درمان سرطان خون (لوسمی) حاد میلوئیدی AML:
چه پزشکانی "لوسمی حاد میلوئیدی "AML را درمان می کنند؟
- فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی: پزشک مسوول درمان شما پزشک فوق تخصصی است که سرطان را با داروهای شیمی درمانی، تارگت تراپی و ایمونوتراپی و پیوند مغز استخوان درمان می کند و کل برنامه درمانی شما را طرح ریزی می کند.
ممکنست بسیاری از متخصصین دیگر شامل تخصص های زیر نیز در مراقبت از شما سهیم باشند: پرستار، کمک پرستار، مددکار اجتماعی، روانشناس، متخصص تغذیه، ... .
همانطور که پیشتر گفتیم AML یک بیماری منفرد نیست. حقیقتا AML گروهی از بیماریها است و بیماران با انواع مختلف AML می توانند چشم اندازها و پاسخ های متفاوتی به درمان داشته باشند.
زمانی که AML تشخیص داده می شود تیم سرطان شما گزینه های درمانی را با شما درمیان می گذارند. ممکنست گزینه های شما تحت تاثیر زیرگروه AML ، تستهای آزمایشگاهی سلول های لوسمی، سایر فاگتورهای پیش آگهی و سلامت کلی شما قرار بگیرد.
درمان لوکوستاز در AML:
برخی بیماران AML زمان تشخیص در خون تعداد زیادی سلول های لوسمی دارند که می تواند در گردش خون طبیعی ایجاد اشکال نماید. به آن لوکوستاز می گویند و در بخش علایم AML توضیح داده می شود. ممکنست چند روز طول بکشد تا شیمی درمانی تعداد سلول های لوسمی در خون را پایین بیاورد. در همین زمان ممکنست لوکوفرز قبل از شیمی درمانی به کار رود.
در لوکوفرز خون بیمار وارد ماشین خاصی می شود که گلبول های سفید (شامل سلول های لوسمی) را برداشت می کند و بقیه خون را به بیمار بر می گرداند. به 2 رگ خونی نیاز است، خون از یک رگ خارج می شود وارد دستگاه می شود و سرانجام از طریق رگ دیگر به بیمار بر گردانده می شود. گاهی بجای استفاده از رگهای هر دو بازو از طریق یک رگ بزرگ مرکزی در گردن (زیر استخوان جناق) اینکار انجام می شود. این رگ مرکزی می گویند بجای 2 رگ محیطی کار می کند.
با این درمان سلول های خونی سریع پایین می آید. این تاثیر تنها برای کوتاه مدت است ولی میتواند تا زمانیکه تاثیر شیمی درمانی شروع می شود موثر باشد.
درمان AML )بجزM3:(
درمان اغلب AML ها معمولا به 2 فاز شیمی درمانی (شیمی) تقسیم می شود:
- القا رمیشن (Induction)
- درمان پس از رمیشن (تحکیمی یا Consolidation)
درمان باید پس از تشخیص سریع شروع شود زیرا AML می تواند سریع پیشرفت نماید. گاهی نیاز است نوع دیگری از درمان حتی فبل از اینکه تاثیر شیمی درمانی شروع شود، تجویز گردد.
-
درمان القایی (Induction) AML:
این بخش اول درمان با هدف رهایی از بسیاری از سلول های لوسمی (تا جای ممکن) انجام می شود. شدت این درمان بستگی به سن و سلامت عمومی بیمار دارد. پزشکان اغلب به بیماران زیر 60 سال شدیدترین شیمی درمانی را می دهند. برخی از بیماران مسن تر که در سلامت خوبی هستند ممکنست از درمان های مشابه یا کم شدت تر سود ببرند.
افراد مسن تر یا در شرایط بدتر ممکنست نتوانند شیمی درمانی شدید را تحمل نمایند. درمان این بیماران در زیر توضیح داده می شود.
زمانیکه گزینه های درمان را مد نظر می گیریم سن، سلامت عمومی، و سایر فاکتورها واضحا اهمیت دارند. همچنین پزشکان تلاش می کنند تا مشخص کنند که آیا بیمار دارای ژن هایی خاص یا تغییرات کروموزومی خاص می باشد و از درمان های شدیدتر سود می برد یا نه.
در بیماران جوانتر (مثلا زیر 60 سال)، اغلب القا شامل 2 داروی شیمی درمانی می شود، سیتارابین و داروی آنتراسیکلین (دانوروبیسین یا ایداروبیسین). گاهی یک داروی سوم بنام کلادریبین (2-CdA) نیز داده می شود. شیمی درمانی معمولا در بیمارستان داده می شود و حدود یک هفته طول می کشد.
برای بیمارانی که سلول های لوسمی آنها موتاسیون ژن FLT3 دارد ممکنست درمان هدفمند میدوستاورین با شیمی درمانی داده شود. این دارو بصورت قرص، دو بار در روز داده می شود.
بیماران با عملکرد قلبی ضعیف نمی توانند با آنتراسیکلین ها درمان شوند، بنابراین ممکنست با داروی شیمی درمانی دیگر مانند فلودارابین یا توپوتکان درمان شوند.
در موارد نادری که لوسمی به مغز یا طناب نخاعی انتشار یافته است، ممکنست شیمی درمانی بدرون مایع مغزی نخاعی نیز تزریق گردد. ممکنست پرتودرمانی نیز استفاده شود.
شیمی درمانی القایی اغلب سلول های طبیعی مغز استخوان و سلول های لوسمی را تخریب می نماید. در این زمان اغلب بیماران دچار افت خطرناک سطح سلول های خونی می شوند و ممکنست خیلی بدحال باشند. اغلب بیماران نیاز به آنتی بیوتیک تزریق فراورده های خونی دارند. ممکنست داروهای افزایش دهنده گلبول های سفید نیز بکار برود. شمارش سلول های خونی تمایل دارد تا برای چند هفته پایین بماند. معمولا بیمار در طول این دوره در بیمارستان می ماند.
حدود 1-2 هفته پس از انجام شیمی درمانی، پزشک نمونه مغز استخوان (بیوپسی) را چک می کند. در این نمونه باید سلول های مغز استخوان اندک باشد (مغز استخوان هیپوسلولار) و درصد بلاست نیز پایین باشد. اگر بیوپسی دال بر وجود سلول های لوسمی در مغز استخوان باشدف ممکنست شیمی درمانی بیشتری داده شود. گاهی در این مرحله توصیه به پیوند مغز استخوان می شود. اگر از روی نمونه مغز استخوان مشخص نیست که آیا هنوز سلول های لوسمی وجود دارند یا نه، ممکنست نمونه مغز استخوان دیگری به فاصله یک هفته گرفته شود.
طی چند هفته بعدی، سلول های طبیعی مغز استخوان بر می گردند و شروع می کنند به ساخت سلول های خونی جدید. پزشک ممکنست سایر نمونه های مغز استخوان را در این دوره چک نماید. زمانیکه بازسازی سلول های خونی انجام شدف پزشک مجددا سلول ها را در نمونه مغز استخوان چک می کند تا ببیند آیا لوسمی به رمیشن (خفتگی) رفته است (بلاستها باید کمتر از 5% از سلول های مغز استخوان را تشکیل داده باشند) یا نه.
القا رمیشن معمولا تمام سلول های لوسمی را تخریب نمی نماید و تعداد کمی از سلول ها باقی می مانند. بدون درمان تحکیمی (Consolidation) احتمالا لوسمی طی چند ماه بر می گردد.
-
درمان تحکیمیConsolidation) ) :AML
اگر درمان القایی منجر به رمیشن شود درمان موفقیت آمیز بوده است. سپس برای تخریب هرگونه سلول لوسمی باقی مانده و کمک به پیشگیری از عود درمان های بیشتری داده می شود. که به آن درمان تحکیمی یا درمان پس از رمیشن می گویند.
برای بیماران جوانتر گزینه های اصلی درمان تحکیمی عبارتند از:
شیمی درمانی تحکیمی با شیمی درمانی القایی از این نظر تفاوت دارد که در این روش تنها از سیتارابین استفاده می شود. دارو بطور معمول طی 5 روز و با دوزهای خیلی بالا داده می شود. این درمان هر 4 هفته تکرار می شود، برای 3-4 نوبت. برای افرادیکه حین القا داروی هدفمند میدوستاورین گرفتند، بطور معمول حین درمان تحکیمی نیز ادامه می یابد.
برخورد دیگر پس از درمان القایی موفق دادن دوز بالای شیمی درمانی و سپس پیوند آلوژن مغز استخوان (از یک دهنده) یا پیوند اتولوگ مغز استخوان (از خود بیمار) است. پیوند مغز استخوان بیشتر از شیمی درمانی استاندارد موجب کاهش ریسک عود لوسمی می شود اما همچنین احتمال عوارض جدی و ریسک مرگ ناشی از درمان نیز بالاتر است.
ممکنست بیماران مسنتر یا آنهاییکه سلامتی ضعیفی دارند نتوانند این درمان تحکیمی شدید را تحمل کنند. اغلب دادن درمان های شدیدتر ریسک عوارض جدی (مرگ مرتبط با درمان) را زیاد می کند بدون آنکه فایده بیشتری داشته باشد. این بیماران ممکنست با رژیم های زیر درمان شوند:
- 1-2 دوره سیتارابین با دوز بالاتر (معمولا نه به بالایی بیماران جوانتر).
- 1-2 دوره سیتارابین با دوز استاندارد، احتمالا با ایداروبیسین، دانوروبیسین یا میتوکسانترون.
- پیوند مغز استخوان غیر میلوابلیتیو (پیوند خفیف).
همیشه معلوم نیست که بهترین گزینه درمان تحکیمی چیست. هر کدام فواید و عوارض خود را دارد. پزشکان زمان تعیین نوع درمان به چندین فاکتور مختلف می نگرند. که شامل موارد زیر است:
- چند دوره شیمی درمانی لازم بوده تا بیمار به رمیشن برود؟ اگر بیش از یک دوره نیاز بوده برخی پزشکان توصیه می کنند بیمار یک برنامه درمانی شدیدتر بگیرد که ممکنست شامل پیوند مغز استخوان هم بشود.
- در دسترس بودن دهنده خواهر، برادر یا غیر خویشاوند ایکه از نظر بافتی با بیمار سازگار است. اگر بافتی پیدا شد که خیلی به بیمار نزدیک بود، پیوند آلوژن مغز استخوان بخصوص در افراد جوان یک گزینه است.
- احتمال جمع آوری سلول های مغز استخوان فاقد سلول های لوسمی از بیمار چقدر است؟ اگر تست های آزمایشگاهی نشان دهد که بیماری به رمیشن (خاموشی) رفته است ممکنست جمع آوری سلول های بنیادی از خون یا مغز استخوان بیمار یک گزینه باشد. سلول های بنیادی جمع آوری شده از بیمار پاکسازی می شود (در آزمایشگاه برای خارج سازی یا کشتن هر گونه سلول لوسمی) تا شانس عود را پایین بیاورد.
- وجود فاکتورهای پیش آگهی بد. مانند: ژن های خاص یا تغییرات کروموزومی، شمارش خیلی بالای گلبول سفید، AML ثانویه به یک اختلال خونی قبلی یا بدنبال درمان یک سرطان دیگر، انتشار به سیستم عصبی مرکزی. ممکنست این فاکتورها موجب شود پزشک درمان های تهاجمی تری مانند پیوند مغز استخوان را درخواست نماید. از طرف دیگر برای افراد با فاکتورهای پیش آگهی خوب مانند تغییرات ژن یا کروموزومی مطلوب ممکنست پزشک توصیه نماید پیوند تنها درصورت عود بیماری انجام شود.
- سن بیمار. ممکنست بیماران مسنتر نتوانند برخی عوارض جدی دوز بالای شیمی درمانی یا پیوند مغز استخوان را تحمل نمایند.
- خواسته های بیمار. مقوله های زیادی در مورد کیفیت زندگی وجود دارد که باید در مورد آن بحث کرد. یک مقوله مهم شانس بالاتر مرگ زودهنگام ناشی از دوز بالای شیمی درمانی یا پیوند مغز استخوان است. این و سایر موارد باید بین پزشک و بیمار به بحث گذاشته شود.
پیوند مغز استخوان درمان سنگینی است با ریسک عوارض جدی، شامل مرگ و نقش حقیقی آن همیشه شفاف نیست. برخی پزشکان احساس می کنند اگر بیمار به حد کافی سالم است که بتواند این اقدام را تحمل نماید بهترین گزینه برای شانس بقای طولانی مدت پیوند آلوژن مغز استخوان است. سایر پزشکان معتقدند که هنوز مطالعات به طور قطعی این مساله را تایید نکرده اند، و باید گزینه پیوند را برای زمانی نگه داشت که لوسمی پس از درمان استاندارد عود کرده است. هنوز برخی پزشکان معتقدند در مواردیکه احتمال عود بر اساس تغییرات کرموزومی یا ژنی خاص بالاست باید پیوند انجام شود. تحقیقات برای دیدن اینکه چه بیمار AML ای از پیوند بیشترین سود را میبرد و اینکه بهترین گزینه پیوند چیست، همچنان ادامه دارد.
-
درمان AML در بزرگسالان ضعیف یا مسن:
درمان AML در افراد زیر 60 سال تقریبا استاندارد است. که شامل سیکل های شیمی درمانی، و گاهی پیوند مغز استخوان می شود. بسیاری از بیماران بالای 60 سال به اندازه کافی سالم هستند که بتوانند به همین ترتیب درمان شوند، اگرچه ممکنست گاهی شیمی درمانی خفیف تری دریافت نمایند.
افراد مسن تر یا کمتر سالم ممکنست نتوانند این درمان سنگین را تحمل نمایند. در واقع شیمی درمانی سنگین می تواند زندگی آنها را کوتاهتر نماید.
در برخی موارد ممکنست پزشکان توصیه به شیمی درمانی کم شدت با دوز پایین سیتارابین (بصورت دوره ای) نمایند. گاهی نیز این بیماران با سایر داروهای شیمی درمانی مانند آزاسیتیدین یا دسیتابین درمان می شوند. این داروها برای درمان AML تایید نشده اند اما ممکنست کمک کننده باشند. در برخی موارد ممکنست این درمان موجب رمیشن (خفتگی) بیماری شود. در سایرین، ممکنست برای مدتی لوسمی را کنترل نماید. درمان این بیماران اغلب به فازهای القا (اینداکشن) و تحکیم (کانسالیدیشن) تقسیم نمی شود، اما ممکنست تا زمانیکه تاثیر داردف داده شود.
گزینه دیگر ممکنست داروهای هدفمند مانند جمتوزوماب اوزوگومایسین باشد.
برخی بیماران در برابر استفاده از شیمی درمانی و سایر داروها مقاومت می کنند و گزینه اقدامات حمایتی را بر می گزینند. این روش متمرکز است بر درمان هر گونه علامت یا عارضه ای که ایجاد می شود و حفظ راحتی بیمار تا حد امکان.
درمان لوسمی پرومیلوسیتیک (APL: M3):
تشخیص و درمان زودهنگام APL مهم است زیرا بیماران APL می توانند دچار مشکلات جدی انعقاد خون یا خونریزی شوند. امروزه با وجود داروهای بالغ کننده مانند ATRA این مشکل کمتر مطرح است. ممکنست سایر درمان ها شامل شیمی درمانی ، تزریق پلاکت یا سایر محصولات خونی شود.
-
درمان القایی (Induction) لوسمی پرومیلوسیتیک M3:
درمان اغلب موارد APL با سایر درمان های متداول AMLمتفاوت است. درمان ابتدایی شامل داروی غیر شیمی درمانی ATRA می شود، که اغلب موارد با یک شیمی درمانی آنتراسیکلین بنام دانوروبیسین یا ایداروبیسین و نیز گاهی با داروی شیمی درمانی سیتارابین ترکیب می شود. گزینه دیگر دادن ATRA با داروی بالغ کننده دیگر بنام تری اکسید آرسنیک است. این اغلب در بیمارانی استفاده می شود که نمی توانند آنتراسیکلین را تحمل نمایند، اما این برای سایر بیماران نیز یک گزینه است.
-
درمان تحکیمی (Consolidation) لوسمی پرومیلوسیتیک M3:
مانند سایر زیرگروه های AML، بیماران APL سپس درمان پس از القا را دریافت می کنند. اینکه از چه دارویی استفاده شود بستگی دارد به اینکه ابتدا چه دارویی داده شده است. برخی از این گزینه ها عبارتند از:
- یک آنتراسیکلین همراه با ATRA برای چند سیکل (گاهی در سیکلهای دیگر از آنتراسیکلین دیگری استفاده می شود).
- یک آنتراسیکلین همراه با سیتارابین برای حداقل 2 سیکل.
- آرسنیک برای 2 دوره (حدود 2 ماه ونیم)، سپسATRA بعلاوه یک آنتراسیکلین برای 2 دوره.
- ATRA بعلاوه آرسنیک برای چند دوره.
-
درمان نگهدارنده (Maintenance) لوسمی پرومیلوسیتیک M3:
برای برخی بیماران، ممکنست پس از درمان تحکیمی، برای حداقل یک سال درمان نگه دارنده با ATRA بیاید. گاهی دوزهای پایین شیمی درمانی با 6MP و متوترکسات نیز داده می شود.
میزان پاسخ به درمان AML:
حدود 2 مورد از هر 3 مورد بیمار AML که درمان القایی استاندارد با دانوروبیسین و سیتارابین می گیرد به رمیشن (خفتگی) می رود. این معمولا به این معنی است که مغز استخوان کمتر از 5 درصد بلاست دارد و سلول های خونی در محدوده نرمال هستند و هیچ علایمی از بیماری وجود ندارد. شانس حقیقی رمیشن به میزان زیادی بستگی دارد به فاکتورهای پیش آگهی خاص مانند سن یا وجود ژن خاص یا تغییرات کروموزومی.
اگر رمیشن بدست آید ممکنست بیمار شیمی درمانی های بیشتری نیز دریافت نماید (درمان تحکیمی). تا نیمی از بیمارانی که این درمان را می گیرند به رمیشن طولانی مدت می روند (و ممکنست شفا یابند). اما این تعداد همچنین تحت تاثیر فاکتورهای پیش آگهی مانند سن داشتن ژنها یا تغییرات کروموزومی خاص قرار می گیرد. با انجام پیوند آلوژن مغز استخوان بعنوان درمان تحکیمی میزان موفقیت بالاتر میرود، اما این برخورد همچنین موجب ریسک بالاتر مرگ می شود.
بیماران مسن تر عموما بخوبی زیر 60 ساله ها جواب نمی دهند. اینها اغلب برای تحمل درمان های سنگین مشکل دارند و اغلب در سلول های لوسمی تغییرات کروموزومی ای دارند که چشم انداز ضعیفتری دارند. حدود نیمی از این بیماران پس از درمان اولیه به رمیشن می روند.
میزان پاسخ به درمان لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL):
بیش از 90% بیماران APL با درمان القایی استاندارد به رمیشن می روند. با درمان تحکیمی و نگه دارنده حدود 70-90% بیماران APL بطور موفق برای طولانی مدت درمان می شوند.
پیوند مغز استخوان برای AML:
بدلیل عوارض جدی، دوز داروهای شیمی درمانی ایکه پزشکان می توانند بدهند محدود است. اگرچه دوزهای بالاتر این داروها ممکنست سلولهای سرطانی بیشتری را بکشد، اما بدلیل آسیب شدید مغز استخوان (جاییکه سلول های خونی جدید شکل می گیرند) نمیتوان آنها را تجویز نمود. این می تواند بدلیل تعداد کم سلول های خونی موجب عفونتهای تهدید کننده حیات، خونریزی و سایر مشکلات شود.
گاهی پزشکان می توانند پس از شیمی درمانی سنگین (گاهی در ترکیب با پرتودرمانی) با دوزهایی فراتر از دوزهای معمول با پیوند مغز استخوان بر این مشکل فایق آیند. پس از پایان درمان بیمار سلول های بنیادی خونساز دریافت می کند تا مغز استخوان بازسازی شود.
سلولهای بنیادی خونساز بکار رفته برای پیوند می تواند از خون یا مغز استخوان گرفته شود. گاهی نیز از سلول های بنیادی ناف جنین استفاده می شود.
انواع پیوند مغز استخوان:
2 نوع اصلی پیوند سلولهای بنیادی وجود دارد که بر اساس سلول های بنیادی بکار رفته تفاوت می کنند.
این شایعترین نوع پیوند مغز استخوان استفاده شده در درمان AML است. در پیوند آلوژن، سلول های بنیادی از فرد دیگر خانواده گرفته می شود.
در AML استفاده از پیوند آلوژن ارجح تر از پیوند اتولوگ است زیرا لوسمی بیماری ایست که خون و مغز استخوان را درگیر می نماید بنابراین دادن سلول های خود بیمار به وی به معنی برگرداندن برخی سلولهای لوسمی به بیمار است. سلولهای دهنده همچنین با مکانیسم "پیوند علیه لوسمی" کمک کننده هستند. زمانیکه سلول های ایمنی دهنده به بدن تزریق می شود آنها سلولهای لوسمی باقیمانده را بعنوان غریبه می بینند و به آنها حمله می کنند. این اثر با پیوند اتولوگ دیده نمی شود. (برای آگاهی بیشتر به بخش "پیوند آلوژن مغز استخوان" در وبسایت سنین مراجعه نمایید).
- پیوند غیر میلو ابلتیو (پیوند کوچک:Mini Transplant ):
بسیاری از بیماران مسن تر نمی توانند پیوند آلوژن استاندارد را که از دوزهای بالای شیمی درمانی استفاده می کند تحمل نمایند. برخی افراد با این شرایط ممکنست هنوز بتوانند پیوند غیر میلوابلتیو (پیوند با شدت کمتر: Reduced Intensity Transplant) را تحمل نمایند. بسیاری از پزشکان هنوز این روش را برای AML تجربی می دانند و مطالعات برای تعیین میزان تاثیر این روش در دست انجام است. (برای آگاهی بیشتر به بخش "پیوند آلوژن کوچک" در وبسایت سنین مراجعه نمایید).
- پیوند اتولوگ سلولهای بنیادی در AML:
پیوند اتولوگ گاهی برای درمان بیمار AML ایکه پس از درمان اولیه به رمیشن رسیده است و دهنده سازگار مناسب برای پیوند آلوژن ندارد به کار می رود. برخی پزشکان احساس می کنند که این بهتر از شیمی درمانی تحکیمی استاندارد است اما همه موافق نیستند. برای کسب اطلاعات بیشتر به بخش پیوند مغز استخوان مراجعه نمایید. (برای آگاهی بیشتر به بخش "پیوند اتولوگ مغز استخوان" در وبسایت سنین مراجعه نمایید).
درمان AML مقاوم به درمان یا عود پس از درمان:
-
درمان AML مقاوم یا عود کرده:
اگر AML با درمان اول از بین نرود، ممکنست در صورت تحمل داروهای جدیدتر یا دوزهای تهاجمی تر شیمی درمانی امتحان شود. ممکنست در افراد جوانتر در صورت وجود دهنده مناسب پیوند مغز استخوان نیز امتحان گردد. کارآزمایی های بالینی روی درمان های جدید تر یک گزینه درمان است.
اگر لوسمی پاک شد و مجددا عود نمود گزینه های درمان بستگی دارند به سن بیمار و سلامت وی و اینکه لوسمی چه مدت در حالت خفتگی (رمیشن) بوده است. اغلب مواقع AML در مغز استخوان و خون عود می کند. ندرتا مغز و مایع مغزی نخاعی اولین مکان عود بیماری هستند، اگر چنین شد اغلب با شیمی درمانی مستقیم مایع مغزی نخاعی (با تزریق از ناحیه کمر LP) درمان می شود.
برای افرادیکه رمیشن آنها بیش از 12 ماه طول کشیده است گاهی مواقع می توان مجددا لوسمی را با شیمی درمانی بیشتر به رمیشن رساند، اگرچه این وضعیت احتمالا دوام نمی آورد.
برای بیماران جوان (عموما زیر 60 سال) اگر دهنده مناسب پیدا شود اغلب پزشکان سرانجام توصیه به پیوند مغز استخوان می کنند. همچنین کارآزمایی های بالینی روی درمانهای جدید ممکنست مد نظر باشد.
اگر AML کمتر از 12 ماه برگردد، اغلب پزشکان برای بیماران جوانتر توصیه به پیوند مغز استخوان خواهند کرد. شرکت در کار آزمایی بالینی گزینه دیگری است.
ممکنست گزینه دیگر برای AML ایکه پاک نمی شود یا پس از درمان عود می کند ممکنست داروهای هدفمند مانند جمتوزوماب اوزوگامیسین باشد.
اگر لوسمی برگردد یا پاک نشود، احتمالا شیمی درمانی های بیشتر خیلی کمک کننده نیستند. اگر پیوند مغز استخوان یک گزینه نباشد، ممکنست شرکت بیمار در کار ازمایی های بالینی روی درمان های جدید یک گزینه باشد.
-
درمان AML با موتاسیون ژن IDH2 مقاوم یا عود کرده:
در لوسمی هایی که موتاسیون ژن IDH2 دارند، اگر لوسمی پاک نشود یا بعدا عود نماید ممکنست یک گزینه درمان با داروهای هدفمند مانند ایدلالیسیب (Idelalisib) باشد. ممکنست سایر گزینه ها شامل داروهای شیمی درمانی یا پیوند مغز استخوان بشود.
-
درمان لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (M3) مقاوم یا عود کرده:
برای بیماران APL ایکه به درمان اولیه با شیمی درمانی بعلاوه ATRA پاسخ نمی دهند یا عود می کنند آرسنیک اغلب بسیار مفید است. ممکنست پیوند مغز استخوان در صورت وجود دهنده یک گزینه اشد. اگر درمان با آرسنیک بیمار را به رمیشن ببرد، ممکنست دوره های بیشتر این دارو داده شود. ممکنست پیوند اتولوگ مغز استخوان نیز یک گزینه باشد. چنانچه رمیشن (خفتگی) دوم بیماری بدست نیامد ممکنست گزینه های درمانی شامل پیوند مغز استخوان یا شرکت در کارآزمایی بالینی باشد.
درمان تسکینی (Palliative) AML:
اگر درمان بیشتر یا کارآزمایی بالینی یک گزینه نباشد، ممکنست تمرکز درمان بر کنترل علایم لوسمی باشد تا تلاش بر شفا دادن لوسمی. به این روش درمان پالیتیو یا تسکینی یا حمایتی می گویند. برای مثال ممکنست پزشک توصیه به درمان های کم شدت تر نماید تا بجای تلاش برای شفای بیماری، به سمت کند نمودن رشد لوسمی برود.
با رشد لوسمی در مغز استخوان ممکنست درد ایجاد شود. این مهم است که بیمار تا حد امکان راحت باشد. درمانهاییکه ممکنست کمک کننده باشد عبارتند از پرتودرمانی و داروهای مسکن. اگر داروهایی چون آسپیرین و بروفن به درد بیمار کمک نکند، داروهای اوپیوئیدی قوی تر مانند مورفین احتمالا کمک کننده است. برخی افراد به دلیل احساس خواب آلودگی دایم یا معتاد شدن از گرفتن داروهای قویتر می ترسند. اما خیلی از افراد با این داروها بدون عوارض جدی به کنترل کافی درد می رسند.
خیلی مهم است که درد های خود را به گروه درمان سرطان خود اطلاع دهید تا آنرا درمان نمایند.
سایر علایم شایع لوسمی شمارش پایین سلول های خونی و خستگی است. ممکنست برای کمک به اصلاح این مشکلات به داروها یا تزریقات خون نیاز باشد. تهوع و بی اشتهایی می تواند با داروها و مکمل های غذایی پر کالری درمان شود. عفونتها با آنتی بیوتیک ها درمان شوند.
منبع: 2018 American Cancer Society
مترجم: سید سعید کسایی، فوق تخصص مدیکال آنکولوژی و هماتولوژی