مقدمه سرطان تخمدان

Introduction to Ovary Cancer

سرطان زمانی شروع می‌شود که سلول‌های بدن خارج از کنترل شروع به رشد می‌کنند. سلول‌ها تقریباً در هر عضوی از بدن می‌توانند سرطانی شوند و می‌توانند به مناطق دیگر بدن گسترش پیدا کنند. "بیشتر بدانید"

سرطان تخمدان در تخمدان­ها شروع می‌شود. تخمدان­ها غدد تولید مثلی هستند که تنها در زنان یافت می ­شوند. تخمدان­ها برای تولید مثل تخمک­ها را تولید می‌کنند. تخمک­ها از طریق لوله‌های فالوپی به رحم می‌روند که آنجا تخمک لقاح می‌یابد و به جنین تبدیل می ­شود. تخمدان­ها همچنین منبع اصلی هورمون­های زنانه استروژن و پروژسترون هستند. در هر طرف رحم­ها در لگن­ها یک تخمدان وجود دارد.

تخمدان­ها از 3 نوع سلول اصلی تشکیل‌ شده‌اند. هر نوع سلول می‌تواند به یک نوع تومور متفاوت تبدیل شود:

• تومورهای اپیتلیال از سلول‌هایی که سطح بیرونی تخمدان را پوشش می‌دهند شروع می‌شوند. بیشتر تومورهای تخمدان، تومورهای سلول‌های اپیتلیال هستند.

• تومورهای سلولهای زایا سلول‌هایی که تخمک را تولید می‌کنند شروع می‌شود.

• تومورهای استرومال از سلول­های بافت همبندی شروع می‌شوند که تخمدان را نگه می‌دارند و هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند.

بسیاری از این تومورها خوش­ خیم (غیر سرطانی) هستند و هرگز در خارج از تخمدان گسترش نمی‌یابند. تومورهای خوش ­خیم را می‌توان با برداشتن تخمدان یا بخشی از تخمدان که حاوی تومور است درمان کرد.

تومورهای تخمدانی بدخیم (سرطانی) یا کمی بدخیم می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کنند و می­ توانند کشنده باشند. درمان آن‌ها بعداً در این عنوان مورد بحث قرار می‌گیرد.

انواع سرطان تخمدان

Ovary Cancer Types

تومورهای اپیتلیال تخمدان:

• تومورهای خوش ­خیم اپیتلیال تخمدان:

بیشتر تومورهای اپیتلیال تخمدان خوش‌ خیم هستند، گسترش نمی‌یابند و معمولاً منجر به بیماری جدی نمی‌شوند. انواع مختلف تومورهای اپیتلیال خوش­خیم شامل Serous cystadenomas، Mucinous cystadenomas و تومورهای برنر هستند.

• تومورهای تخمدان با قابلیت بدخیمی پایین (LMP):

هنگامیکه در زیر میکروسکوپ دیده می شود، برخی از تومورهای اپیتلیال تخمدان واضحا سرطانی نیستند؛ این تومورها با قابلیت بدخیمی پایین (LMP) نامیده می‌شوند. آن‌ها همچنین بعنوان سرطان تخمدان اپیتلیال مرزی شناخته می‌شوند. این­ها با سرطان­های معمول تخمدان متفاوت هستند؛ زیرا به داخل بافت همبندی تخمدان (استرومای تخمدان) رشد نمی‌کنند.

به همین ترتیب، اگر در خارج از تخمدان در درون حفره شکم گسترش یابد، ممکنست بر روی پوشش داخلی شکم رشد کند اما اغلب به داخل آن نفوذ نمی‌کند.

تومورهای LMP نسبت به سرطان‌های معمول تخمدان زنان جوان‌تر را بیشتر تحت تأثیر قرار می­دهند. این تومورها به‌ آرامی رشد می‌کنند و نسبت به اکثر سرطان­های تخمدان کمتر تهدیدکننده زندگی هستند. تومورهای LMP می‌توانند کشنده باشند اما این شایع نیست.

• تومور بدخیم اپیتلیال تخمدان:

تومورهای سرطانی اپیتلیوم کارسینوما نامیده می‌شود. حدود 90 درصد سرطان تخمدان، کارسینوم اپیتلیال تخمدان است. وقتی کسی می‌گوید که سرطان تخمدان دارد، معمولاً به این معنی است که این نوع سرطان را دارد. این سلول‌های تومور دارای ویژگی‌های متعددی هستند (که در زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شوند) و می‌تواند برای طبقه‌ بندی کارسینوم­های اپیتلیال تخمدان به انواع مختلف استفاده شوند. نوع سروز بسیار شایع است، اما انواع دیگر مانند موسینوس، آندومتریوئید و سلول روشن هم وجود دارد.

اگر سلول‌ها شبیه هیچ‌ یک از این 4 زیرمجموعه نباشد تومور نامتمایز نامیده می‌شود. کارسینوم تخمدان اپیتلیالی نامتمایز رشد می‌کند و سریعتر از انواع دیگر گسترش می‌یابد. سرطان‌های تخمدان اپیتلیال به این زیرمجموعه­ ها طبقه‌ بندی می­شوند، اما به آن‌ها نیز مرحله و درجه داده می‌شود.

این طبقه­ بندی­ها بر مبنای اینکه تومور چقدر شبیه بافت طبیعی است آنرا به درجه­ های 1، 2 یا 3 طبقه‌ بندی می­کنند. کارسینوم اپیتلیال تخمدان درجه 1 بیشتر شبیه به بافت نرمال است و پیش‌آگهی (چشم‌انداز) بهتری دارد. کارسینوم های اپیتلیال تخمدان درجه 3 با بافت نرمال خیلی فرق می‌کند و معمولاً چشم‌انداز بدتری دارند، تومورهای درجه 2 ظاهر بین 1 و 3 دارند و حد واسط عمل می‌کنند.

مرحله تومور نشان می دهد که تومور تا چه حد از جایی که در تخمدان آغازشده، گسترش‌ یافته است. سرطان‌های اپیتلیال تخمدان در ابتدا به اندام­ها و لگن گسترش می‌یابد. این ممکن است منجر به ایجاد مایع در حفره شکم (بنام آسیت) شود. همانطور که پیشرفته‌ تر می‌شود، ممکن است به ریه و کبد و یا ندرتا به مغز، استخوان‌ها یا پوست گسترش یابد. مرحله­ بندی با جزییات در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد.

سرطان‌های مشابه سرطان اپیتلیال تخمدان:

• کارسینوم اولیه پریتونیال :Primary peritoneal carcinoma

کارسینوم اولیه پروتنیال (PPC) یک سرطان نادر است که مرتبط با سرطان اپیتلیال تخمدان است. در جراحی، به نظر می‌رسد که همان سرطان اپیتلیال تخمدان باشد که از طریق پرده های شکم گسترش‌ یافته است. در زیر میکروسکوپ، PPC مانند سرطان تخمدان اپیتلیال  است. نام دیگر این سرطان عبارتست از کارسینوم اولیه پروتنیال خارج از تخمدان (EOPPC) و کارسینوم پاپیلاری سطوح سروزی .

به نظر می‌رسد PPC از سلول‌های پرده های لگن­ و شکم شروع می‌شود. این قشر بنام پریتونیوم است. این سلول‌ها بسیار شبیه به سلول‌های روی سطح تخمدان هستند. برخی از کارشناسان معتقدند PPC ممکن است از قشر لوله­ های فالوپ شروع شود.

 PPC تمایل دارد مانند سرطان تخمدان، در طول سطوح لگن و شکم گسترش یابد، بنابراین تشخیص دقیق اینکه سرطان برای اولین بار از کجا آغازشده، دشوار است. این نوع سرطان در زنانی که تخمدان دارند، رخ می‌دهد، اما برای خانم‌هایی که تخمدان­های خود را برای جلوگیری از سرطان تخمدان برداشته‌اند، نگران‌ کننده‌تر است. این سرطان به‌ ندرت در مردان رخ می‌دهد.

علایم PPC شبیه سرطان تخمدان است، درد شکمی یا نفخ شکمی، تهوع، استفراغ، سوءهاضمه و تغییر در عادت‌های روده ازجمله این علائم است. همچنین، ممکنست PPC مانند سرطان تخمدان، سطح خونی نشانگر توموری به نام CA 125 را افزایش دهد.

زنان مبتلا به PPC معمولاً درمان مشابه افراد مبتلا به سرطان تخمدان پیشرفته دارند. این درمان­ها ممکن است شامل عمل جراحی برای برداشتن حداکثر سرطان باشد (فرآیندی بنامdebulking  که در بخش مربوط به جراحی مورد بحث قرارگرفته است)، و به دنبال آن شیمی­ درمانی شبیه سرطان تخمدان داده می‌شود. احتمالاً چشم­ انداز آن شبیه سرطان تخمدان پیشرفته است.

• سرطان لوله فالوپ:

این‌ یک سرطان نادر دیگر است که شبیه به سرطان اپیتلیال تخمدان می باشد. در لوله‌ ای که تخمک را از تخمدان به رحم (لوله‌ فالوپ) حمل می‌کند شروع می ­شود. مثل PPC، سرطان لوله‌ فالوپ و سرطان تخمدان علایم مشابهی دارند. درمان سرطان لوله فالوپ بسیار شبیه سرطان تخمدان است، اما چشم‌انداز (پیش‌آگهی) آن کمی بهتر است.

• تومورهای سلول زایای تخمدان:

سلول‌های زایا معمولاً پیشساز تخمک­ها در زنان و اسپرم در مردان هستند. بیشتر تومورهای سلول‌های زایا تخمدان خوش‌خیم اند، اما برخی از آن‌ها سرطانی هستند و ممکن است تهدید کننده زندگی باشند. کمتر از 2٪ سرطان تخمدان، تومورهای سلول‌های زایا هستند. به‌ طورکلی، آن‌ها چشم‌انداز خوبی دارند. بیش از 9 بیمار از 10 بیمار حداقل 5 سال پس از تشخیص زنده می ­مانند. چندین نوع از تومورهای سلول‌های زایا وجود دارد. شایع‌ ترین تومورهای سلول زایا عبارتند از تراتوم­ها، دیس ژرمینوما، تومورهای سینوسی اندودرمال و کوریوکارسینوما. تومور سلول زایا همچنین می‌تواند ترکیبی از بیش از یک زیرمجموعه باشند.

• :تراتومای تخمدان

تراتومها تومورهای سلول زایایی هستند که در زیر میکروسکوپ، مناطق شبیه هر یک از 3 لایه جنین در حال رشد دارند: اندودرم (لایه درونی)، مزودرم (لایه میانی) و اکتو درم (لایه بیرونی). این تومور سلول‌های زایا دارای شکل خوش­ خیم تراتوم بالغ و شکل سرطانی به نام تراتوم نابالغ است.

• تراتوم بالغ تخمدان:

شایع‌ ترین تومور سلول‌های زایا تخمدان است. این تومور خوش­ خیم است و معمولاً زنان در سن باروری را تحت تأثیر قرار می­دهد. اغلب به نام کیست درموئید نامیده می‌شود، زیرا پوشش آن از بافت مشابه پوست (dermis) ساخته‌ شده است. این تومورها یا کیست‌ها می‌توانند محتوی انواع مختلفی از بافت‌های خوش‌خیم شامل استخوان، مو و دندان باشند. بیمار با درآوردن جراحی کیست درمان می‌شود، اما بعدها یک کیست جدید در تخمدان دیگر ایجاد می‌شود.

• تراتوم نابالغ تخمدان:

نوعی سرطان است که در دختران و زنان جوان کمتر از 18 سال رخ می‌دهد. این سرطان‌های نادر هستند که حاوی سلول‌هایی مانند بافت‌های جنینی از قبیل بافت همبند، مجاری تنفسی و مغز هستند. تومورهایی که نسبتاً بالغ‌ ترند (به نام تراتوم نابالغ درجه 1 نامیده می‌شوند) و در خارج از تخمدان گسترش نیافته‌اند، با درآوردن جراحی تخمدان درمان می‌شوند. هنگامیکه تومورها به فراتر از تخمدان گسترش‌ یافته‌اند و یا بیشتر تومور دارای یک ظاهر بسیار نابالغ است (درجه 2 یا 3 تراتوم نابالغ)، علاوه بر جراحی شیمی‌درمانی نیز توصیه می‌شود.

• :دیس ژرمینوما

این نوع سرطان نادر است، اما رایج‌ ترین سرطان سلول‌های زایای تخمدان است که معمولاً در نوجوانی و دهه سوم زندگی زنان دیده می‌شود. دیس ژرمینوما ها بدخیم در نظر گرفته می‌شوند (سرطانی)، اما اکثر آن‌ها رشد نمی‌کنند، یا بسرعت گسترش نمی‌یابند. هنگامیکه محدود به تخمدان است، در بیش از 75٪ بیماران با درآوردن تخمدان درمان می­ شود و به هیچ‌ درمان بیشتری نیاز ندارد. حتی زمانیکه تومور بطور گسترده‌ منتشر شده است (اگر بعداً دوباره عود کند)، جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌ درمانی در کنترل یا درمان بیماری در 90٪ بیماران مؤثر است.

• :(Endodermal sinus tumor)  کوریوکارسینوما و تومور کیسه زرده

این تومورهای بسیار نادر معمولاً دختران وزنان جوان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و تمایل به رشد و گسترش دارند اما معمولاً به شیمی‌درمانی بسیار حساس هستند. کوریوکارسینوما که از جفت شروع می‌شود (در دوران بارداری) شایع‌تر از نوعی است که از تخمدان شروع می‌شود. کوریوکارسینوما جفتی معمولاً به شیمی‌ درمانی بهتر از کوریوکارسینومای تخمدانی پاسخ می­دهد.

• تومورهای  استروماییتخمدان:

حدود 1٪ از سرطان‌های تخمدان تومورهای سلول استرومال تخمدان هستند. بیش از نیمی از تومورهای استروما در زنان بالای 50 سال دیده می‌شوند، اما در حدود 5٪ تومورهای استروما در دختران جوان رخ می‌دهد.

شایع‌ترین علامت این تومورها خونریزی غیرطبیعی واژن است. زیرا بسیاری از این تومورها هورمون‌های زنانه (استروژن) را تولید می‌کنند. این هورمون‌ها می‌توانند خونریزی واژینال (مانند پریودی) را پس از یائسگی دوباره شروع کنند. این تومورها می‌توانند در دختران جوان دوره‌های قاعدگی و رشد سینه را قبل از بلوغ ایجاد کنند.

تومورها اغلب کمتر می‌توانند هورمون‌های مردانه (مانند تستوسترون) را تولید کنند. اگر هورمون­های مردانه تولید شوند، تومورها می‌توانند دوره‌های طبیعی قاعدگی را متوقف کنند. همچنین می‌توانند رشد موهای صورت و بدن را افزایش دهند. اگر تومور استروما شروع به خونریزی کند، ممکنست موجب درد شکمی شدید و ناگهانی شود.

انواع تومورهای استرومائی بدخیم (سرطانی) شامل تومورهای سلول  گرانولوزا(شایع‌ترین نوع)، تومورهای سلول تکا-گرانولوزا  و تومورهای سلول سرتولی لیدیگ هستند که معمولاً سرطان‌های با درجه پایین هستند.

تکوما ها و فیبرومها تومورهای خوش‌خیم استرومایی هستند، تومورهای استرومایی اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند و چشم‌انداز خوبی دارند و در بیش از 75٪ آن‌ها بیمار طولانی‌مدت زنده می­ماند.

کیست‌های تخمدان:

کیست تخمدان مجموعه‌ای از مایع داخل تخمدان است. بیشتر کیست­های تخمدان بعنوان یک قسمت نرمال از فرآیند تخمک‌ گذاری رخ می‌دهند که کیست‌های عملکردی نامیده می‌شوند. این کیست‌ها معمولاً بدون هیچ‌ گونه درمانی طی چند ماه از بین می‌روند. اگر کیست دارید، ممکنست پزشک شما بعد از پریودی بعدی دوباره آن را بررسی کند تا ببینید آیا کوچکتر شده است یا نه.

یک کیست تخمدان بیشتر در مورد زنی که تخمک‌گذاری نمی‌کند نگران­ کننده است (مثل یک زن پس از یائسگی یا یک دختر که دوره‌هایش را شروع نکرده است) و پزشک ممکنست بخواهد آزمایش‌های بیشتری انجام دهد. دکتر همچنین ممکنست در مواردیکه کیست بزرگ است یا طی چند ماه دیگر از بین نرفت، سایر آزمایش‌ها را نیز انجام دهد. اگرچه بیشتر این کیست‌ها خوش‌ خیم هستند (سرطانی نیستند)،اما ممکن است تعداد کمی از آن‌ها سرطانی باشند. گاهی اوقات تنها راه مطمئن برای فهمیدن اینکه آیا کیست سرطانی است، این است که آن را با عمل جراحی بردارند. کیست‌هایی که به نظر خوش‌ خیم می­رسد (بر اساس اینکه در تصویربرداری ها چگونه دیده می­شوند) می‌توانند تحت نظر گرفته شوند (با معاینه مکرر و تصویربرداری) یا با جراحی برداشته شوند.