگیری لبه های بافت خارج شده برای برنامه ریزی گام بعدی درمان فاکتورهای مهمی هستند.
در برخی بیماران ممکنست قبل از جراحی توصیه به شیمی درمانی (اغلب همراه با پرتودرمانی) شود تا تومور کوچک گردد و عمل راحتتر شود.
پس از جراحی، بافت خارج شده برای رویت سلولهای سرطانی در لبه نمونه بررسی می شود (لبه مثبت). لبه مثبت به معنی اینست که مقداری سرطان باقی مانده است و ممکنست جراحی دیگری انجام شود تا هر گونه سرطان باقی مانده خارج گردد.
ممکنست سپس شیمی درمانی انجام شود (شیمی). گزینه دیگر پرتودرمانی، گاهی همراه با شیمی درمانی است.
حتی اگر لبه ها مثبت نباشد، معمولا بعد از جراحی شیمی درمانی توصیه می شود تا هرگونه سلول سرطانی که ممکنست باقی مانده باشد تخریب گردد. مانند مرحله 1 تستهای ازمایشگاهی جدیدتر ممکنست به پزشک برای تعیین بیماری که از درمان ادجوانت سود می برد یا نمی برد کمک نماید.
اگر شما مشکل پزشکی جدی داشته باشید که مانع از جراحی شود، ممکنست شما تنها بعنوان درمان اصلی پرتو درمانی شوید.
-
درمان مرحله IIIA سرطان ریه NSCLC:
درمان مرحله IIIA سرطان ریه NSCLC ممکنست شامل ترکیبی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و/یا جراحی شود. به این دلیل برنامه ریزی درمان مرحله IIIAاغلب نیاز به نظر مدیکال آنکولوژیست، رادیوتراپیست و جراح قفسه سینه دارد. گزینه های درمان شما بستگی دارد به سایز تومور، مکان آن در ریه، غدد لنفاوی ایکه به آن انتشار یافته، سلامت کلی شما و میزان تحمل درمان توسط شما.
برای بیمارانی که می توانند تحمل کنند درمان معمولا با شیمی درمانی شروع می شود، اغلب همراه با پرتودرمانی. اگر جراح فکر می کند هنوز سرطانی باقی مانده ممکنست اگر سلامت بیمار اجازه دهد عمل مجدد انجام دهد. در برخی موارد که جراحی گزینه اول درمان است اغلب شیمی درمانی و احتمالا رادیو تراپی نیز داده می شود (اگر قبلا داده نشده).
بیمارانی که برای جراحی مناسب نیستند اغلب از پرتودرمانی با یا بدون شیمی درمانی استفاده می شود.
-
درمان مرحله IIIB سرطان ریه NSCLC:
مرحله 3 بی به غدد لنفاوی ریه مجاور یا گردن کشیده شده است و ممکنست به ساختمان های مهم قفسه سینه انتشار یافته باشد. این سرطان ها با جراحی قابل خارج سازی کامل نیستند. مانند سایر مراحل سرطان ریه درمان بستگی دارد به سلامت کلی بیمار. اگر شما نسبتا سلامت خوبی دارید ممکنست شیمی درمانی همراه با پرتودرمانی به شما کمک نماید. برخی افراد می توانند حتی با این درمان شفا یابند. بیمارانی که برای تحمل این ترکیب به اندازه کافی سالم نیستند اغلب با پرتودرمانی تنها یا کمتر با شیمی درمانی تنها درمان می شوند.
درمان این سرطانها می تواند سخت باشد، بنابراین شرکت در کارآزمایی بالینی درمان های جدید برای برخی بیماران گزینه خوبی است.
-
درمان مرحله IV سرطان ریه NSCLC:
مرحله 4 سرطان ریه NSCLC زمانتشخیص گسترش یافته است. چون این سرطان ها به مکانهای دوردست گسترش یافته اند، شفای آنها بسیار سخت است. گزینه های درمانی بستگی دارند به مکان انتشار سرطان، تعداد تومورها و سلامت کلی شما.
اگر شما سلامتی خوبی دارید ممکنست درمانی مانند جراحی، شیمی درمانی، تارگت تراپی، ایمونوتراپی و پرتودرمانی به زندگی طولانی تر و کاهش علایم و احساس بهتر کمک نماید اگرچه منجر به شفا نمی شود. ممکنست سایر درمانها مانند فتودینامیک تراپی (PDT) نیز برای کمک به کاهش علایم استفاده شود. در هر مورد باید مطمئن شوید که قبل از شروع درمان هدف از درمان را خوب متوجه شده اید.
-
درمان سرطان ریه با متاستاز به یک مکان:
سرطانی که محدود به ریه هاست و تنها به یک جای دیگر (مانند مغز) انتشار یافته شایع نیست اما گاهی می توان ناحیه انتشار سرطان را با جراحی و/یا پرتودرمانی درمان نمود (حتی با قابلیت شفا) و سپس سرطان ریه را درمان کرد.
مثلا یک تومور منفرد مغز ممکنست با جراحی یا پرتودرمانی استرئوتاکتیک درمان شود و سپس پرتودرمانی به کل مغز داده شود. سپس درمان تومور ریه بر اساس مرحله T و N انجام می شود و ممکنست شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از اینها باشد.
-
درمان سرطان ریه با انتشار وسیع:
برای سرطان های با انتشار وسیع در سراسر بدن، (قبل از شروع هر گونه درمان) ابتدا تومور برای جهش های شایع آزمایش می شود (EGFR, ALK ,ROS1 ,BRAF). اگر یکی از این ژنها در سلول های سرطانی شما جهش یافته باشد احتمالا اولین درمان شما تارگت تراپی خواهد بود:
تومور با تغییرات ژن ALK: کریزوتینیب یا کریتینیب، می تواند اغلب اولین درمان باشد. سایر مهارکننده های ALK مانند آلسیتینیب یا بریگاتینیب می توانند در صورت بی اثر شدن کریزوتینیب یا تحمل نشدن آن بکار رود.
تومورهای با تغییرات ژن EGFR: داروهای ضد EGFR مانند ارلوتینیب، جفیتینیب یا آفاتینیب ممکنست خط اول استفاده شوند.
تومورهای با تغییرات ژن ROS1: ممکنست مهارکننده ALK مانند کریزوتینیب استفاده شود.
تومورهای با تغییرات ژن BRAF: ممکنست ترکیبی از داروهای تارگت تراپی مانند دابرافنیب و ترامتینیب استفاده شوند.
ممکنست همچنین سلول های توموری برای پروتیین PD-L1 نیز چک شوند. تومورهای دارای سطح بالای PD-L1 به احتمال بالاتری به ایمونوتراپی های خاص (پمبرولیزوماب) جواب می دهند و ممکنست بعنوان درمان خط اول استفاده شود.
برای اغلب سرطان های منتشر شده، معمولا تا وقتیکه بیمار سلامت قابل قبولی دارد شیمی درمانی بخشی از درمان اصلی است. ممکنست گاهی همراه با سایر دارو ها استفاده شود:
ممکنست داروی ایمونوتراپی پمبرولیزوماب در افرادیکه سرطان سلول سنگفرشی SCC ندارند همراه با شیمی درمانی استفاده شود.
برای افرادیکه در خطر بالای خونریزی نیستند (SCC نیستند و سرفه خونی نداشته اند) ممکنست داروی تارگت تراپی بیواسیزوماب (اوستین) با شیمی درمانی داده شود. هنوز ممکنست به برخی افراد با سرطان سلول سنگفرشی SCC که نزدیک عروق خونی بزرگ مرکز قفسه سینه نیست بیواسیزوماب داده شود. اگر بیواسیزوماب داده شد اغلب پس از پایان شیمی درمانی نیز ادامه می یابد.
یک گزینه برای SCC دریافت شیمی درمانی همراه با تارگت تراپی نسیتوموماب است.
اگر سرطان موجب تجمع مایع درون فضای اطراف ریه ها شده باشد (افیوژن پلورای بدخیم)، ممکنست مایع خارج شود. اگر مجددا برگشت، گزینه ها شامل پلورودز (شیمی درمانی پرده جنب) یا کارگذاری کاتتر قفسه سینه (از راه پوست) برای خروج آزاد مایع، می شود.
مانند سایر مراحل درمان سرطان ریه مرحله 4 بستگی دارد به سلامت عمومی بیمار. مثلا ممکنست برخی افراد که سلامت خوبی ندارند بجای 2 دارو تنها یک دارو بگیرند. برای افرادیکه نمی توانند شیمی درمانی شوند، معمولا پرتودرمانی درمان انتخابی است. درمان های موضعی مانند لیزر و PDT یا کارگذاری استنت ممکنست برای کاهش علایم تومورهای ریه بکار روند.
چون غیر محتمل است که درمان موجب شفای این سرطان ها شود، ممکنست شرکت در یک کارآزمایی بالینی برای امتحان درمان های جدید گزینه خوبی باشد.
درمان پیشرفت یا عود سرطان ریه پس از درمان:
اگر حین درمان سرطان به رشد خود ادامه دهد(پیشرفت) یا برگردد (عود) درمان بیشتر بستگی دارد به موقعیت و وسعت سرطان، اینکه چه درمانی استفاده شده است و به سلامت کلی فرد و تقاضای درمان های بیشتر وی بستگی دارد. مهم است هدف از هر درمان اضافه تر (آیا هدف شفای سرطان است یا پیشگیری از رشد ان یا کمک به کاهش علایم) و نیز احتمال فواید و عوارض تفهیم شود.
اگر سرطان حین درمان اولیه با پرتودرمانی، به رشد خود ادامه دهد ممکنست شیمی درمانی امتحان شود. اگر سرطان حین شیمی درمانی اول به رشد خود ادامه دهد درمان خط دوم اغلب یک داروی شیمی درمانی مانند دوستاکسل، پمترکسد یا تارگت تراپی (ارلوتینیب) یا شیمی درمانی بعلاوه تارگت تراپی (راموسیروماب) است.
اگر درمان خط اول تارگت تراپی بوده و اکنون دیگر اثر نمی کند، ممکنست داروی تارگت تراپی دیگر یا شیمی درمانی ترکیبی امتحان شود. ممکنست برای انواع خاصی از NSCLC درمان با ایمونوتراپی (نیولوماب، پمبرولیزوماب یا اتزولیزوماب) یک گزینه درمان باشد.
گاهی میتوان سرطان های کوچکتر با عود موضعی در ریه را با جراحی یا پرتودرمانی (اگر قبلا استفاده نشده) درمان کرد.
سرطان هایی که در غدد لنفاوی بین ریه ها عود می کنند معمولا با شیمی درمانی و احتمالا پرتودرمانی (اگر قبلا استفاده نشده باشد) درمان می شوند.
برای سرطان های با عود دوردست، اغلب شیمی درمانی، تارگت تراپی و/یا ایمونوتراپی اغلب درمان های انتخابی هستند.
در برخی افراد ممکنست سرطان هیچگاه کامل پاک نشود. ممکنست این افراد به طور منظم شیمی درمانی، پرتودرمانی یا سایر درمان ها را بگیرند تا سرطان تحت کنترل باشد. یاد گرفتن زندگی با سرطانی که از بین نمی رود می تواند سخت و بسیار پر استرس باشد.
"بیشتر بدانید (نقش روانشناسی در سرطان ریه)".
"اگر سوالی دارید، بپرسید."
منبع: American Cancer Society 2018
مترجم: سیدسعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی