باورهای نادرست: علت شناسی و اپیدمیولوژی سرطان 2
11- باور نادرست: خطر دستگاههای برنزه کننده کمتر از خورشید است.
درست: اجتناب از نور لامپ هاى ويژه آفتابى (جهت برنزه نمودن بدن) ضرورى است، چرا كه استفاده زياد از اين وسايل موجب آسيب هاى جدى به پوست بدن شده و ثابت شده كه ارتباطاتى هم با پديدارى سرطان هاى بافت پوستى دارند.
12- باور نادرست: برنزه کردن موجب حمایت از پوست در برابر سوختگی می شود.
درست: برنزه کردن، پوست را ترمیم کرده و مانع سوختگی میشود. اما این کار پوست را از سرطان حفظ نمی کند بلکه برنزه کردن باعث اختلالات ژنتیکی در سلولهای پوست میشود که در نهایت به ملانوما (سرطان پوست) می انجامد.
13- فقط گوشت های فراوری شده ریسک سرطانزایی دارند.
درست: مصرف گوشت قرمز یا فراوری شده را کم کنید. تنها یک هات داگ در روز میتواند شانس سرطان روده بزرگ را افزایش دهد. هات داگ و سایر گوشتهای فراوری شده مواد نگه دارنده ای دارند به نام نیتریت ها که سرطانزا هستند. گوشهتای دودی شده یا پختن گوشت در دمای بالا ترکیباتی بنام PAH ها را رها میکند. مطالعاتی در دست انجام است تا نحوه اثر این ترکیبات را روشن سازد.
14- باور نادرست: آب بطریهای پلاستیکی سرطانزا است.
درست: اگر بطری پلاستیکی شفاف باشد، ممکنست حاوی بیسفنول آ (BPA) باشد. این ماده شیمیایی در محفظه های غذایی و نوشیدنی (بجز بطریهای بچه ها)، و سایر محصولات بکار میرود. FDA میگوید این ماده سرطانزا نیست. اگر شما نگران سرطانزایی هستید بهتر است بجای غذاهای کنسرو شده از پلاستیکهای شفاف برای نگهداری آب و غذا استفاده نمایید. برای غذاهای داغ از شیشه و فلز استفاده کنید. بیشتر بدانید.
15- باور نادرست: محصولات آرایشی سرطانزا است.
درست: وب سایت‌ها، ایمیل‌ها و بروشورها، به ویژه از شرکت‌هایی که محصولات آرایشی آلی و مراقبت از پوست ارگانیک میفروشند اغلب در برابر مواد شیمیایی مورد استفاده در محصولات متداول روز هشدار می‌دهند. مطالعات علمی، از ادعاهای این منابع حمایت نمیکنند. مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی موضوع مهم مورد توجه سازمان‌های نظارتی در سراسر جهان است. مواد مضر مورد استفاده در لوازم آرایشی مانند سرب یا جیوه ممنوع شده اند. شواهدی وجود ندارد که نشان دهند، مواد آرایشی مورد استفاده، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند. (2)
16- باور نادرست: رژ لب سرطانزا است.
درست: چند سال پیش، یک سایت خبری استرالیایی داستانی را با این عنوان شروع کرد: دانشمندان هشدار داده‌اند مواد شیمیایی موجود در رژ لب و لاک ناخن می‌توانند باعث ایجاد سرطان پستان شوند. این مقاله پیشنهاد کرد که بوتیل بنزیل فتالات (BBP) باعث ایجاد سرطان پستان میشود و به مطالعه‌ای که در مجله اینترنتی BMC Genomics منتشر شد اشاره کرد. این مطالعه در موش‌های صحرایی نشان می‌دهد که قرار گرفتن نوزادان در معرض BBP اثر کوتاه مدتی بر روی بیان ژن بافت پستان (پستان) دارد. این مطالعه برای تعیین اینکه آیا BBP در رژ لب عامل ایجاد سرطان پستان در موش صحرایی است یا نه، به‌جز انسان، طراحی نشده است. یک افسانه دیگر مربوط به این است که سرب در رژلب‌ها سمی است و باعث سرطان میشود.
اگرچه قرار گرفتن در معرض سرب و BBP بی خطر نیست، سطوح سرب موجود در رژ لب برای تأثیرات نامطلوب روی سلامتی کافی نیست. اثرات فعلی BBP در جمعیت عمومی برای ایجاد سرطان یا ناهنجاری‌های تولیدمثل بسیار کم است. ما هرروز از طریق محیط زیست خود در معرض سرب هستیم و مقدار سرب موجود در رژلب‌ها تنها زمانی یک نگرانی است که با سرب منابع دیگر جمع شود. منابع اصلی سرب، مانند رنگهای سربی و لحیم کاری، محدودشده‌اند، زیرا آگاهی از اثرات سرب افزایش‌یافته است. (3)
17- باور نادرست: فعاليت هاى جنسى، خیلی بر احتمال ابتلا به سرطان پروستات، مى افزايد.
درست: زمانى تصور مى شد فعاليت هاى جنسى فراوان، مقاربت هاى مكرر، "انزال"هاى متعدد، بر ريسك ابتلا مى افزايند. اما، بعضى مطالعات نشان از آن دارند: مردانى كه خود گزارش كرده اند انزال، زياد و پى درپى داشته اند، از ريسك ابتلا به سرطان پايين ترى برخوردار بوده اند. عمل انزال در هنگام "دستيابى به اوج لذت جنسى" نیز، هيچ ارتباطى به سرطان پروستات ندارد.
18- باور نادرست: "وازكتومى" (عقيم سازى اختيارى)، موجب سرطان پروستات مى شود.
درست: زمانى، چنين تصورات باطلى، براى برخى افراد وجود داشت. اين مورد مشخص، بدقت توسط متخصصين بيمارى هاى شايع و واگير دار، مورد بررسى هاى مكرر قرار گرفته و ثابت شده كه ارتباطى با افزايش ريسك ابتلا به سرطان پروستات ندارد. بلكه، چون باعث معاينه بيشتر غده پروستات توسط پزشك "يورولوژيست" مى گردد، موارد بيشترى از اين بيمارى در مراحل اوليه و در كلينيك ها، كشف و تشخيص داده میشوند.
19- باور نادرست: زخم شدن پستان، باعث سرطانى شدن آن مى شود.
درست: افتادن و ضربه به سينه، موجب سرطان نمى شود، ممكن است باعث خون مردگى يا تورم شود كه با "فشردن" دردناك مى شود. گاهى زخم ها توليد توده خوش خيمى به نام "نكروز چربى" مى کند كه بطور طبيعى و در محل زخم بوسيله فرآيند ترميم بافت چربى پستان ايجاد مى شود.
20- باور نادرست: سوتين ها و كرست هاى سیم دار، ايجاد سرطان پستان مى نمايند.
درست: گِن ها، كرست ها و سينه بندهاى داراى "فلز"، بر ريسك ابتلا به سرطان نمى افزايد. اين قبيل سوتين ها (كه داخل كپّه هاى خود، از سيم هاى باريك فلزى، براى استحكام بيشتر بهره مى برند)، فقط شايد از حركت جريان لنفى در سينه ها جلوگیری كرده و باعث ايجاد تورم و "مایعات زاید" در موضع بشوند. هيچ دليلی بر عامل سرطان بودن آن ها در دست نيست. اگر، سوتين شما بيش از حد كوچك و تنگ است، سيم هاى آن ممكن است باعث ناراحتى، درد و تورم شود.
منبع:
1.American Cancer Society 2017
2.National Industrial Chemicals Notification and Assessment Scheme (NICNAS). Chemicals Commonly Used in Cosmetics. May 2013 [cited 10/07/2015] (Cacer Council 2018)
3. Moral R, Wang R, Russo I et al. The plasticizer butyl benzyl phthalate induces genomic changes in rat mammary gland after neonatal/prepubertal exposure. BMC Genomics. 2007; 8:453. (Cacer Council 2018)
مترجم: فاطمه عرفانی، کارشناس زبان انگلیسی
بازبینی: سیدسعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی