درمان مالتیپل میلوما MM:
چه پزشکانی "(MM) مالتیپل میلوما" را درمان می کنند؟
- فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی: پزشک مسوول درمان شما پزشک فوق تخصصی است که سرطان را با داروهای شیمی درمانی، تارگت تراپی و ایمونوتراپی و پیوند مغز استخوان درمان می کند و کل برنامه درمانی شما را طرح ریزی می کند.
ممکنست بسیاری از متخصصین دیگر شامل تخصص های زیر نیز در مراقبت از شما سهیم باشند: پرستار، کمک پرستار، مددکار اجتماعی، روانشناس، متخصص تغذیه، ... .
اگر علایم نداشته باشید، ممکنست پزشک شما تصمیم بگیرد بجای شروع فوری درمان شما را تحت نظر بگیرد.
اگر علامت داشتید، پزشک شما با همکاری شما برنامه ریزی درمان را شروع میکند. این درمان با برطرف نمودن علایم و کمک به تغذیه مناسب، موجب بهبود کیفیت زندگی شما میشود.
افرادیکه پر خطر (ریسک بالا) هستند، ممکنست بخواهند وارد کار آزمایی بالینی یک درمان جدید شوند. تحقیقات برای کشف داروهای موثرتر و ترکیبات دارویی در دست انجام است.
درمان دارویی مالتیپل میلوما:
اینکه چه دارویی برای شما انتخاب شود بستگی دارد به سن شما و میزان تهاجم سرطان شما.
داروهای شیمی درمانی اغلب بصورت ترکیبی استفاده میشوند و عبارتند از:
- بنداموستین
- سیکلوفسفامید (سایتوکسان)
- دوکسوروبیسین (آدریامیسین)
- اتوپوزاید (VP-16)
- دوکسوروبیسین لیپوزومال (داکسیل)
- ملفالان (آلکران)
- وین کریستین
این داروها میتوانند به کمک سایر داروها بیایند. زمانیکه شما دارید شیمی درمانی می شوید. ممکنست پزشک برای کاهش عوارض به شما دگزامتازون یا پردنیزولون بدهد.
این داروها پروتئین ها، ژنها یا بافتها را هدف می گیرند و مانع رشد سرطان می شوند.
- داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی:
موجب تقویت سلولهای ایمنی می شوند تا بتوانند به سلولهای سرطانی حمله کنند. آنها موجب جلوگیری از تشکیل رگهای خونی جدید موجب محرومیت سلولهای میلومایی می شوند:
- لنالیدوماید
- پمالیدوماید
- تالیدوماید
به سیستم ایمنی کمک میکنند تا سلولهای میلومایی را کشف و تخریب نماید. اگر شما علامت نداشته باشید، ممکنست پزشک شما با یکی ازاین داروها درمان را شروع کند تا مانع از رسیدن شما به نقطه ای شود که نیازمند درمانهای بیشتر می شوید. به آن ها ایمونوتراپی نیز می گویند:
فرایند تجزیه پروتئین های اضافه درون سلولها را مهار میکنند. سلولهای میلومایی مقادیر زیادی پروتئین تولید میکنند. زمانیکه این پروتئینها انباشته شدند سلول می میرد:
- بورتزومیب (ولکید)
- کارفیلزومیب
- ایکسازومیب
ژنهای فعال درون سلول ها را هدف می گیرند (مثال: پانوبینوستات). ممکنست اگر شما بورتزومیب یا یک داروی تعدیل کننده سیستم ایمنی را امتحان کرده اید، پزشک شما از این دارو برای شما تجویز نماید.
اینترفرون آلفا: سلولهای مغز استخوان و برخی گلبولهای سفید این ماده شبه هورمونی را رها میکنند. زمانیکه بصورت دارو مصرف می شود موجب کند شدن رشد سلولهای میلومایی می شود. ممکنست اینترفرون برای کمک به پایداری وضعیت خاموش شده بیماری بکار رود.
پیوند مغز استخوان در مالتیپل میلوما:
این درمان برای همه موثر نیست اما اگر پزشک شما فکر می کند شما برای این درمان مناسب هستید، برای شما شروع میشود. با کمک دستگاه برخی از سلولهای بنیادی شما استخراج شده، فریز میشود و سپس ذخیره میگردد. یا ممکنست از سلولهای بنیادی گرفته شده از یک دهنده استفاده شود.
سپس به شما دوز بالای داروهای شیمی درمانی داده می شود، گاهی همراه با پرتودرمانی. این موجب تخریب تقریبا تمام سلولهای مغز استخوان شما (پلاسما سل های بیماریزا و سلولهای نرمال) می شود.
پس از آن سلولهای بنیادی ذخیره شده یا اهدا شده بدرون گردش خون شما تزریق میشود. این سلولهای خاص میتوانند جانشین مغز استخوان تخریب شده شوند و شروع به ساخت خون سالم جدید کنند. ممکنست بازسازی تمام رده های سلولی مغز استخوان چند هفته زمان ببرد.
پیوند مغز استخوان اغلب به شما کمک میکند طول عمر بیشتری داشته باشید، اما منجر به شفای بیماری نمی شود و میتواند منجر به عوارض جدی شود. مثلا میتواند موجب ابتلا به عفونت ها شود. (برای آگاهی بیشتر بخش "پیوند مغز استخوان" در وبسایت سنین را ببینید).
درمان علایم استخوانی مالتیپل میلوما:
ممکنست اگر مولتیپل میلوما موجب آسیب دردناک استخوانی شود پزشک شما سایر درمان ها را پیشنهاد دهد.
بیسفوسفونات ها: این داروها فرایند تجزیه و شکستگی استخوان را آهسته می کنند. بصورت قرص یا تزریق وریدی تجویز میشوند.
زمانیکه از این داروها استفاده می کنید بهداشت دهان را با مسواک زدن و کشیدن نخ دندان رعایت نمایید. عارضه نادری است اما میتوانند موجب آسیب زدن به استخوان فک شما شوند. کار روی دندان این احتمال را بیشتر میکند.
پرتودرمانی:
پزشک یک پرتو را از ماشین پرتو درمانی به سمت استخوان یا سایر قسمتهای درگیر بدن می تاباند. اشعه پلاسما سل ها را می کشد و موجب کاهش درد شما و تقویت استخوان های ضعیف شده می شود.
مراقب خودتان باشید:
- رژیم غذایی سالم داشته باشید: یک متخصص تغذیه میتواند به شما کمک نماید تا غذاهای صحیحی را انتخاب نمایید، بخصوص اگر بدلیل نوع درمانتان با غذاهای مشخصی مشکل پیدا کرده اید.
- ورزش کنید: فعال بمانید تا روحیه و انرژی شما بهبود یابد و از استخوانهای شما محافظت شود.
- بحد کافی استراحت نمایید: در طول روز خواب کوتاه یا استراحت هایی داشته باشید تا انرژی شما بر گردد.
- در روزهای خوب کارهایی را انجام دهید که از آنها بیشتر لذت میبرید.
- هرگاه کمک خواستید بگویید: دنبال گروههای حمایتی باشید تا به شما و خانواده تان کمک کنند تا از پس بیماری برآیید.
منبع: WebMD Medical Reference Reviewed by Neha Pathak, MD on July 20, 2017
مترجم: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی